بریده‌هایی از کتاب نظریه ای درباره شغل های مزخرف

وقتی می‌بینید کسی تحت لوای بهره‌وری اقتصادی کاری می‌کند که ظاهراً خلاف منطق اقتصادی است (مثلاً به آدم‌ها پولی کلان بدهی که کل روز هیچ کاری نکنند)، باید مثل رومیان باستان پرسید «کی بونو؟»، یعنی «چه کسی منفعت می‌برد؟» و چطور.

البته بعضی شغل‌ها ذاتاً ناخوشایندند اما به طرق دیگری رضایت‌بخش‌اند (لطیفه‌ای قدیمی هست که می‌گوید مردی شغلش تمیزکردن پهن فیل‌ها بعد از اجرای سیرک بود. هر کاری می‌کرد، بوی گند از بدنش نمی‌رفت. لباس عوض می‌کرد، موهایش را می‌شست، بدنش را مدام لیف می‌کشید، اما همچنان بوی گند می‌داد و زنان از او فراری بودند. سرانجام روزی یکی از دوستان قدیمی‌اش پرسید «چرا این بلا را سر خودت می‌آوری؟ این‌همه شغل، خب برو سراغ شغل دیگر». مرد پاسخ داد «چه می‌گویی؟ یعنی عرصهٔ نمایش را ول کنم؟!»).

این ظاهراً حقیقتی کلی است که فلان دسته از صاحبان قدرت هرچه آسیب بیشتری به دنیا بزنند پاچه‌خاران و پروپاگاندیست‌های بیشتری دورشان جمع می‌شوند و دلایلی دست‌وپا می‌کنند که چرا این افراد کارشان درست است. احتمالاین هم بیشتر می‌شود که دست‌کم بعضی از این صاحبان قدرت حرفشان را باور کنند.

طبقهٔ حاکم به این نتیجه رسیده که جمعیت شادمان و مولدی که وقت آزاد داشته باشند خطرناک می‌شوند (ببینید در دههٔ شصت که جمعیت کمی به آن سمت‌وسو رفت چه اتفاقاتی که نیفتاد).