بریده‌هایی از کتاب افسردگی نهفته

تغییر، رشد و بهبود فرایندند، مسیرند، نه مقصد. آسیب‌پذیری‌های شما، هرچه هستند، گاهی به سراغتان می‌آیند، حتی بعد از تمرین‌های خوبی که به کمک این کتاب یا درمانگر انجام داده‌اید. اتفاقاتی زخم‌های کهنه را باز خواهند کرد. افکار غیرمنطقی دوباره در ذهنتان نفوذ خواهند کرد، شاید از سر خستگی، سهل‌انگاری یا ندانستن. این بدان معنا نیست که شفا هرگز روی نداده یا بینش و تغییر قبلی شما واقعی نبوده است. ذات انسانی شما بی‌نقص نیست و ممکن است تمایل داشته باشد به یکی از راهبردهای بقای قدیمی برگردد.

فسردگی نهفته حقیقت مهمی را آشکار می‌سازد که باید با آن روبه‌رو شویم

کمال‌طلبی در کنار ترس از نگرش‌های منفی به بیماری ممکن است کاری کند که نه‌تنها همیشه در حال انکار باشید، بلکه با این خیال خام زندگی کنید که سرپا هستید و زمام امور را در دست دارید، اما موجی از سرخوردگی تحت فشارهای خاصی ناگهان همه‌چیز را در درونتان ویران می‌کند.

فلت، هیویت و میکائیل (۲۰۱۷) کمال‌طلبی را به سه دسته تقسیم می‌کنند: خودمدار که همواره از خود انتظار کمال دارد؛ دگرمدار که همواره از دیگران توقع کمال دارد؛ مطلوب جامعه که مبتنی بر فشار شدیدی است که از جانب دیگران برای رسیدن به کمال احساس می‌شود. دستهٔ آخر بسیار خطرناک است، زیرا یأسی بی‌پایان در پی خواهد داشت؛ البته دو دستهٔ دیگر نیز بی‌خطر نیستند. روان‌دردی که اشنایدمن از آن حرف می‌زند عاملی مهم در رفتار متمایل به خودکشی است.

شاید شما هم می‌ترسید که نشانه‌ای از بیماری روانی را به شما نسبت دهند و طردتان کنند. هیچ‌کس دوست ندارد فقط با یکی از وجوهش شناخته شود؛ با جنسیت یا نژاد یا حتی بلندی یا کوتاهی قامتش. نگرانی شما از طردشدن یا تبعیض چه‌بسا به‌قدری مفرط باشد که خواستار درمان نباشید یا پشت نقابِ همه‌چیز خوب است پنهان شوید. وقتی ترس از نگرش‌های منفی به کمال‌طلبی اضافه می‌شود، شاید سال‌ها طول بکشد تا برای درمان گامی بردارید

«ازآنجاکه نوجوانان وقت کمتری را باهم می‌گذرانند، احتمال اینکه همدیگر را بکشند کمتر شده است. برعکس، خودکشی نوجوانان پس از سال ۲۰۰۸ افزایش یافته است... آمار خودکشی در نوجوانان در سال ۲۰۱۵ چهل‌وشش درصد بیشتر از سال ۲۰۰۷ است.»

دومین مؤلفهٔ خودآگاهی ذهن‌آگاهی است. درحالی‌که آگاهی ممکن است در یک لحظه اتفاق بیفتد و اطلاعات تازه در اختیارتان قرار دهد، ذهن‌آگاهی تجربهٔ شما را از زمان حال عمیق‌تر می‌کند. ویلیامز و همکارانش در کتاب شیوهٔ ذهن‌آگاه مقابله با افسردگی: رهایی از ناخشنودی مزمن می‌نویسند: «ذهن‌آگاهی چیزی بسیار بیشتر از توجه دقیق‌تر است. توجهی متفاوت است، یعنی تغییر نحوهٔ توجه... ذهن‌آگاهی یعنی خاموش‌کردن عمدی حالت عملکرد خودکار که اغلب به این شیوه زندگی می‌کنیم (مثلاً غصهٔ گذشته را می‌خوریم یا نگران آینده‌ایم) و به‌جای آن به چیزهایی که در زمان حال هستند با آگاهی کامل می‌پردازیم.»

خودنگری ۱۵: از افشای چه چیزی و نزد چه کسی بیشتر از همه هراس دارم؟

سریع‌تر از آنکه تصورش را بکند متوجه شد افکارش با سرعتی سرسام‌آور تغییر کرده‌اند؛ از تمنای سرشار برای زندگی به بی‌میلی به ادامهٔ زندگی رسید. می‌خواست به‌تمامی قید زندگی را بزند. برایم توضیح داد: «توی باغ نشستم و تفنگ رو گذاشتم توی دهنم. مصمم بودم تمومش کنم. نمی‌دونم چرا این کار رو نکردم. دستم به ماشه نرفت. در ظاهر همه‌چیز دارم، اما از درون مرده‌م و بیشتر وقت‌ها احساس می‌کنم از سر اجبار دارم ادامه می‌دم. تنها چیزی که مانعم شد بچه‌هام بودن.»

اگر افسردگی بالینی فقدان سرزندگی است، افسردگی نهفته فقدان خویشتن‌پذیری است. خویشتن‌پذیری پادزهر افسردگی نهفته است؛ وقتی شفقت به تمامی جنبه‌های وجودتان را یاد می‌گیرید و تمرین می‌کنید، از نقاط قوت و قابلیت‌هایتان گرفته تا بی‌اعتمادی‌ها و آسیب‌پذیری‌ها، از غرور و دستاوردها تا پشیمانی و حسرت، همه را در درون خود می‌پذیرید. پس چه چیزی مانع شماست؟ مانع اصلی این است که می‌خواهید دیگران باور کنند که هیچ‌چیز شما را دچار لغزش نمی‌کند، هیچ‌چیز باعث نمی‌شود ثبات خود را از دست بدهید و همچون صخره نفوذناپذیرید.