بریده‌هایی از کتاب راه و رسم گوش دادن

چنان غرق گفت‌وگو شده بودیم که جایی حرفمان کشیده شد به ردوبدل کردن استعاره‌های آب‌وهوایی برای حالات روحی: نگرش آفتابی، درک مه‌آلود، آذرخش الهام، خشکسالی خلاقیت، طوفان اشتیاق.

یافتن شنونده‌ای تمام‌عیار این روزها حکم کیمیا را دارد.

یافتن شنونده‌ای تمام‌عیار این روزها حکم کیمیا را دارد.

با شور و شوق قرار دوستانه‌ای را هماهنگ می‌کنیم و دور هم جمع می‌شویم، اما دقایقی پس از احوالپرسی و صحبت‌های پیش‌پاافتاده یا سرمان در گوشی فرو می‌رود و با تلفن حرف می‌زنیم یا در بهترین حالت لطیفه تعریف می‌کنیم، پست‌های اینستاگرام را به هم نشان می‌دهیم و اخبار و وقایع روز کشور را مرور می‌کنیم. این‌طور می‌شود که با کوله‌بار حرف‌هایی که روی دلمان سنگینی می‌کند، بدون یافتن گوشی شنوا یا روحی که حقیقتاً ما را درک کند، به غار تنهایی‌مان برمی‌گردیم

بیشتر کاربران فعال در رسانه‌های اجتماعی و نظردهندگان در وب‌سایت‌ها شخصیت‌های بسیار خاص __و نمونه‌های استثنایی__ دارند که الف) فکر می‌کنند دنیا بر مبنای نظر آنها می‌چرخد و ب) همیشه وقت دارند نظر بدهند. البته، خشم، بی‌حرمتی و اغراق بیشترین علاقه و توجه آنلاین را به وجود می‌آورد. پست‌های خنثی، جدی یا سنجیده به اشتراک میلیونی نمی‌رسند یا در رسانه‌ها نقل نمی‌شوند.

چارلز ریگان ویلسون، استاد ممتاز بازنشستهٔ تاریخ و مطالعات آمریکای جنوبی در دانشگاه می‌سی‌سی‌پی، به خاطر می‌آورد که از یودورا وِلتیِ داستان‌نویس پرسید چرا جنوب آن‌قدر نویسنده‌های بزرگ پرورش می‌دهد. او گفت، «عزیزم، ما هیچ کاری نداشتیم جز اینکه در ایوان بنشینیم و حرف بزنیم و بعضی‌هایمان آن حرف‌ها را می‌نوشتند.»

تقریباً از سال ۱۹۸۰ میلادی، تمام پیشرفت‌های شغلی در شغل‌هایی رخ داده است که به تعاملات اجتماعی بیشتری نیازمند بوده‌اند؛ درحالی‌که موقعیت‌هایی که غالباً به استدلال تحلیلی و ریاضی نیاز دارند __که می‌توانند به الگوریتم تبدیل شوند__ در حال از بین رفتن‌اند. (۳)

دنیل کانمنِ روان‌شناس با نثری به‌یادماندنی نوشته است، «عبارت اغلب استفاده‌شدهٔ “دقت به خرج بدهید” بجاست: شما برای هر فعالیت، میزان محدودی توجه خرج می‌کنید و اگر بخواهید بیشتر هزینه کنید ورشکست می‌شوید.»(۲۲)

تنها قطعیتی که با گوش ندادن به آدم‌ها نصیبتان می‌شود این است که هم خودتان کسل‌کننده می‌شوید و هم دیگران را کسل می‌کنید، چون هیچ چیز تازه‌ای یاد نمی‌گیرید.

آدم‌ها در روابط بلندمدت کنجکاوی‌شان را به یکدیگر از دست می‌دهند که لزوماً دلیلش بی‌مهری نیست، فقط مطمئن می‌شوند که آنها را بهتر از خودشان می‌شناسند.

گوش دادن به چیزهایی که در آن اشتراک دارید و به‌تدریج رابطهٔ دوستانه‌ای شکل دادن، راه‌ورسم همراه شدن با آدم‌هاست.

گوش دادن یعنی علاقه‌مند شدن و نتیجهٔ آن گفت‌وگوهای دلچسب‌تری است. هدف این است که بعد از پایان گفت‌وگو چیزی آموخته باشیم.

اگر کسی را در زندگی‌تان داشته باشید که به حرف‌هایتان گوش بدهد و با او احساس نزدیکی کنید، برای قدم گذاشتن در جهان و تعامل با دیگران امنیت بیشتری را احساس می‌کنید.

خوب گوش دادن یعنی پی بردن به فکری که در ذهن یک نفر می‌گذرد و نشان دادن اینکه آن فکر آن‌قدر برایتان اهمیت دارد که می‌خواهید بدانید.

صحنهٔ مأنوس زندگی در قرن بیست‌ویکم این‌چنین رقم می‌خورد: مردم به‌جای اینکه در کافه‌ها، رستوران‌ها، قهوه‌خانه‌ها و سر میز غذای خانه با همدیگر حرف بزنند، به گوشی‌هایشان خیره می‌شوند. اگر هم با یکدیگر حرف بزنند گوشی را انگار که بخشی از ملزومات محیط باشد روی میز می‌گذارند، در فواصلی __مانند استفادهٔ گاه‌وبی‌گاه از چاقو یا چنگال__ آن را برمی‌دارند و تلویحاً نشان می‌دهند که مصاحبت کنونی به قدر کافی دلچسب نیست. درنتیجه، مردم بدون اینکه کاملاً علتش را بدانند به‌طرز رنج‌آوری احساس تنهایی می‌کنند.

احساس تنهایی و نبود ارتباطْ به اندازهٔ وجودِ توأمان چاقی و اعتیاد به مشروبات الکلی خطر مرگ زودهنگام را افزایش می‌دهد. (۳) اثر منفی آن بر سلامت از کشیدن روزی چهارده نخ سیگار مخرب‌تر است. درحقیقت، در مطالعات همه‌گیرشناسی، میان تنهایی و بیماری قلبی، سکته، زوال عقل و کارکرد ضعیف سیستم ایمنی روابطی یافت شده است.

«حرف‌های آدم‌ها همیشه درونشان را نشان می‌دهد.»

گوش دادن مثل توپ‌بازی با تکه‌ای گِل است. (۱) هر نفر آن را می‌گیرد و، قبل از انداختن، با تصوراتش شکل می‌دهد.

طبیعت یک زبان اما دو گوش به انسان داده است، به این امید که دوبرابر بیشتر از آنچه حرف می‌زنیم حرف‌های دیگران را بشنویم.

«پی بردن به اینکه می‌توانید حال و هوای گفت‌وگو را مطابق با ظرفیتتان تعیین کنید، احساس حیرت‌انگیزی است. تا وقتی آدم‌ها گوش دادن را یاد نگیرند متوجه نمی‌شوند چه قدرتی دارند.»