بریده‌هایی از کتاب افسردگی نهفته

«ادگار لارنس دکتروف جایی گفته بود که "نوشتن رمان مانند رانندگی با اتومبیل در شب است. فقط تا جایی را می‌شود دید که چراغ‌های جلو روشن می‌کنند، اما کل مسیر را می‌شود به همین‌گونه پیمود." لازم نیست از ابتدای راه تمامی طول مسیر و خودِ مقصد را ببینید. دوسه متر جلوتر را ببینید، کافی است. این تمثیل ساده بهترین توصیه‌ای است که دربارهٔ نوشتن یا خودِ زندگی در تمامی عمرم شنیده‌ام.»

اگر نقطهٔ مقابل افسردگی سرزندگی است، نقطهٔ مقابل افسردگی کاملاً نهفته پذیرش خویشتن است.» می‌خواهم دوباره بر این موضوع تأکید کنم، چون شفای افسردگی کاملاً نهفته مستلزم پذیرش این است که آسیب‌پذیری‌ها، ضعف‌ها و عیب‌های شما همگی بخش‌های حیاتی و پذیرفتنی وجودتان هستند.

گر نقطهٔ مقابل افسردگی سرزندگی است، نقطهٔ مقابل افسردگی کاملاً نهفته پذیرش خویشتن است.» می‌خواهم دوباره بر این موضوع تأکید کنم، چون شفای افسردگی کاملاً نهفته مستلزم پذیرش این است که آسیب‌پذیری‌ها، ضعف‌ها و عیب‌های شما همگی بخش‌های حیاتی و پذیرفتنی وجودتان هستند.

گاهی افرادی که ظاهراً همه‌چیز دارند از هم می‌پاشند.

نگرانی منجر به نیاز به کنترل، کنترل منجر به مسئولیت بیشتر، مسئولیت بیشتر منجر به خستگی و خستگی منجر به خشم یا رنجش پنهان درونی می‌شود. دفاع شما دربرابر خشم یا رنجش چیست؟ کنترل بیشتر.

آسیب‌پذیربودن شما را می‌ترساند. باور دارید که اگر بغضتان بترکد، اشکتان بی‌وقفه سرازیر می‌شود. بنابراین به هر دری می‌زنید تا احساساتی نشوید و برای هر مسئله‌ای با منطق و تحلیل چاره‌ای بیابید.

تغییر، رشد و بهبود فرایندند، مسیرند، نه مقصد. آسیب‌پذیری‌های شما، هرچه هستند، گاهی به سراغتان می‌آیند، حتی بعد از تمرین‌های خوبی که به کمک این کتاب یا درمانگر انجام داده‌اید. اتفاقاتی زخم‌های کهنه را باز خواهند کرد. افکار غیرمنطقی دوباره در ذهنتان نفوذ خواهند کرد، شاید از سر خستگی، سهل‌انگاری یا ندانستن. این بدان معنا نیست که شفا هرگز روی نداده یا بینش و تغییر قبلی شما واقعی نبوده است. ذات انسانی شما بی‌نقص نیست و ممکن است تمایل داشته باشد به یکی از راهبردهای بقای قدیمی برگردد.

فسردگی نهفته حقیقت مهمی را آشکار می‌سازد که باید با آن روبه‌رو شویم

کمال‌طلبی در کنار ترس از نگرش‌های منفی به بیماری ممکن است کاری کند که نه‌تنها همیشه در حال انکار باشید، بلکه با این خیال خام زندگی کنید که سرپا هستید و زمام امور را در دست دارید، اما موجی از سرخوردگی تحت فشارهای خاصی ناگهان همه‌چیز را در درونتان ویران می‌کند.

فلت، هیویت و میکائیل (۲۰۱۷) کمال‌طلبی را به سه دسته تقسیم می‌کنند: خودمدار که همواره از خود انتظار کمال دارد؛ دگرمدار که همواره از دیگران توقع کمال دارد؛ مطلوب جامعه که مبتنی بر فشار شدیدی است که از جانب دیگران برای رسیدن به کمال احساس می‌شود. دستهٔ آخر بسیار خطرناک است، زیرا یأسی بی‌پایان در پی خواهد داشت؛ البته دو دستهٔ دیگر نیز بی‌خطر نیستند. روان‌دردی که اشنایدمن از آن حرف می‌زند عاملی مهم در رفتار متمایل به خودکشی است.

شاید شما هم می‌ترسید که نشانه‌ای از بیماری روانی را به شما نسبت دهند و طردتان کنند. هیچ‌کس دوست ندارد فقط با یکی از وجوهش شناخته شود؛ با جنسیت یا نژاد یا حتی بلندی یا کوتاهی قامتش. نگرانی شما از طردشدن یا تبعیض چه‌بسا به‌قدری مفرط باشد که خواستار درمان نباشید یا پشت نقابِ همه‌چیز خوب است پنهان شوید. وقتی ترس از نگرش‌های منفی به کمال‌طلبی اضافه می‌شود، شاید سال‌ها طول بکشد تا برای درمان گامی بردارید

«ازآنجاکه نوجوانان وقت کمتری را باهم می‌گذرانند، احتمال اینکه همدیگر را بکشند کمتر شده است. برعکس، خودکشی نوجوانان پس از سال ۲۰۰۸ افزایش یافته است... آمار خودکشی در نوجوانان در سال ۲۰۱۵ چهل‌وشش درصد بیشتر از سال ۲۰۰۷ است.»

