بریده‌هایی از کتاب می توان شاد بود حتی در سختی ها

شادی در لحظه حال قرار دارد شادی یعنی اکنون. این حس ذاتی است و وقتی ایجاد می‌شود که شما به ذهن خود اجازه دهید استراحت کند، بر دغدغه‌ها و مشکلات تمرکز نکند و همینجا و در همین لحظه باقی بماند. منظورم از استراحت این نیست که شما به فردی تنبل یا بی‌تفاوت تبدیل شوید بلکه صحبت اصلی من این است که به ذهن خود اجازه دهید اطلاعات را دریافت کند سپس به آن‌ها اجازه دهید از همان راهی که آمدند بازگردند و اصراری بر تجزیه و تحلیل آن‌ها نداشته باشید. اگر اطلاعات و محرک‌ها را به این شکل درک کنید، می‌توانید حس خوب خود را حفظ کنید و از شرایط راضی باشید. وقتی با عملکرد روان‌شناختی آشنا شوید، متوجه می‌شوید که استراحت ذهن باهوش بودن یک فرد را به اثبات می‌رساند.

اصول ارائه شده در این کتاب شما را مستقیماً به سمت شادی هدایت می‌کنند. آن‌ها به شما کمک می‌کنند متوجه شوید چگونه ذهنتان را با حس شادی منطبق کنید و به شما هشدار می‌دهند اگر به ادامه افکار منفی اصرار و حملات فکری ایجاد کنید، ذهنتان به‌راحتی می‌تواند شما را از حس رضایت دور کند.

وقتی یاد بگیرید با عملکرد روان‌شناختی سالم پیش بروید، می‌توانید به منبع اصلی آرامش در درون خود دسترسی داشته باشید. در این صورت می‌توانید دست از تلاش برای شاد بودن بردارید و صرفاً شاد باشید. حتی وقتی شرایط ایده‌آل نیست باز هم می‌توانید به حس رضایت دسترسی داشته باشید؛ چون این حس از درون شما نشأت می‌گیرد نه از بیرون. اما اگر با عملکرد روان‌شناختی آشنا نباشید، هر چقدر هم که شرایط عالی باشد شاد نخواهید بود. در چنین وضعیتی شما درست مانند گذشته به افکار منفی توجه و اثرات ناخوشایند افکار خود را حس خواهید کرد.

۹: شادی مردم به اندازه‌ای که تصمیم می‌گیرند شاد هستند. آبراهام لینکلن شادی نه مجموعه‌ای از شرایط که نوعی حالت ذهنی است. در واقع شادی حس آرامش بخشی است که همیشه می‌توانید تجربه و با آن زندگی کنید، نه چیزی که نیاز باشد در دور دست‌ها در جست‌وجوی آن باشید. در حقیقت هرگز نمی‌توانید با جست‌و‌جو کردن شادی را بیابید؛ چون اگر این کار را انجام دهید یعنی باور دارید که این حس بیرون از شما وجود دارد. شادی بیرون از وجود شما نیست بلکه حسی است که از درون شما تغذیه می‌شود؛ حسی طبیعی که از عملکرد روان‌شناختی سالم نشأت می‌گیرد.

به اهمیت حس شادی پی ببریم. حس آرامش و رضایت که از ذهنی آرام نشأت می‌گیرد. با این حس مثبت برطرف کردن مشکلات به‌اندازه گذشته دشوار نیست.

بین درک افکار و انکار آن‌ها تمایز قابل توجهی وجود دارد. آشنایی با توانایی فکر کردن به ما اجازه می‌دهد متوجه شویم افکار به خودی خود بی‌ضرر هستند. این‌که چیزی به ذهن ما می‌آید الزاماً به این معنی نیست که آن مطلب ارزش توجه ما را دارد. از طرف دیگر، انکار به این معنی است که وانمود کنیم در مورد چیزی فکر نمی‌کنیم یا مشکلات ما را آزار نمی‌دهد. این دو به هم ارتباطی ندارند. اگر با روند فکر کردن آشنا شویم، از اثرات نامطلوب آن رها می‌شویم؛ اما اگر انکار کنیم که در مورد چیزی فکر می‌کنیم یا چیزی ما را آزار می‌دهد باز هم اثرات افکاری را که انکار می‌کنیم حس خواهیم کرد. ما نمی‌توانیم از افکار خود فرار کنیم؛ اما می‌توانیم آن‌ها را درک کنیم. در این صورت می‌توانیم

