بریده‌هایی از کتاب قدرت اسطوره

آن چیست که شما را خوشحال می‌کند؟ آن را حفظ کنید، بدون توجه به اینکه مردم به شما چه می‌گویند. این چیزی است که من آن را «دنبال کردن سعادت خودتان» می‌نامم.

راهِ پیدا کردن خوشبختی آن است که لحظاتی را که بیش از همیشه احساس شادی می‌کنید به خاطر بسپارید ــ نه لحظاتی که به هیجان و لرزه درمی‌آیید، بلکه لحظاتی که عمیقاً شادید.

یک دعای قدیمی می‌گوید، «پروردگارا، به ما بیاموز که چه هنگام اجازه رفتن بدهیم.»

از نظر روانشناختی، اژدها در واقع مقید بودن شخص به منیت خویش است. ما در قفس اژدهای خویش اسیر شده‌ایم. مسئله‌ای که روانپزشک با آن رویاروی است، خرد کردن این اژدها به گونه‌ای است که شخص بتواند خود را در عرصه وسیع‌تری از مناسبات گسترش دهد. اژدهای غایی در درون شما است؛ این من شما است که به زنجیرتان می‌کشد.

این باب حکمت هم‌اکنون در ادیان وجود دارد. همه ادیان در زمانه خودشان حقیقت داشته‌اند. اگر بتوانید جنبه ماندگار حقیقت آنها را کشف کنید، و آن را از کاربردهای مقطعی جدا سازید، به نکته موردنظر دست یافته‌اید.

مویرز: با توجه به مطالبی که شما درباره انسان می‌دانید، آیا می‌توان تصور کرد که در فراسوی کشمکش میان حقیقت و توهم، نوعی باب حکمت وجود دارد که از طریق آن می‌توانیم زندگی خود را بار دیگر سامان دهیم؟ آیا می‌توانیم الگوهای جدیدی پدید آوریم؟ کمبل: این باب حکمت هم‌اکنون در ادیان وجود دارد. همه ادیان در زمانه خودشان حقیقت داشته‌اند. اگر بتوانید جنبه ماندگار حقیقت آنها را کشف کنید، و آن را از کاربردهای مقطعی جدا سازید، به نکته موردنظر دست یافته‌اید.

مویرز: با توجه به مطالبی که شما درباره انسان می‌دانید، آیا می‌توان تصور کرد که در فراسوی کشمکش میان حقیقت و توهم، نوعی باب حکمت وجود دارد که از طریق آن می‌توانیم زندگی خود را بار دیگر سامان دهیم؟ آیا می‌توانیم الگوهای جدیدی پدید آوریم؟ کمبل: این باب حکمت هم‌اکنون در ادیان وجود دارد. همه ادیان در زمانه خودشان حقیقت داشته‌اند. اگر بتوانید جنبه ماندگار حقیقت آنها را کشف کنید، و آن را از کاربردهای مقطعی جدا سازید، به نکته موردنظر دست یافته‌اید.

جهان پر از کسانی است که گوش دادن به خود را موقوف کرده‌اند، یا فقط به همسایگان خود گوش داده‌اند تا دریابند که چکار باید بکنند، چگونه باید رفتار کنند، و ارزش‌هایی که باید برای آن زندگی کنند کدام‌اند.

میان آزتک‌ها که چندین بهشت داشتند، و هر یک از آنها بر اساس شرایط مرگ به افراد مختلف تخصیص داده می‌شد، بهشتی که به جنگجویان کشته شده در نبرد تعلق داشت، مادرانی را که به هنگام زایمان درمی‌گذشتند نیز در خود جای می‌داد. زاییدن یقیناً عملی قهرمانانه است، زیرا وقف کردن خود به پای زندگی شخصی دیگر است.

مویرز: پس در همه این فرهنگ‌ها، قهرمان، صرفنظر از لباسی محلی که بر تن می‌کند، چه کرداری دارد؟ کمبل: دست به اقدامی شجاعانه در نبرد می‌زند، یا زندگی کسی را نجات می‌دهد. نوع دیگر کردار معنوی است که در آن قهرمان یاد می‌گیرد گستره ماوراءطبیعی زندگی معنوی انسان را تجربه کند و سپس با پیامی بازمی‌گردد.

