بریده‌هایی از کتاب تیزذهن بمانید

می‌توان گفت میانگین سنی که مغز به بیشترین اندازهٔ خود می‌رسد در دختران در حدود یازده‌ونیم‌سالگی و در پسران در حدود چهارده‌ونیم‌سالگی است. اما تکرار می‌کنم که ازنظر رشد درونی و عملکرد اجرایی تا قبل از ۲۵ سالگی به بلوغ کامل نمی‌رسد.

ظاهرِ مغز یک حجم خاکستریِ بی‌روح و مات به نظر نمی‌رسد، مگر آن‌که آن را مادهٔ خاکستری بنامند. رنگش در ظاهر بیشتر مایل به صورتی است با تکه‌هایی به رنگ زرد کم‌رنگ و رگ‌های خونیِ بزرگ که روی آن و درونش جریان دارند. مغز شکاف‌هایی عمیق به نام شیارها و برآمدگی‌هایی کوه‌مانند، به نام چین‌ها، دارد. شگفت‌آور است که ترک‌هایی عمیق مغز را به چندین لوبِ یکدست تقسیم می‌کند.

همیشه افراد بدی وجود دارند که بخواهند دارایی‌هایمان را بدزدند و برای لحظه‌ای زندگی‌مان را مختل کنند، اما نمی‌توانند ذهنمان را کش بروند. ذهنمان فقط مال خودمان است و درنتیجه درک ما از دنیا منحصراً متعلق به خودمان است. وقتی محرک‌های حسی (از طریق بو، دیدن، صدا، لمس و مزه) وارد می‌شوند، از بین صدها ایستگاه بازپخش می‌گذرند و هرکدام از آن‌ها به‌قدری در آن محرک تغییرات جزئی ایجاد می‌کند که برداشت نهاییِ از آن محرک کاملاً شخصی می‌شود. این چیزی است که زندگی هرکدام از ما را متمایز می‌کند. من قصد دارم تا هر زمان که بتوانم به زندگی کاملاً منحصربه‌فرد و پُر از ماجراجویی و اکتشافم ادامه دهم. این زندگی همانند اثر انگشت، ذهنی متفاوت از دیگران خواهد ساخت. برای شما هم همین آرزو را دارم.

قدرت لمسِ مناسب را دست‌کم نگیرید. ثابت شده است گرفتن دست همدیگر مقادیر هورمون استرس کورتیزول را کاهش می‌دهد. لمسی دوستانه هم می‌تواند آرامش‌بخش باشد. به‌عبارت‌دیگر، عمل سادهٔ لمس‌کردن دیگری راهی است برای ارتباط با دیگران تا از خودمان، و آن‌ها، محافظت کنیم.

دان جانستون در برین‌اسپن نکتهٔ کلی و خوبی دربارهٔ بنیاد روابط اضافه کرد: «برای روابط خوب باید مغزی خوب داشته باشید.» چرخهٔ زیبای موفقیت را در این‌جا می‌بینیم: روابط خوب به مغز کمک می‌کنند و مغزی سالم روابط را تقویت می‌کند.

گول نخورید. پولی را که می‌خواهید برای خرید مکمل‌ها هدر دهید خرج چیزی کنید که به مغزتان کمک می‌کند: یک جفت کفش پیاده‌روی یا بالشی جدید برای خوابی راحت.

میهای چیکسنت‌میهای، نظریه‌پرداز اجتماعی، بیش از چهار سال دربارهٔ این مفهوم مطالعه کرد که نامش را غرقگی گذاشت. این مفهوم یکی از ارکان پژوهش‌های روان‌شناسی مثبت شده است. [۱۶] همهٔ ما «از لحظه لذت‌بردن،» «روی روال افتادن» یا «سرشار از شور و شوق بودن» را تجربه کرده‌ایم. غرقگی واژه‌ای برای توصیف این پدیده است. یعنی ذهنتان در حالتی است که بدون حواس‌پرتی یا هرگونه احساس آشفتگی کاملاً غرقِ کاری می‌شوید. شما بسیار متمرکز و سرشار از انرژی مجذوب کارتان می‌شوید. لزوماً دچار استرس نمی‌شوید؛ برعکس، می‌توانید هم‌زمان که به چالش کشیده می‌شوید یا تحت فشار هستید، بسیار احساس آرامش و لذت داشته باشید.