اگر بیاموزیم خود را با افکارمان نترسانیم، صرف‌نظر از این‌که چه چیزهایی پشت‌ِ سر گذاشته‌ایم، در مسیر زندگی شادتری قرار می‌گیریم. در واقع نه گذر زمان که توانایی ما برای فراموش کردن مشکلات و درک روند تفکر، ما را از شرایط گذشته رها می‌کند. اگر برای فراموش کردن مسائل نه به اراده و توانایی خود برای فکر کردن یا نکردن که فقط بر گذر زمان تکیه کنیم، رابطه علت و معلولی ایجاد می‌کنیم. اگر معتقد باشیم فراموش کردن اتفاقی معین به مدت زمان مشخصی نیاز دارد، این فکر ناراحتی‌ ما را تضمین خواهد کرد؛ چون باز هم شرایطی رخ می‌دهند که فراتر از کنترل ما هستند. وقتی چهارچوب زمانی تعیین می‌کنیم، در واقع باور داریم افکار برای ترساندن ما اینجا هستند و ما قربانی گذشته خود و چیزهایی که در مورد آن‌ها فکر می‌کنیم هستیم؛ اما این‌طور نیست.

چون کل پیشامد تمام شده و حالا فقط در ذهن ما ادامه دارد. اگر بخواهیم می‌توانیم ده دقیقه پس از تمام شدن بحث از توجه به افکار خود دست بکشیم. وقتی زیبایی زندگی با حسی مثبت را تجربه کنیم، افکار منفی جاذبه خود را بیش از پیش از دست می‌دهند. در مورد مشکلات مربوط به گذشته چطور؟ اگر آسیب‌ها یا مشکلات قدیمی فقط در خاطره ما وجود دارند چرا باید همچنان زندگی ما را خراب کنند؟ اگر متوجه باشیم که اتفاقات صرفاً در خاطرات ما هستند، همه چیزهایی که پشت سر گذاشته‌ایم ـ بزرگ شدن توسط والدینی پرتوقع، طلاق غم‌انگیز، مشکل مادی، یا هر چیز دیگر ـ نمی‌توانند در این‌که اکنون از زندگی خود لذت ببریم تأثیری بگذارند

اگر گذر زمان عامل تعیین‌کننده بود، همه می‌توانستند طی مدت مشابهی پیشامدها را فراموش کنند؛ اما می‌دانیم که این اتفاق رخ نمی‌دهد. درک این موضوع فواید عملی بسیاری دارد. شاید در گذشته برای فراموش کردن اتفاقی خاص، فرایند زمانی نادرستی تعیین می‌کردیم؛ اما حالا می‌دانیم این‌که فراموش‌کردن مسئله‌ای چقدر طول بکشد به خود ما بستگی دارد. برای مثال اگر با کسی بحث کنیم، زمان معینی وجود ندارد که انتظار داشته باشیم پس از آن موضوع را فراموش کنیم و آن فرد را ببخشیم. اگر از نظر ما فراموش کردن این نوع بحث‌ها معمولاً یک هفته طول می‌کشد، این امر بدان معناست که ما یک هفته پس از بحث، دست از فکر کردن در مورد آن می‌کشیم.

چه چیز آن مربوط به گذشته و چه چیز به آینده ارتباط دارد. به هر حال افکار ما به چیزی که در موردش فکر می‌کنیم جان می‌بخشند، به‌گونه‌ای که گویا آن اتفاق همین اکنون در حال رخ دادن است. هرچه بیشتر به جزئیات آن مسئله بپردازیم و بیشتر بر روی آن متمرکز شویم، واقعی‌تر به نظر می‌رسد. گذر زمان ربطی به فراموش کردن مسائل ندارد بلکه صرفاً ما را به فراموش کردن تشویق می‌کند. چهارچوب زمانی معینی که به ما کمک کند چیزی را فراموش کنیم وجود ندارد. وقتی با ماهیت افکار آشنا شویم متوجه می‌شویم، صرف‌نظر از این‌که اتفاقی هشت سال پیش رخ داده باشد یا هشت دقیقه پیش، خاطرات صرفاً خاطره هستند.

