بریده‌هایی از کتاب توتالیتاریسم

به دست گرفتن قدرت از راه خشونت، به خودی خود هرگز هدف نیست، بلکه وسیله‌ای برای هدف است و کسب قدرت در یک کشور معین، تنها یک مرحله انتقالی خوشایند است و نه هدف جنبش. هدف عملی جنبش، سازمان دادن تعداد هرچه بیش‌تر مردم در چارچوب خود و به حرکت درآوردن آن‌هاست. هدفی سیاسی که پایان جنبش را رقم زند، وجود خارجی ندارد.

یک رهبر توتالیتر، اساسا چیزی جز کارگزار توده‌هایی که رهبری می‌کند نیست. او، فردی تشنه قدرت نیست که بخواهد اراده بیدادگرانه و دلبخواهانه خویش را بر رعایایش تحمیل کند. او صرفا کارگزاری است که می‌توان در هر زمان کس دیگری را به جایش نشاند. به همان اندازه‌ای که توده‌ها به او وابسته‌اند، او نیز به «اراده» توده‌هایی که خود نمونه متجسم آن‌هاست، متکی است.

توتالیتاریسم، به فرمانروایی با وسایل خارجی، یعنی فرمانروایی از طریق دولت و یک ماشین خشونت هرگز قناعت نمی‌کند، بلکه به برکت ایدئولوژی عجیب خود و نقشی که به ایدئولوژی در این دستگاه زور واگذار کرده است، وسایل ارعاب و چیرگی بر انسان‌ها را از درون کشف نموده است. بنابراین، توتالیتاریسم فاصله میان فرمانروایان و فرمانبرداران را از میان برمی‌دارد و وضعی را ایجاد می‌کند که در آن، قدرت و خواست قدرت، به همان گونه که ما می‌شناسیم، نقشی ندارد یا دست‌کم نقشی ثانوی دارد.

جنبش توتالیتر باید پس از تثبیت فرمانروایی توتالیتر، سازمان داده شود و شرایط رشد آن، باید به گونه‌ای ساختگی ایجاد شود تا وفاداری تام (مبنای روان‌شناختی چیرگی تام) امکان‌پذیر شود. چنین وفاداری را تنها می‌توان از انسان کاملاً انزوایافته دید، انسانی که هرگونه پیوند اجتماعی‌اش با خانواده و دوستان و آشنایانش بریده شده است و تنها از طریق تعلق به یک جنبش و عضویت در حزب، احساس می‌کند که در این جهان جایی دارد.

جنبش‌های توتالیتر، سازمان‌های توده‌ایِ متشکل از افراد ذره ذره شده و جدا از هم‌اند. در مقایسه با جنبش‌ها و احزاب دیگر، ویژگی آشکار جنبش‌های توتالیتر این است که از فردفرد اعضایشان، وفاداری تام و نامحدود، بی‌چون‌وچرا و دگرگونی‌ناپذیر می‌خواهند. این درخواست، از سوی رهبران جنبش‌های توتالیتر حتی پیش از به قدرت رسیدن آن‌ها به عمل می‌آید. درخواست یاد شده، معمولاً پیش از آن‌که کل سازمان کشور در عمل تحت فرمانروایی آن‌ها درآید، مطرح می‌شود و از این داعیه ایدئولوژیک آن‌ها مایه می‌گیرد که سازمان‌شان در زمان مقتضی، سراسر نوع بشر را دربر خواهد گرفت.

این مثل قدیمی را که بینوایان و ستمدیدگان چیزی ندارند از دست دهند جز زنجیرهایشان، دیگر نمی‌شد بر انسان‌های توده‌ای اطلاق کرد، زیرا زمانی که آن‌ها حتی علاقه به خوشبختی خودشان را نیز از دست داده بودند، درواقع چیزی بیش‌تر از زنجیرهای بدبختی‌شان را به باد دادند. در آن‌ها، سرچشمه همه نگرانی‌ها و دل‌مشغولی‌هایی که زندگی بشری را پُردردسر و دردناک می‌سازند، یعنی علاقه به خوشبختی شخصی، دیگر خشک شده بود.

اصطلاح توده‌ها، تنها به آن مردمی اطلاق می‌شود که ماهیتا چیزی بیش‌تر از مجموعه‌ای از انسان‌های بی‌هویت و بی‌تفاوت نیستند. در نتیجه نمی‌توان آن‌ها را در سازمانی مبتنی بر مصلحت مشترک، یا در احزاب سیاسی و حکومت‌های محلی یا در سازمان‌های حرفه‌ای و اتحادیه‌های کارگری، متشکل کرد. این مردم، به گونه‌ای بالقوه، در هر کشوری وجود دارند و اکثریت عظیم افرادِ خنثی و از نظر سیاسی بی‌تفاوتِ کشور را تشکیل می‌دهند که نه به حزبی می‌پیوندند و نه حتی به پای صندوق‌های رأی می‌روند.

در چارچوب سازمانیِ جنبش، تا زمانی که جنبش انسجامش را از دست نداده باشد، هرگز نمی‌توان اعضای متعصب آن را از راهی که در پیش گرفته‌اند، به تجربه یا استدلال منصرف کرد. یکی شدن با جنبش و سازگاری تام با آن، هرگونه ظرفیت درس گرفتن از تجارب را در انسان از بین می‌برد، حتی اگر آن تجربه، به شدتِ شکنجه یا هراس از مرگ باشد.