بریده‌هایی از کتاب العبد: شرح احوالات و زندگانی جامع فقه و عرفان حضرت آیت الله‌العظمی محمد‌تقی بهجت فومنی ( ره )

گناه زیر پا نهادن اوامر الهی است. گناه همان چیزی است که احساس می‌کنیم ما را از خدا دور می‌کند و مایۀ شرمساری در مقابل خداوند است. گناه همان چیزی است که وجدان و فطرت ما از آن بیزار است و تنها سد و مانع در راه رشد نیز همین گناه است. حتی آدمی در توجیه اعمالش نمی‌تواند بگوید: من دلم پاک است با اعمالم چکار دارید؟ چراکه همان گناه و زشتی به‌تدریج خوبی‌های دیگر را از وجود انسان محو می‌کند و وقتی انجام گناه عادت شد کم‌کم یک گناه تبدیل به دو گناه و سه گناه و... می‌شود.

«عصر روز دفن ایشان، کنار مزارشان نشسته بودم که جوانی گریه‌کنان در کنارم نشست و گفت: من آقای بهجت را نمی‌شناختم. هشت ماه قبل مرا آوردند قم و به مسجد ایشان رفتیم، پایین جا نبود، به همین‌خاطر بالا رفتم و جلوی نرده‌ها نشستم. ایشان آمد و به همه نگاه کرد و دعا خواند. من گفتم: باشد بی‌معرفت (عبارت اوست) ، یک نگاه هم به من نکردی. بلافاصله ایشان سرشان را بلند نموده و به من نگاهی کردند که تا عمق وجودم را سوزاند. از آن لحظه به بعد چنان سوختم و متحول شدم که وقتی از قم می‌رفتم، لحظه‌شماری می‌کردم تا هفتۀ بعد بیاید و من ایشان را ببینم.»

باری، اندیشیدن همانند عمل کردن سخت نیست و اگر انسان خود را در همین زندگی عادی مورد سؤال و امتحان قرار ندهد و به نفسش مظنون نباشد، معلوم نیست تا کجا در صراط مستقیم بماند و به خطا نرود.

یک‌بار شخصی آخوند کلباسی را می‌بیند و می‌گوید: می‌خواستم دربارۀ جناب سید مطلبی را عرض کنم. ایشان گفتند: صبر کن و رفتند. بعد از هفت، هشت دقیقه برگشتند و گفتند: ببخشید، معطلتان کردم، اسم سید را بردید، دیدم وضو ندارم، گفتم صبر کن بروم مدرسه و وضو بگیرم و با وضو اسم سید را بشنوم. با این رفتار آن شخص از بدگویی خود منصرف شد و حرف دیگری زد و رفت. امثال آقای بهجت کسانی هستند که معاصرین خود را اصلاً معاصر و رقیب نمی‌دیدند. ریاست‌هایی که رقابت در آن پیش می‌آید، ریاست‌های دنیایی است.

وقتی که پزشک می‌خواست از عملش یک بازبینی کند و پانسمان روی چشم را بردارد، ایشان فرمود: خاطرتان جمع باشد چه وجهی بگیری چه نگیری، تمام اطبائی را که از اول عمرم تا به حال دربارۀ ما خدمتی کرده‌اند، فراموششان نکرده‌ام. این خصوصیتش بود و این‌قدر در این جهت عجیب بود! هر کسی در ذهنش بود می‌خواست به او محبتی بکند.»

یک شعری دربارۀ صفات الهی هست که می‌گوید: چنان لطف خاصش در هر تن است که هر بنده گوید خدای من است

اگر برای خدا در تربیت فرزند سهل‌انگاری نکنیم تا فرزند خوب تحویل جامعه دهیم، اگر برای رضایت خدا با خواهر و برادری که از ما بریده و قهر کرده رابطه دوستی برقرار کنیم، اگر به خاطر خدا وقت استراحت خود را اختصاص به حل مشکل دوستی بدهیم، اگر تنها با یک همدلی و مشاوره باری از دوش کسی برداریم، اگر برای خدا بخوریم و بخوابیم و استراحت و تفریح کنیم تا توان خدمت به خلق را برای فردای آن روز داشته باشیم، اگر با یک تلفن به پدر و مادر و احوالپرسی از آنان، با یک‌بار بر سر یتیمی دست کشیدن برای خدا، یا کمک در کارهای منزل و... بتوانیم به خدا نزدیک شویم چرا این کار را نکنیم و انجام این امور برایمان سختی و تکلف داشته باشد؟!

«بعضی‌ها بودند که در رکوع می‌لرزیدند. هرچند بدن آن‌ها تکان نمی‌خورد. چنین شخصی نمی‌تواند جلوی خود را بگیرد زیرا هر وقت به نماز می‌ایستد گناهان خود را یاد می‌کند. آن‌وقت دیگر چگونه می‌شود مخفی کرد. همه چیز واضح است لذا بی‌اختیار می‌لرزد. و سجود غایت خضوع است.»

با سلام به عظمت آسمان‌ها به بیکران دریاها به وسعت صحراها سلام بر قلب نازنین هستی مهدی موعود (عج) هر روز و هر ساعت و هر لحظه... هزار هزار...

در قیاممان بی‌پروا مقابل آن «صمد مطلق» می‌ایستیم و نمی‌دانیم که در ظاهر چه آدابی را باید لحاظ کنیم. اما این عبد صالح می‌گوید: «قیام در نماز به منزلۀ صحبت دو دوست است. هرچند صحبت از یک چیز است اما مسئلۀ آقا و نوکری است یعنی سراپا حاضرم برای خدمت و عبودیت. مثل چوبی که بی‌حرکت ایستاده است یا مثل شاخه‌ای که هیچ اراده‌ای از خود ندارد و به هر طرف باد ببرد حرکت می‌کند، به عبارت دیگر قیام بنده در نماز اظهار عبودیت و سکون است و اینکه هیچ حرکتی از خود ندارد.»