روی آن متمرکز می‌شوند، در موردش فکر می‌کنند، شب‌ها نمی‌توانند بخوابند یا حتی به روان‌پزشک مراجعه می‌کنند. این افراد می‌گویند، فراموش کردن چنین اتفاق هولناکی زمان بسیاری خواهد برد. چرا برخی افراد می‌توانند پیشامدهای تأسف‌آور را فراموش کند، در حالی‌که برخی دیگر مدت زیادی در مورد آن‌ها فکر می‌کنند و از آن‌ها به عنوان بهانه‌ای برای خراب کردن زندگی خود استفاده می‌کنند؟ پاسخ این است که برخی افراد افکار و خاطرات را بهتر از دیگران درک می‌کنند. آن‌ها متوجه هستند که وقتی ما در مورد چیزی فکر می‌کنیم،

برخی از این ده نفر ـ احتمالاً عده معدودی ـ این پیشامد تأسف‌آور را بدشانسی محسوب می‌کنند و پس از مراجعه به پلیس به زندگی روزمره خود بازمی‌گردند. آن‌ها خدا را شکر می‌کنند که آسیبی ندیده‌اند؛ اما ممکن است برخی دیگر روزها یا حتی هفته‌ها احساس وحشت کنند و نیاز داشته باشند مرخصی بگیرند و سایر مسئولیت‌های روزمره خود را تعطیل کنند. برخی دیگر اصلاً نمی‌توانند این پیشامد را فراموش کنند و معتقدند این اتفاق دلیل نگرانی مستمر آن‌ها خواهد بود. حتی ممکن است سال‌ها طول بکشد که آن‌ها به شرایط عادی بازگردند. این افراد در مورد اتفاق مورد نظر صحبت می‌کنند،

عامل زمان در فراموش‌کردن پیشامدهای دردناک اگر روش بیشتر مردم برای غلبه بر مشکلات را در نظر بگیریم متوجه می‌شویم رایج‌ترین راه گذر زمان به نظر می‌رسد. به ما یاد داده شده زمان حلّال همه مشکلات است. اگرچه ممکن است این امر تا حدی درست باشد؛ اما آشنایی با ماهیت واقعی گذر زمان حائز اهمیت است. وقتی با ماهیت آن آشنا شویم، می‌توانیم فاصله زمانی بین پیشامدهای دردناک و غلبه بر آن‌ها را تا حد چشمگیری کاهش دهیم. اگر ده نفر شرایط مشابهی را تجربه کنند، هریک از آن‌ها شوک حاصل از آن را در چهارچوب زمانی متفاوتی فراموش خواهد کرد. فرض کنید به این ده نفر در بانک حمله مسلحانه شده است؛ اما چیزی از آن‌ها سرقت نشده بلکه مجرمان آن‌ها را با اسلحه تهدید کرده‌اند و از گاو صندوق بانک پول دزدیده‌اند.

به خود می‌گویید تا زمانی معین برای پرسشی خاص به پاسخ نیاز دارید. سپس به‌جای این‌که برای یافتن پاسخ به ذهن خود فشار بیاورید عمداً پرسش را فراموش می‌کنید! بعد بسیار زودتر از آنچه حتی فکر می‌کنید، پاسخ خود به خود به ذهنتان خطور می‌کند. حتی ممکن است از این‌که پاسخی که به ذهنتان رسیده بسیار بهتر از چیزی است که اگر با سؤال کلنجار می‌رفتید به ذهنتان خطور می‌کرد، شگفت‌زده شوید. لطفاً این کار را امتحان کنید، پشیمان نخواهید شد. وقتی می‌خواهید تصمیم بگیرید برای تعطیلات جایی بروید از این تکنیک استفاده کنید. اطلاعاتی مانند هزینه‌ها را در نظر بگیرید، سپس به خود بگویید ظرف یک روز تصمیم خواهید گرفت. سپس تعطیلات و همه اطلاعات را فراموش کنید. پسِ ذهن شما داده‌ها را پردازش می‌کند و کمی بعد پاسخ مشخص می‌شود.

