بریده‌هایی از کتاب تربیت بدون فریاد

من راحتی و آسایش را در پذیرش خود می‌بینم. وقتی سرانجام دریابیم که توجه به خود از خودمان شروع و به خودمان ختم می‌شود، دیگر شادی و دوام را از دیگران طلب نمی‌کنیم. ـ جنیفر لودن

آنچه کودکان بیش از همه نیاز دارند این است که والدینشان اولین افرادی باشند که آنها را فردی مستقل، دارای زندگی و قدرت تصمیم‌گیری و آینده‌ای مجزا بدانند.

«با در نظر داشتن پایان، شروع کنید»

درست است که همه ما سر فرزند خود فریاد نمی‌زنیم، اما همه درگیر واکنش‌های احساسی و نسنجیده هستیم. ممکن است فریاد بکشیم، خشونت به خرج دهیم، با سیاست کودک را وادار به رفتار دلخواه خود کنیم، او را نادیده بگیریم، از او فاصله بگیریم یا حتی محبت خود را از او دریغ کنیم. تمام این مثالها از جمله واکنش‌های احساسی به شمار می‌روند. همان‌طور که قبلاً گفتم تمام این رفتارها شکل دیگری از فریاد کشیدن هستند. تربیت بدون فریاد تمام این واکنش‌ها را جدی می‌گیرد و می‌گوید: تنها راه حفظ سلطه و نفوذ بر فرزندمان این است که بر خود مسلط باشیم.

شما باید بتوانید شاهد آن باشید که فرزندتان عاقبت کار خود را تحمل می‌کند.

من نمی‌گویم که اجازه دهید آنها بی‌قید و بند باشند و بدون هیچ محدودیتی خودخواهانه رفتار کنند. منظور من درست برعکس این است. بخشی از مسئولیت ما این است که با نشان دادن جایگاه فرزندانمان حریمی برای آنها ایجاد کنیم. یعنی فضایی در اختیارشان قرار دهیم و اجازه دهیم از آنِ خودشان باشد. اما یک معنی دیگر آن این است که به آنها نشان دهیم چه بخشی به آنها تعلق ندارد. بی‌تردید آنها دوست ندارند شما حدود را تعیین کنید، اما مبارزه برای حریم خصوصی بخشی طبیعی از رشد سالم است. تکلیف آنها این است که برای وسعت بخشیدن به حریم خود مبارزه کنند. تکلیف بسیار دشوار آنها این است که در عین حال که از ما می‌خواهند برای آنها حدود و ساختار تعیین کنیم، برای وسعت قلمرو خود هم تلاش کنند و تکلیف بسیار دشوار والدین این است که در عین تعیین حدود برای فرزندانشان، آزادی آنها را در محدوده خودشان محترم بشمارند. بی‌تردید این کار سخت است

اگر قرار باشد یک بار دیگر زندگی را از سر بگیرم، دوباره مرتکب همان اشتباهات خواهم شد، اما این بار زودتر. ـ تالولا بانکهد، بازیگر

کودکان می‌خواهند والدینشان کمتر نگران شوند و خیلی بیشتر متعادل و خویشتن‌دار باشند. آنها دوست دارند شما خونسرد بمانید، حتی زمانی که خود از کوره درمی‌روند. همان‌طور که خواهیم دید، والدین واقعا باید اینگونه باشند. والدین، هر کجای دنیا که باشند، با سخت‌ترین چالش زندگی خود روبه‌رو هستند: تلاش برای ایجاد یک محیط خانوادگی محبت‌آمیز و مملو از همکاری و احترام متقابل. آنها سعی دارند این هدف را در فرهنگی به ثمر بنشانند که بی‌مسئولیتی و لذت‌طلبی را رواج می‌دهد. تعجبی ندارد که والدین بیش از هر زمان دیگری نگران باشند. آنها احساس می‌کنند زیر بار مشکلات خم شده‌اند و کسی قدر آنها را نمی‌داند. من گمان می‌کنم که همه نیاز به کمک دارند.

هیچ‌چیز بهتر از تفریحی نیست که کل خانواده در آن شرکت داشته باشند. ـ جری سینفلد

از این رو با این معما روبه‌رو هستیم. والدین کودکان را شکل می‌دهند. کودکان خود را شکل می‌دهند. البته هر دو عبارت صحیح است.

کودکان به درستی نمی‌دانند که در کدام نقطه حریم آنها تمام و حریم شما آغاز می‌شود. بنابراین انتظار داشته باشید که آنها بخواهند حریم خود را وسعت دهند و قلمرو خود را بزرگ‌تر کنند.