دومین مؤلفهٔ خودآگاهی ذهن‌آگاهی است. درحالی‌که آگاهی ممکن است در یک لحظه اتفاق بیفتد و اطلاعات تازه در اختیارتان قرار دهد، ذهن‌آگاهی تجربهٔ شما را از زمان حال عمیق‌تر می‌کند. ویلیامز و همکارانش در کتاب شیوهٔ ذهن‌آگاه مقابله با افسردگی: رهایی از ناخشنودی مزمن می‌نویسند: «ذهن‌آگاهی چیزی بسیار بیشتر از توجه دقیق‌تر است. توجهی متفاوت است، یعنی تغییر نحوهٔ توجه... ذهن‌آگاهی یعنی خاموش‌کردن عمدی حالت عملکرد خودکار که اغلب به این شیوه زندگی می‌کنیم (مثلاً غصهٔ گذشته را می‌خوریم یا نگران آینده‌ایم) و به‌جای آن به چیزهایی که در زمان حال هستند با آگاهی کامل می‌پردازیم.»

خودنگری ۱۵: از افشای چه چیزی و نزد چه کسی بیشتر از همه هراس دارم؟

سریع‌تر از آنکه تصورش را بکند متوجه شد افکارش با سرعتی سرسام‌آور تغییر کرده‌اند؛ از تمنای سرشار برای زندگی به بی‌میلی به ادامهٔ زندگی رسید. می‌خواست به‌تمامی قید زندگی را بزند. برایم توضیح داد: «توی باغ نشستم و تفنگ رو گذاشتم توی دهنم. مصمم بودم تمومش کنم. نمی‌دونم چرا این کار رو نکردم. دستم به ماشه نرفت. در ظاهر همه‌چیز دارم، اما از درون مرده‌م و بیشتر وقت‌ها احساس می‌کنم از سر اجبار دارم ادامه می‌دم. تنها چیزی که مانعم شد بچه‌هام بودن.»

اگر افسردگی بالینی فقدان سرزندگی است، افسردگی نهفته فقدان خویشتن‌پذیری است. خویشتن‌پذیری پادزهر افسردگی نهفته است؛ وقتی شفقت به تمامی جنبه‌های وجودتان را یاد می‌گیرید و تمرین می‌کنید، از نقاط قوت و قابلیت‌هایتان گرفته تا بی‌اعتمادی‌ها و آسیب‌پذیری‌ها، از غرور و دستاوردها تا پشیمانی و حسرت، همه را در درون خود می‌پذیرید. پس چه چیزی مانع شماست؟ مانع اصلی این است که می‌خواهید دیگران باور کنند که هیچ‌چیز شما را دچار لغزش نمی‌کند، هیچ‌چیز باعث نمی‌شود ثبات خود را از دست بدهید و همچون صخره نفوذناپذیرید.

درخصوص افسردگی نهفته، هدف همه‌جانبهٔ درمان برقراری پیوند میان اشخاص مبتلا و جهان درونی خودشان است، جهانِ باورهای نامنعطف و عواطف پنهان. نخست باید ده ویژگی افسردگی نهفته را مشکل خود بدانید، سپس متعهد به ایجاد تغییر شوید. شاید ساده به نظر آید، اما این‌طور نیست. ترس از تغییر ممکن است طاقت‌فرسا باشد و شاید مجبور شوید همواره تعهدتان را محک بزنید.

اولین هدفِ فرایند درمان افسردگی بالینی برقرارکردن پیوند دوبارهٔ مبتلایان با جهان خارج از خودشان است، یعنی دل‌مشغولی دوباره به خانواده، دوستان و اهداف؛ توقف گوشه‌گیری و دست‌کشیدن از هستی خود و رهایی از فلاکت نفرت از خود و زندگی خود.

اقرار به آسیب‌های گذشته نق‌زدن و نالیدن نیست. سرزنشی در کار نبود. خودشفقتی مستلزم پذیرش است. باید برای درک حقیقت آنچه واقعاً اتفاق افتاده است و چگونگی تأثیر آن در آدم‌ها وقت گذاشت. شما در آن زمان آسیب‌پذیر بودید و اکنون هم به علت اتفاقاتی که افتاده همچنان آسیب‌پذیرید. می‌توانید آن آسیب‌پذیری‌ها را بپذیرید

درواقع نمی‌گذارید دیگران قلب و ذهنتان را بخوانند. شناخت دیگران از شما بسیار سطحی است و تقریباً همه را از خود دور نگه می‌دارید. ممکن است دوستانتان متوجه این موضوع بشوند یا نشوند. یا شاید دوستانی دارید که دریافت‌کننده‌های خوبی هستند (وقتی به آن‌ها توجه کنید، واکنش مثبتی نشان می‌دهند)، اما بخشنده‌های خیلی خوبی نیستند (توجهتان را متقابلاً جبران نمی‌کنند). دیگران را از خودتان دور نگه می‌دارید تا چیز زیادی دربارهٔ مسائل خصوصی‌تان نفهمند. با این کار از درد دوری می‌کنید. به‌هرحال اگر آغوشی گرم و امن به رویتان گشوده شود یا کسی متوجه تیرگی زیر چشمانتان شود، شاید نقابی که با آن ظاهرتان را حفظ می‌کنید شکسته شود.