پسِ ذهن پاسخ‌ها را در اختیارتان قرار می‌دهد گاهی اوقات حل مشکل به این معنی است که پرسشی در ذهن داریم و به دنبال پاسخ آن هستیم. شاید لازم باشد تصمیم مهمی بگیریم یا از دو گزینه‌ای که ظاهراً یکسان هستند یکی را انتخاب کنیم. در این صورت می‌توانید از پسِ ذهن خود کمک بگیرید. همه ما به پسِ ذهن دسترسی داریم، جایی آرام در ذهنمان که پاسخ‌ها و راه‌حل‌ها می‌توانند بدون مداخله افکار اضافه در آن شکل بگیرند و رشد کنند. استفاده از پسِ ذهن بسیار ساده است.

ما این ‌کار را نه برای اجتناب از رویارویی با مشکلات که برای ایجاد فضا برای بروز و ظهور راه‌حل‌ها انجام می‌دهیم.

مشکلات ما به موضوع اصلی مکالمه تبدیل می‌شوند تمرکز بر مشکلات عادت ناخوشایندی است. گاهی اوقات ما به اندازه‌ای به فکر کردن در مورد مشکلات عادت می‌کنیم که آن‌ها به موضوع اصلی مکالمه ما با دیگران تبدیل می‌شوند. تمرکز بر چیزی که ما را آزار می‌دهد ـ هر چیزی که باشد ـ نمی‌توانند در ما حس بهتری ایجاد کنند. اگر حس کنیم فردی به نحوی با ما بدرفتاری کرده است، صحبت کردن در مورد آن فایده‌ای ندارد. اگر در محل کار یا در خانه روز بدی داشته‌ایم، فکر کردن در مورد آن فایده‌ای ندارد. اگر شرایط ناامیدکننده به نظر برسند، دل‌مشغولی نسبت‌به آن‌ها فایده‌ای ندارد. چیزی که فایده دارد این است که بر مشکلات خود متمرکز نشویم، انرژی و توجه خود را به آن‌ها معطوف نکنیم و به این ترتیب در برابر رشد آن‌ها در ذهنمان بایستیم و از این طریق حس مثبت را در وجود خود افزایش دهیم.

این امر به معنی یافتن راه‌حل‌های عاقلانه برای مشکلات روزمره است.

هر دوی آن‌ها اعتراف می‌کنند که بخش عمده‌ای از روز خود را صرف فکر کردن در مورد این موضوع می‌کنند که ازدواج آن‌ها بسیار ناموفق بوده است. آن‌ها متوجه نیستند که توجه به این افکار مانع ازدواج موفقیت‌آمیز می‌شود و تاکنون تمرکز اصلی آن‌ها بر ناموفق بودن ازدواجشان بوده است. این زوج‌ها سال‌های زیادی را صرف کسب مهارت در ازدواج ناموفق کرده‌اند. همچنین آن‌ها در تلاش برای اصلاح رفتار یکدیگر مسائل تکراری را بارها و بارها مرور کرده‌اند. تقریباً بدون استثنا کسانی که با روند فکرکردن آشنا می‌شوند می‌توانند بلافاصله روابط خود را بهبود بخشند. این درک جدید به این معنی نیست که آن‌ها وانمود کنند مسائل آن‌ها را آزار نمی‌دهد بلکه به این معنی است که متوجه شوند چرا مسائل تا این حد آن‌ها را نگران و ناراحت می‌کرده است.

متأسفانه همان‌طور که در ابتدای کتاب اشاره کردم ممکن است به اشتباه تصور کنید که بیش از حد فکر کردن در نهایت پاسخ را در اختیار شما قرار داده است؛ اما این‌طور نیست. پاسخ از طریق منطق ـ جایی فراتر از افکار ـ و از حس لحظه‌ای خشنودی و آرامش در اختیار شما قرار گرفته است. قبلاً همه واقعیت‌ها را می‌دانستید و همه اطلاعات مورد نیاز را داشتید. کاری که در نهایت انجام دادید این بود که راه را برای نمایان شدن پاسخ هموار کردید. درست است: خودتان از سر راه خود کنار رفتید! بیش از حد فکر نکردن در مورد مشکلات، در ازدواج و روابط نیز فایده بسیار زیادی دارد. من زوج‌های فراوانی را دیده‌ام که به مدت چندین سال در مورد مسائلی تکراری جر و بحث می‌کنند