بریده‌هایی از کتاب وقتی ما مردگان سر برداریم

میهمانی‌ها اغلب شبیه زندگی‌اند؛ مردم تا هنگام خداحافظی متوجه هم نمی‌شوند.

ایبسن می‌خواهد بگوید تا زمانی که انسان‌ها در بند تن‌اند، مُرده‌اند، تنها وقتی که تن می‌میرد، مردگان سر برمی‌دارند.

میهمانی‌ها اغلب شبیه زندگی‌اند؛ مردم تا هنگام خداحافظی متوجه هم نمی‌شوند

اما شادی درونی، شادی واقعی، چیزی نیست که انسان آن را پیدا کند، یا آن را همچون هدیه‌ای از دیگران بپذیرد. این را باید به دست آورد، و به قیمتی که غالباً خیلی سنگین به‌نظر می‌رسد. زیرا در حقیقت، آدمی که در سرزمین‌های بیگانۀ بسیاری موطنی برای خودش کسب کرده است، در عمق وجودش حس می‌کند واقعاً هیچ‌جا راحت نیست، حتی در سرزمین اجدادی خودش» .

روبک: (کنجکاو به او می‌نگرد.) از اینکه برگشته‌یم نروژ خوشحال نیستی مایا؟ مایا: تو خوشحالی؟ روبک: (طفره می‌رود.) من؟ مایا: آره، تو. هر چی باشه تو خیلی بیشتر از من خارج بوده‌ی، خیلی بیشتر از من. حالا که دوباره برگشته‌ی واقعاً خوشحالی؟ روبک: نه... راستش رو بخوای، گمان نکنم خوشحال باشم... نه، خیلی خوشحال نیستم. مایا: (با شادی) دیدی! من می‌دونستم که خوشحال نیستی. روبک: شاید بیش از حد خارج مونده‌م؛ اون‌قدر که دیگه زندگیِ بستۀ اینجا به‌نظرم غریب می‌آد. مایا: (با اشتیاق، صندلی‌اش را به او نزدیک‌تر می‌کند.) بیا، دیدی روبک؟ بیا دوباره بریم، هرچه زودتر.

آدمی نیستم که خوشبختی رو تو بیهودگی و شادخواری جست‌و‌جو کنم. برای من و امثال من زندگی به این روال نیست. باید مدام مشغول کار باشم و بی‌وقفه خلق کنم تا وقتی بمیرم.

هیچ‌چی اولش سخت به‌نظر نمی‌آد؛ ولی بعد به جایی می‌رسی که نه راه پس داری نه راه پیش. اونجاست که ــــ به قول شکارچی‌ها ــــ تو گِل می‌مونی.

روبک: سپیده سر می‌زنه... و خورشید برای هر دوی ما می‌درخشه، خواهی دید. ایرنا: این رو هیچ‌وقت باور نکن!

میهمانی‌ها اغلب شبیه زندگی‌اند؛ مردم تا هنگام خداحافظی متوجه هم نمی‌شوند.

ایرنا: (با مهربانی و آرامی، و در عین حال با لبخندی شیطنت‌بار) تو شاعری آرنلد (آرام موهای او را نوازش می‌کند.) طفلکِ پیر نامدار، این رو متوجه نمی‌شی. روبک: (ناراحت) چرا مدام بهم می‌گی شاعر؟ ایرنا: (با نگاهی کین‌توزانه) چون‌که در این کلمه چیزی تسلی‌بخش هست دوست عزیز؛ چیزی که همۀ خطاها و ضعف‌ها رو می‌پوشونه

ایرنا: (با صدایی سرد و کوبنده) شاعر! روبک: چرا شاعر! ایرنا: چون که زبون و از خود راضی هستـی.

این حقیقت که من و تو همین‌طوری که هستیم نمی‌تونیم به زندگی با هم ادامه بدیم، لزوماً به این معنی نیست که باید از هم جدا بشیم.

کاش همۀ آدم‌های مریض و بی‌مصرف سرِ ما منت بگذارند و بذارن زنده‌زنده چالشون کنند... بی‌معطلی!... هرچه زودتر بهتر!

وقتی آدم حس می‌کنه کاملاً آزاد و مستقله... و به چیزهایی که می‌خواسته رسیده ــــ منظورم چیزهای مادیه ــــ خوشی خاصی بهش دست می‌ده. تو این‌طور فکر نمی‌کنی مایا؟

شادی درونی، شادی واقعی، چیزی نیست که انسان آن را پیدا کند، یا آن را همچون هدیه‌ای از دیگران بپذیرد. این را باید به دست آورد، و به قیمتی که غالباً خیلی سنگین به‌نظر می‌رسد.

پشت‌کردن به عشق، پشت‌کردن به زندگی است؛

ولی ارزشمندترین هدیه‌ای رو که بهت بخشیده‌م فراموش کرده‌ی! روبک: ارزشمندترین...؟ چی بود؟ ایرنا: من روحم رو به تو بخشیده‌م... زنده و جوان؛ و از اون به بعد پوچ و تهی شده‌م... بی‌روح. (خیره به او می‌نگرد.) برای همین بود که مُردم آرنلد.

نگار ایبسن می‌خواهد بگوید تا زمانی که انسان‌ها در بند تن‌اند، مُرده‌اند، تنها وقتی که تن می‌میرد، مردگان سر برمی‌دارند.

اما شادی درونی، شادی واقعی، چیزی نیست که انسان آن را پیدا کند، یا آن را همچون هدیه‌ای از دیگران بپذیرد. این را باید به دست آورد، و به قیمتی که غالباً خیلی سنگین به‌نظر می‌رسد

زنِ چهل‌سالۀ شیفته‌ای که از تباه‌شدنِ زندگی‌اش شِکوه کند همدردی چندانی برنمی‌انگیزد، اما زنِ پریشان‌فکر شصت و پنج‌ساله‌ای که همین شکوه را داشته باشد، چهره‌ای به‌مراتب تراژیک‌تر خواهد بود