روزی برسد که پزشکان برای تبدیل مغزی پیر به مغزی جوان، به‌جای دارو، آن دسته از بازی‌های رایانه‌ای را تجویز کنند که سازمان غذا و دارو تأییدشان می‌کند. باور غلط: بازی‌های رایانه‌ای باعث می‌شوند مغزتان از کار بیفتد. حقیقت: میانگین بینایی افرادی که بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند، بیشتر از بقیه است. آن‌ها، همان‌طور که پژوهشگران دانشگاه دوک ثابت کردند، بیشتر و سریع‌تر از درون‌دادهای بصری استفاده می‌کنند. [۱۱] همین‌طور که دانش ما دربارهٔ طراحی بازی‌هایی برای بهبود سلامت و عملکرد مغز بیشتر می‌شود، صنعت بازی‌های رایانه‌ای به اوج شکوفایی خود می‌رسد.

زندگی‌کردن کافی نیست. باید مصمم باشیم برای هدفی زندگی کنیم.

می‌کند... ما لحظه‌به‌لحظه با انتخاب‌هایمان روی عملکرد ذهن‌های همیشه درحال تغییرمان تأثیر می‌گذاریم

تبحریافتن در بعضی از مهارت‌های جدید، مثل زبان دوم یا سوم، ممکن است برای فردی سالخورده بیشتر طول بکشد، معنایش این نیست که شخص نمی‌تواند به این موفقیت دست یابد. هرگز نگویید «هرگز». حتی افراد مبتلا به افت شناختی، ازجمله آلزایمر، هم می‌توانند به یادگیری چیزهای جدید ادامه دهند.

فینیاس گِیج در ۳۶ سالگی و بعد از این‌که دچار چند حمله شد از دنیا رفت. از آن زمان به بعد در کتاب‌های پزشکی دربارهٔ او نوشته‌اند و او یکی از معروف‌ترین بیماران مغز و اعصاب شده است. فینیاس گِیج درسی دیگر هم به ما داد که اهمیت ویژه‌ای برای این کتاب دارد. بعضی از مستنداتِ زندگی او حاکی از برگشت ذات مهربان‌ترش در اواخر زندگی است که نشان می‌دهد مغز می‌تواند حتی پس از ضربه‌های بزرگ خودش را ترمیم و مداوا کند. این فرایند بازسازی شبکه‌ها و اتصالات در نواحی آسیب‌دیدهٔ مغز نوروپلاستیسیتی نام دارد،

در هر دقیقه، ۷۵۰ تا هزار میلی‌لیتر خون در مغز در جریان است. با این مقدار می‌شود یک بطری نوشیدنی را پر کرد و اضافه هم می‌آید. هر دقیقه!

باور بر این است که مغزِ معمولی در روز حدوداً ده‌هاهزار فکر تولید می‌کند.

مغز حدوداً یک‌ونیم کیلو وزن دارد. شصت درصد از وزنِ خشکش چربی است و چرب‌ترین عضو بدن است.

تقریباً ۷۳ درصد مغز آب است (قلب هم همین‌طور) و به همین دلیل است که وقتی آب بدن فقط دو درصد کاهش پیدا می‌کند، توجه، حافظه و مهارت‌های شناختیِ دیگر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. ازاین‌رو نوشیدن مقداری آب می‌تواند آن را برگرداند.

رسیدن به مغز سفری بسیار سازماندهی‌شده و بادقت برنامه‌ریزی‌شده است. اول، پوست بریده می‌شود. درضمن، این پوست است که حاوی گیرنده‌های درد است و باید برای انجام جراحی بی‌حس شود؛ جمجمه و خود مغز، آن عضو که به کل بدن عصب‌رسانی می‌کند، خودش هیچ نوع گیرندهٔ حسی ندارد. به همین دلیل است که می‌توان روی بیماری هشیار جراحی مغز انجام داد

بیایید قدردان کسانی باشیم که خوشحالمان می‌کنند؛ این‌ها باغبان‌های افسونگری هستند که باعث شکوفایی روحمان می‌شوند. مارسل پروست

به قول سناتور فقید دانیل پاتریک موینیهان «هرکس حق دارد عقاید خود را داشته باشد، اما حق ندارد حقایق خود را داشته باشد.»

تنها راه حفظ سلامتی خوردن غذاهایی که نمی‌خواهید، نوشیدن چیزهایی که دوستشان ندارید و انجام کارهایی است که تمایلی به انجامشان ندارید. مارک تواین