بریده‌هایی از کتاب روان درمانی اگزیستانسیال

توضیح هر پدیده، نخستین گام در جهت تسلط بر آن است.

مونتنی در رساله‌اش در باب مرگ پرسیده: «چرا از آخرین روز زندگی‌ات می‌هراسی؟ بیش از روزهای دیگر در مرگت سهیم نیست. آخرین گام خستگی نمی‌آوَرَد، تنها خستگی را آشکار می‌کند.»

یک ضرب‌المثل ژاپنی می‌گوید: «دانستن و عمل نکردن، با ندانستن یکی‌ست.»

«به کدام دچاری؟ جنونی خردمندانه یا سلامت عقلی ابلهانه؟»

اگرچه نفْس مرگ آدمی را نابود می‌کند، اندیشهٔ مرگ نجاتش می‌دهد.

هرچقدر به یکدیگر نزدیک شویم، همیشه فاصله‌ای هست، شکافی قطعی و غیرقابل‌عبور؛ هریک از ما تنها به هستی پا می‌گذاریم و باید به‌تنهایی ترکَش کنیم.

اگرچه نفْس مرگ آدمی را نابود می‌کند، اندیشهٔ مرگ نجاتش می‌دهد.

هایدگر معتقد بود در دنیا دو وجه اساسی برای هستی وجود دارد: ۱. مرتبهٔ فراموشی هستی و ۲. مرتبهٔ اندیشیدن به هستی. (۷) وقتی فرد در مرتبهٔ فراموشی هستی است، در دنیای اشیا می‌زید و خود را در سرگرمی‌های روزمرهٔ زندگی غرقه می‌کند: فرد به پایین کشیده می‌شود تا هم‌مرتبهٔ «وراجی‌های بی‌ارزش» شود و در «آن‌ها» مستغرَق. فرد خود را تسلیم دنیای روزمره و دلواپسی برای شیوهٔ وجود چیزها می‌کند.

فرد ابتدا باید بیاموزد که خود را برای زمان حال و آینده ببخشد. تا زمانی که فرد هم‌اکنون با خود همان گونه رفتار کند که در گذشته رفتار می‌کرده، نمی‌تواند خود را به‌خاطر گذشته ببخشد.

جِین در آن جلسه عمیقاً دریافت هر کاری بکند و هرقدر خود را نزار نشان بدهد، در نهایت باید به‌تنهایی با مرگ روبه‌رو شود، کسی نمی‌تواند برایش پادرمیانی کند و کسی نمی‌تواند به‌جای او بمیرد.

«فلسفه‌پردازی، آماده شدن برای مرگ است»

«فقط کسی از طعم واقعی زندگی لذت می‌بَرَد که مشتاق و آمادهٔ دست‌کشیدن از آن باشد.»

چه‌چیز افراد را از اتخاذ تصمیم‌هایی که به‌وضوح به نفعشان است، باز می‌دارد؟ یک پاسخ بدیهی این است: بیماری که در دستیابی به نیازها و آرمان‌های بالغانهٔ خود کارشکنی می‌کند، در حال ارضای رشتهٔ دیگری از نیازهاست که اغلب ناخودآگاهند و با اولی‌ها همخوانی ندارند. به‌عبارت دیگر، بیمار انگیزه‌های متضاد و متعارضی دارد که نمی‌توان همزمان ارضایشان کرد.

‘هر ترسی در نهایت ترس از مرگ است’

تمامی انسان‌ها متحیر و سرگشته‌اند، ولی بعضی قادر به کنار آمدن با این سرگشتگی نیستند

«چرا از آخرین روز زندگی‌ات می‌هراسی؟ بیش از روزهای دیگر در مرگت سهیم نیست. آخرین گام خستگی نمی‌آوَرَد، تنها خستگی را آشکار می‌کند.

علاقه به دیگری به‌معنای علاقه به هستی و رشد اوست.

فرانکل می‌گوید: «مهم بزرگی شعاع فعالیت‌های شما نیست، بلکه مهم این است که بتوانید دایره‌اش را خوب پُر کنید.»

محبت فعال است. عشق بالغانه دوست داشتن است، نه دوست داشته شدن. فرد عاشقانه به دیگری می‌بخشد؛ «تسلیم» دیگری نمی‌شود. محبت شیوهٔ بودن و حضور فرد در دنیاست؛ ارتباطی انحصاری، دشوار و جادویی با یک فرد خاص نیست.

کامو: «وقتی انسان آموخت ــ آن هم نه فقط بر روی کاغذ ــ که چگونه با رنج‌هایش تنها بماند، چگونه بر اشتیاقش به گریز چیره شود، آن وقت چیز زیادی نمانده که یاد نگرفته باشد.»(۷)