بزرگ‌ترین مشکل ما تلویزیون و تأثیرات منفی آن نیست؛ حتی مواد مخدر و مشروبات الکلی هم نیست. بزرگ‌ترین مشکل ما واکنش‌های هیجانی ماست. به همین دلیل مهم‌ترین کاری که می‌توانیم برای فرزندانمان بکنیم این است که بر خودمان تمرکز کنیم، نه بر آنها. به جای آنکه سعی کنیم با اضطراب کودک خود را کنترل کنیم، بهتر است ببینیم چه چیزی را می‌توانیم کنترل کنیم: فرونشاندن واکنش‌های نسنجیده و احساسی خود.

اگر در زندگی زمینه‌ای وجود داشته باشد که لزوم موفقیت را در آن قطعی بدانیم، آن زمینه، تربیت فرزند است.

قدرت ایجاد حریم برای فرزندانتان این است که از آنچه فرزندانتان در آن انجام می‌دهند در شگفت خواهید شد! هرچه نگرانی شما از انتخابهای آنها کمتر شود، گزینش‌های آنها بیشتر شما را متعجب خواهد کرد.

هر رابطه‌ای از دو قسمت تشکیل می‌شود: آنچه گفته می‌شود و آنچه دریافت می‌شود. «آنچه گفته می‌شود» همان کلماتی است که بر زبان می‌آیند یا نوشته می‌شوند. آنچه دریافت می‌شود کل پیام مبادله‌شده و تأثیر آن بر روابط دو طرف است. وقتی من به دخترم قول می‌دهم یک سگ برای او بخرم، آنچه گفته می‌شود مربوط به حیوانی مانند سگ است، اما آنچه دریافت می‌شود ارتباط بین من، دخترم و دیگر اعضای خانواده است. با عمل به قولم، حتی قولی که دوست دارم آن را پس بگیرم، ارتباطی ایجاد می‌کنم که از شادی (یا عذاب) جمع کردن فضولات سگ دخترم، بسیار فراتر می‌رود. در واقع با عمل به قول خود این پیامها را به دخترم انتقال می‌دهم. زندگی و دنیا نظم و قانون دارد. انسانها می‌توانند روی همدیگر حساب کنند. افراد و مراجع صاحب نفوذ قابل اعتمادند.

مهم‌ترین کاری که می‌توانیم برای فرزند خود انجام دهیم این است که یاد بگیریم روی رفتار خود تمرکز کنیم. شاید این گفته در حال حاضر معنای چندانی برایتان نداشته باشد. در واقع ممکن است کاملاً توهین‌آمیز به نظرتان برسد و با خود بگویید: «یعنی چه؟ توجه‌ام را از بچه‌ام برگردانم و متوجه خودم کنم! آیا این کار بر خلاف اصول تربیتی نیست؟» باید بگویم که خیر، این‌طور نیست. البته منظورم این نیست که فرزند خود را در انتهای فهرست اولویتها قرار دهید، اصلاً و ابدا. آنچه می‌خواهم بگویم این است که اگر بر خود تمرکز کنید رابطه سالم‌تر و شادتری با کل اعضای خانواده خواهید داشت.

من به این نتیجه رسیده‌ام که با فریاد زدن، تهدید کردن و ترساندن می‌توان سرانجام کودک را به تسلیم و اطاعت وادار کرد اما به چه قیمتی؟ من می‌توانستم در رستوران با فریاد فرزندم را به فرمانبرداری وادار کنم اما اگر به عنوان یک پدر دائم متوسل به تهدید شوم ارتباط من و فرزندم چگونه پیش خواهد رفت؟

اگر با دستگاهِ کنترل هدایت شوید با آن هم از کار می‌افتید. اگر بر آن باشید که توان خود را در جهت کنترل دیگران به کار بگیرید، محکوم به ناکامی و سرخوردگی خواهید شد. کافی است در مخالفت با دیگران یک نه بگویید تا کنترل خود را از دست بدهید. شما کنترل خود را از دست می‌دهید چون می‌خواهید کنترل چیزی را در دست بگیرید که به شما مربوط نمی‌شود.

واکنش هیجانی فقط اوضاع را بدتر نمی‌کند، بلکه واقعا به همان نتایجی دامن می‌زند که ما علیه آن واکنش نشان می‌دهیم

در زمستانهای سخت ژاپن، درختان به ظاهر تنومند و قوی شاخ و برگ خود را از دست می‌دهند در حالی که برف از روی شاخه‌های درختان ظریف بید فرومی‌غلتد و پایین می‌افتد. در واقع به جای آنکه درخت بید سعی کند بر قدرت برف غلبه کند، از سنگینی آن استفاده می‌کند و با آن خم می‌شود