بریده‌هایی از کتاب تقدیر زنان

در حالی که دختران، خود را با خواسته‌های جامعه تطبیق می‌دهند، بخش‌های مهمی از خویشتن واقعی‌شان را از دست می‌دهند. اگر خویشتن اصیل دختران بیشتر تشویق می‌شد و آن‌ها کمتر ترغیب می‌شدند که خود را با خواسته‌های جامعه وفق دهند، اگر زنان فقط «ضمیمه مردان» پنداشته نمی‌شدند، آنگاه همه چیز تغییرمی‌کرد.

با نگاهی اغراق‌آمیز به این موضوع می‌توان چنین گفت که جامعه ما سعی دارد به دختر نوجوان بقبولاند که حتی اگر نتواند هویت خودش را بسازد، حتی هنگامی که تصور کند فقط به واسطه ارتباط با یک مرد می‌تواند هویت بیابد، او باز هم «عادی» و یک زن واقعی است. در چنین شرایطی، این زن فقط باید در کنار یک مرد باشد تا احساس کند «خودش» است، مردی که به‌راحتی می‌تواند برایش تجویز کند که او باید چگونه باشد، باید چه احساسی داشته باشد و باید چطور رفتار کند. اگر این زن آنقدر شهامت داشته باشد که بر طبق باورهای خودش زندگی کند، دیگر در نظر مردها یک زن «شایسته و لایق» نخواهد بود. در صورتی که نظر مردان برای او مهم باشد، انتقاد آن‌ها یا او را دچار بحران هویت می‌کند یا وادارش می‌سازد که بار دیگر خود را با آن‌ها وفق دهد. بحران هویت، فرصتی در اختیار این زن قرار می‌دهد تا خود را کشف کند.

اگر بزرگ‌ترین مشکل دوران کودکی ما کنار آمدن با مادری باشد که، به هر دلیلی، برایش سخت است نیازهای کودکش را درک کند؛ و یا اگر مراقبت فداکارانه و مادرانه از هیچ‌کس دیگر هم دریافت نکرده باشیم آنگاه «عقده مادر منفی» در ما شکل خواهد گرفت.

عقده مادر مثبت، به ایگو این احساس را می‌دهد که خوب است، در دنیایی خوب زندگی می‌کند و زندگی حق مسلم و بی‌چون‌وچرای او است. این عقده به فرد حق دوست داشتن و دوست داشته شدن، مورد احترام واقع شدن، ابراز نیازهای جسمانی و عاطفی و برآوردن آن‌ها را می‌دهد. این عقده به فرد این حق را می‌دهد که به خودشکوفایی دست یابد و زندگی پرباری داشته باشد. عقده مادر مثبت این احساس را به فرد می‌دهد که گویی زندگی او را در آغوش گرفته است

وقتی جدایی رخ می‌دهد ما مجبور می‌شویم هویت خود را دوباره تعریف کنیم. ما وادار می‌شویم از ارتباط با دیگران کناره بگیریم و احساس خویشتن خود را بازسازی کنیم. این فرایند فقط در پی جدایی از افراد رخ نمی‌دهد، بلکه پس از جدایی از عقده‌های والدین یا نقش‌هایی که جامعه بذر آن‌ها را در ما کاشته است نیز همین فرایند لازم است انجام شود

عقده‌ها در تعاملات آشکار می‌شوند و زنان و مردان فقط مادر و پدر نیستند. علاوه براین، انتظاراتی در ما وجود دارند که بر اساس تعامل با مادر و پدر واقعی ما شکل نگرفته‌اند بلکه در واقع پایه و اساس آن‌ها کهن‌الگوهای مادر و پدر هستند

امروز نقش زن دچار نوعی بلاتکلیفی است و در واقع نقش‌های بسیاری پیش روی زنان قرار گرفته و به زنان مسئولیت‌های متناقضی داده می‌شود. مثلا ممکن است مادری به دخترش بگوید: «زن‌ها باید خیلی تلاش کنند تا صدای‌شان شنیده شود؛ اما این دلیل نمی‌شود که تو این‌قدر گستاخ باشی.» یک دختر باید چه واکنشی به چنین پیام متناقضی نشان دهد؟ در محیط کار به این وضوح و این‌قدر مستقیم از زنان انتقاد نمی‌شود، اما آن‌ها به‌شدت تحت نظر هستند و همین امر باعث می‌شود که زنان در محیط کار احساس دوگانه‌ای داشته باشند. زنان می‌دانند که بیشتر اوقات کارشان را خیلی خوب انجام می‌دهند، اما باز هم نسبت به ارزش کارشان تردید دارند.

تفاوت بین دغدغه سیاسی «طبیعی» و دغدغه سیاسی که ریشه در عقده‌ها دارد زمانی روشن می‌شود که عقاید سیاسی، مقدس شمرده می‌شوند، مثل زمانی که اصطلاحاتی مانند «خیانت» در مباحث سیاسی به‌کار می‌رود و سیاست، به‌جای آنکه ابزاری برای سامان دادن به جامعه انسانی شمرده شود و برای اداره منطقی و آسان جامعه به‌کار رود، وسیله‌ای پنداشته می‌شود که درمان تمامی دردها است. قطعآ چنین دیدگاهی محکوم به شکست و یأس است.

وقتی دائم نسبت به اطرافیانت ابراز نارضایتی کنی، تأثیر نیرومندی بر آن‌هاداری!

دختران، سایه مادرشان یعنی آن بخشی از زندگی را که مادران‌شان نزیسته‌اند، حس می‌کنند؛ آنگاه شروع به ایده‌آل‌سازی بخش‌هایی می‌کنند که هرگز در زندگی مادران‌شان اظهار نشده‌اند.

اگر با ناخودآگاه خود در ارتباط قرار نگیریم و در نتیجه از پیام‌های آن بهره نگیریم مجبوریم دائم شاهد شکست‌های پی‌درپی ایگو باشیم که در نهایت ما را از زندگی سرخورده می‌کند.

اگر بزرگ‌ترین مشکل دوران کودکی ما کنار آمدن با مادری باشد که، به هر دلیلی، برایش سخت است نیازهای کودکش را درک کند؛ و یا اگر مراقبت فداکارانه و مادرانه از هیچ‌کس دیگر هم دریافت نکرده باشیم آنگاه «عقده مادر منفی» در ما شکل خواهد گرفت.

زنانی که هویتی اصیل را در خود شکل نداده‌اند، کسانی که نمی‌توانند خود را از بند عقده پدر رها سازند یا قادر نیستند با عقده مادر مواجه شوند، یا به دلایل دیگری هویت خود را رشد نمی‌دهند، غالبآ به هنگام مواجهه با جدایی‌ها بسیار افسرده می‌گردند.

در روان‌شناسی تحلیلی ایگو (من)، بخش خودآگاه شما را شامل می‌شود. شما با ایگوی خود امورات روزمره‌تان را انجام می‌دهید. این‌که ما فکر می‌کنیم می‌توانیم با برنامه‌ریزی بر دنیا و آینده تسلط داشته باشیم، تصوری است که در سطح خودآگاه و ایگوی ماست.