بریده‌هایی از کتاب کلیدهای رفتار با کودک پنج‌ساله

از کودک بخواهید برای آویزان کردن پارچه یا لباسهای کوچک روی بند، از گیره استفاده کند. باقلا یا نخود سبز را از پوست درآورد. برای تقویت هماهنگی بین چشم و دست، با نظارت شما از میخ و چکش استفاده کند. درِ قوطیهای پلاستیکی را باز و بسته کند. برای تقویت مهارتهای حرکتی درشت، با استفاده از صندلی، جعبه و دیگر وسایل موجود در خانه، عبور از مانع را تمرین کند.

در کار خود ثابت‌قدم باشید. جریمه یا تنبیه را بلافاصله بعد از رفتار نادرست اعمال کنید. اگر بین رفتار نادرست و مجازات آن خیلی فاصله بیفتد ارتباط بین رفتار و نتیجه آن احساس نمی‌شود. اطمینان حاصل کنید که نوع پاداش و تنبیه برای کودک شما اهمیت دارد. بگذارید گذشت زمان تأثیر راهکار را نشان دهد. معجزه و تغییر رفتار یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد.

شما به عنوان یک بزرگسال نباید در بند رفتار فرزند خود گرفتار شوید، بلکه باید سعی کنید رفتار طبیعی خود را حفظ کنید. واکنش احساسی از خود نشان ندهید. به جای تکیه بر انگیزه رفتار، به خودِ رفتار توجه کنید تا بتوانید با آن درست برخورد کنید.

نظر به جایگاه خشونت در جامعه کنونی، آیا راهی برای مقابله با تأثیر آن بر کودکان وجود دارد؟ اولین و مهم‌ترین قدم این است که با کودک خود درباره خوبی و بدی صحبت کنید. کودکان باید از الگوهای خود بشنوند که چرا استفاده از مشت و لگد و انتقام از فردی که با ما بدرفتاری کرده است صحیح نیست. و این خود وظیفه سازگار ساختن کودک را به دنبال دارد. اگر کودک مشاهده کند که والدین مشکلات خود را با گفتگو حل می‌کنند و در این زمینه راهنمایی هم شود، همین شیوه را الگو قرار خواهد داد.

فرصتهایی در اختیار کودک قرار دهید تا شعر، سرود و آیه‌ها را حفظ کند و خواندن داستانهای بلندتر را ادامه دهید. به موازات گسترش دایره توجه فرزندتان، حافظه وی نیز قوی‌تر می‌گردد. کتابها و داستانهای طولانی و پیچیده به رشد زبانی او کمک خواهد کرد. وقتی کودکتان با شما سخن می‌گوید به صحبتهایش گوش کنید و با زبان بچه‌ها با او صحبت نکنید. به یاد داشته باشید که کودکان بیشتر از آنچه می‌توانند بیان کنند، درک می‌کنند. به همین دلیل وقتی با کسی گفتگویی می‌کنید که فرزندتان نباید بشنود، مراقب باشید این مطالب به گوشش نخورد.

ناتوانی او در جمع کردن اسباب‌بازیهایش، شاید به این دلیل باشد که انجام آن واقعا برایش سنگین است، مخصوصا اگر اسباب‌بازیها همه جای اتاق پخش شده باشند. اما اگر این کار را به چند بخش کوچک تقسیم کنید، تا حدی از سرخوردگی او کاسته می‌شود. مثلاً از او بخواهید اول ماشینها، بعد پازلها و بعد از آن هم مداد شمعیها را جمع کند. تعیین حد و مرز برای کودک به او احساس امنیت می‌دهد و درمی‌یابد که در واقع او را راهنمایی کرده‌اید

برای اینکه به کودک خود کمک کنید تا با شرایط دشوار کنار بیاید، مشکل را به قسمتهای کوچک تقسیم کنید. بزرگسالان اغلب این کار را به طور خودکار برای خود انجام می‌دهند. کودک برای آنکه بفهمد که یک مشکل بزرگ در واقع از چند مشکل کوچک قابل حل تشکیل شده است به کمک ما نیاز دارد.

ترس از تنبیه سومین دلیل شایع دروغگویی در این سن است. اگر مقررات خشن شما کودک را نگران می‌سازد، شاید وقت آن باشد که درباره روشهای انضباطی خود تجدیدنظر کنید

دروغگویی کودکان در این سن ممکن است راهی برای جلب موافقت والدین نیز باشد. از طرفی، اگر کودک احساس کند کاری برخلاف معیارهای شما انجام داده است، یک دروغ کوچک ممکن است راه‌حل مناسبی برای فرار از پاسخ دادن به شما تلقی شود. ترس از تنبیه سومین دلیل شایع دروغگویی در این سن است. اگر مقررات خشن شما کودک را نگران می‌سازد، شاید وقت آن باشد که درباره روشهای انضباطی خود تجدیدنظر کنید.

در سراسر این کتاب یک اصل در رأس همه اصول قرار دارد: «الگوی مناسب بودن» . اگر ما در مقام والدین یا فرد مهم دیگری نتوانیم خشم خود را درست ابراز کنیم، چگونه از کودک خود انتظار داریم که احساسات خود را از راههای درست و سازنده ابراز کند؟