هزارتو کاملا شناخته شده است. فقط باید ردپای قهرمان را دنبال کنیم؛ در این صورت، هر کجا آموخته بودیم کراهتی ببینیم، خدایی خواهیم یافت؛ و هر کجا آموخته بودیم دیگری را به قتل برسانیم، خود را خواهیم کشت؛ و هر کجا آموخته بودیم به بیرون سفر کنیم، به مرکز تجربه خویش بازخواهیم گشت؛ و هر کجا آموخته بودیم تنها باشیم، با همه جهان خواهیم بود.

به محض آنکه وارد حوزه زمان می‌شویم رنج نیز پدیدار می‌شود.

شما باید میان مرگ و زندگی تعادل برقرار کنید ــ آنها دو جنبه از یک چیزاند که هستی، یا شدن است.

این تجربه‌ای اساسی در هرگونه درک عرفانی است. در جسم خود می‌میرید و در روح خود متولد می‌شوید. خود را با آن نوعی از آگاهی و زندگی یگانه می‌کنید که جسمتان فقط گردونه حامل آن است. گردونه از بین می‌رود و شما در آگاهی خود با آنچه گردونه حمل می‌کند و همان خداوند است یگانه می‌شوید.

مویرز: آیا همه مردم در همه زمان‌ها نوعی حس کنار گذاشته شدن از یک واقعیت غایی، از برکت، از شادی، از کمال، از خداوند را داشته‌اند؟ کمبل: بله، اما حتی در این حالت هم لحظات جذبه وجود دارد. فرق میان زندگی روزمره و زیستن در آن لحظات جذبه، همان فرق میان خارج و داخل باغ بودن است. در این حالت، ترس و میل، این تقابل دوگانه، پشت سر گذاشته می‌شوند.

انگاره خداوند همواره مقید به فرهنگ است. حتی هنگامی که یک مبلّغ مذهبی آنچه را خدا می‌پندارد عرضه می‌کند، این خدا برحسب تفکری که مردم مورد تبلیغ می‌توانند از الوهیت داشته باشند تغییر می‌کند.

بزرگ شدن در یک جنگل با موش خرماها و جغدهای بزرگ، با بزرگ شدن در این شهرها فرق می‌کند. در آنجا همه چیزهایی که در اطراف حضور دارند، نیروها، قدرت‌ها و امکانات جادویی زندگی را به نمایش می‌گذارند که متعلق به شما نیستند، اما بخشی از زندگی هستند و دریچه‌های زندگی را به روی شما می‌گشایند. سپس ملاحظه می‌کنید که همه این چیزها در شما بازتاب پیدا می‌کنند، زیرا شما طبیعت هستید.

تعریفی ازخداوند وجود دارد که‌بسیاری از فیلسوفان آن را تکرار کرده‌اند. خداوند حوزه‌ای قابل درک است ــ حوزه‌ای که ذهن آن را می‌شناسد نه حواس ــ که مرکزش در همه جا است و محیطش در هیچ کجا نیست. و مرکزش درست همان جایی است که شما نشسته‌اید. و مرکزدیگرش جایی که‌من نشسته‌ام. و هر یک از ما تجلی آن رمز هستیم. این درک‌اسطوره‌شناختی‌زیبایی است که به شما حسی از اینکه چه کسی و چه چیزی هستید می‌دهد.

هنگامی که‌عنکبوت شبکه‌زیبایی‌ازتارمی‌تند، این‌زیبایی‌ازطبیعت‌عنکبوت سرچشمه می‌گیرد. نوعی زیبایی غریزی است. چقدر از زیبایی زندگی خود ما درباره زیبایی زنده بودن است؟ چقدر آن آگاهانه، و چقدر قصد شده است؟ این پرسش مهمی است.

من اغلب اوقات درباره این هنر، این گونه فکر می‌کنم. آنچه ما آن را «زیبایی‌شناسی» می‌نامیم تا چه اندازه محصول قصد هنرمند، یا تا چه اندازه وانمودی بوده است؟