بریده‌هایی از کتاب آیین دوستیابی و چگونگی نفوذ در دیگران

چند سال قبل در پژوهشی که در مورد زن‌هایی که از خانه قهر می‌کنند انجام گرفت. علت اصلی این همسران عموما «مورد تقدیر نبودن» اعلام شد. من مطمئنم که اگر تحقیقات مشابهی در مورد مردهایی که خانه را رها می‌کنند انجام شود به همین نتیجه خواهیم رسید. ما غالبا اقدامات همسر خود را آن قدر ناچیز و بی‌ارزش و یا جزو وظیفه می‌بینیم که هرگز به خودمان اجازه نمی‌دهیم از آنها قدردانی کنیم.

اما تأسف‌انگیزترین قسمت این است که غالبا کسانی که کمترین شایستگی برای داشتنِ احساس مهم‌بودن ندارند، با خودنمایی و خودخواهی نفس خود را ارضاء کرده و سعی می‌کنند خود را به دیگران تحمیل نمایند. به قول شکسپیر: «... انسان، انسان مغرور / غرق در قدرت اندک. /... چنان حقه‌های حیرت‌انگیزی در زیر آسمان کبود می‌زند / که فرشتگان را به گریه وامی دارد.»

سقراط به پیروانش در آتن پیوسته می‌گفت: من فقط یک چیز می‌دانم، و آن اینکه هیچ نمی‌دانم.

«آنچه فرد روی صورت خود به نمایش می‌گذارد خیلی مهم‌تر از لباس‌ها و جواهراتی است که تنش را می‌پوشاند.»

هر احمقی می‌تواند انتقاد کند، محکوم کند، و قُر بزند و ــ البته اکثر احمق‌ها چنین می‌کنند.

شکسپیر می‌گوید: «هیچ چیزی یا خوب یا بد نیست. فکر ماست که آن را چنین می‌کند.»

«یک مرد، بزرگی خود را با شیوه برخوردش با مردان کوچک بروز می‌دهد.»

«یک مرد، بزرگی خود را با شیوه برخوردش با مردان کوچک بروز می‌دهد.»

ویلیام جیمز، استاد معروف هاروارد، در این سخنرانی گفت: ما در مقایسه با آنچه باید باشیم فقط نیمه بیداریم. ما فقط از بخش کوچکی از منابع جسمی و روحی خود سود می‌بریم. به بیان دیگر، همه انسان‌ها بسیار پایین‌تر از سطح محدودیت‌هایشان زندگی می‌کنند. هر انسان دارای قدرت‌های متفاوتی است که معمولاً به طور عادت‌گونه قادر به استفاده از آن نیست.

«مردی که چهره خندان ندارد، نباید مغازه باز کند.»

یک شاعر معروف روم باستان به نام پوپلیلیوس سایروس چنین می‌گوید: «ما وقتی به دیگران علاقه‌مندیم که آنها به ما علاقه‌مند باشند.»

آیا دوست ندارید یک عبارت جادویی می‌داشتید که جلوی مجادلات را می‌گرفت، نارضایتی‌ها را از بین می‌برد، محبت به وجود می‌آورد، و باعث می‌شد که طرف مقابل بادقت به حرف شما گوش دهد؟ می‌دانم که دوست دارید! آن جمله این است: «من به شما حق می‌دهم که چنین احساسی دارید. اگر من جای شما بودم بدون شک همین احساس را می‌داشتم.» چنین جوابی همیشه خشم‌ها و ناراحتی‌ها را فرو می‌نشاند. و شما می‌توانید آن را بر زبان آورید در حالی که صد در صد هم صادق هستید ــ چون اگر خودتان جای آن شخص بودید حتما همان احساس را می‌داشتید.

به قول دکتر جانسون: «جناب، خداوند نیز قصد ندارد انسان را مورد قضاوت قرار دهد تا اینکه روزگارش به سر آید.» پس چرا من و شما چنین نکنیم؟

انتقاد دشمن‌آفرین است، زیرا فرد را در موضع دفاعی قرار می‌دهد و غالبا باعث می‌شود که او سعی در توجیه خود کند. انتقاد خطرناک است زیرا غرور باارزش شخص را جریحه‌دار می‌کند و احساس مهم بودن او را خدشه‌دار می‌سازد و در نتیجه، باعث دلخوری می‌شود.

بنیامین فرانکلین، که در جوانی بسیار صریح و بی‌پروا بود، چنان سیاستمدار و ماهر در برخورد با مردم شد که سفیر‌امریکا در فرانسه انتخاب شد. راز موفقیت او چه بود؟ او می‌گوید: «من درباره هیچ کسی ــ و هیچ گاه ــ بد صحبت نمی‌کنم... و هر چه خوبی از کسی بدانم بر زبان می‌آورم.»

به جای اینکه مردم را محکوم و سرزنش کنیم، بهتر است سعی کنیم آنها را درک نماییم. بیایید سعی کنیم دریابیم چرا آنها بدان گونه رفتار می‌کنند. این کار بسیار مفیدتر و سازنده‌تر از انتقاد است و به جای نارضایتی و دلخوری، موجب افزایش حس همدردی، ظرفیت تحمل و مهربانی می‌شود. «شناختن همه به معنی بخشیدن همه است.» به قول دکتر جانسون: «جناب، خداوند نیز قصد ندارد انسان را مورد قضاوت قرار دهد تا اینکه روزگارش به سر آید.» پس چرا من و شما چنین نکنیم؟ اصل یک انتقاد، سرزنش یا شکایت نکنید.

«من توانایی خود در ایجاد انگیزه در دیگران را به عنوان بالاترین سرمایه‌ام می‌دانم؛ و تنها راهی که با آن می‌توان سعی و تلاش دیگران را برانگیخت این است که عمل آنها را قدر بنهیم و آنها را تشویق کنیم. هیچ چیزی به اندازه انتقاد و ایرادگیری سرپرستان موجب کشته شدن انگیزه تلاش در زیردستان نمی‌شود. من هیچ وقت از کسی ایراد نمی‌گیرم. اعتقاد دارم که باید در دیگران انگیزه‌ای برای کار کردن به وجود آورد. لذا همواره آماده‌ام دیگران را تحسین کنم‌اما از عیب‌گیری و انتقاد بیزارم. وقتی چیزی را دوست دارم و از آن خوشم آمده باشد، صادقانه و با تمام وجود آن را قدر می‌نهم.»

تنها دانشی که در ذهن انسان می‌ماند دانشی است که به کار برده می‌شود.

زیگموند فروید می‌گوید: «هر چیزی که شما و من انجام می‌دهیم نشأت گرفته از دو محرک است: نیاز جنسی و تمایل به بزرگ بودن.»

تنها راه نفوذ در دیگران این است که درباره آنچه آنها می‌خواهند صحبت کنیم و به آنها نشان دهیم که چگونه آن را به دست آورند.