بریده‌هایی از کتاب توکیو در ۶۰ روز

یکی از چیزهای مهمی که از ژاپنی‌ها یاد گرفته‌ام، این است: هر قرار ملاقاتی که تنظیم می‌کنند، طبق آن زمان‌بندی عمل می‌کنند و خارج از آن بازهٔ زمانی، دیگر حرفی برای گفتن ندارند.

گاهی خودم را نصیحت می‌کنم: بدون فکر و بررسی حرکت نکن. آرامش را در غذاخوردن و حرکت و زندگی این افراد می‌بینم. از کوته‌فکری و بی‌دقتی دست بردار. دربارهٔ هرچیزی فکر کن. همیشه گزینه‌های دیگری هم وجود دارد.

مَثل معروفی می‌گوید: «نمی‌توانید آن چیزی را مدیریت کنید که نمی‌توانید آن را اندازه بگیرید.» شما می‌توانید صرفه‌جویی در هزینه را اندازه بگیرید؛ پس می‌توانید آن را مدیریت کنید

مردم در توکیو از فیس‌بوک بسیار استفاده می‌کنند.

پروفسور تانیموتو، استاد راهنمایِ پروژهٔ پژوهشی در این سفر، عقیده دارد باید یاد بگیریم که مسائل اجتماعی را با کسب‌وکار حل کنیم و به مردم هم یاد بدهیم.

بنگلادش مهدِ کسب‌وکارهای اجتماعی است و ژاپن هم کشوری پیشرو در حوزهٔ کسب‌وکار اجتماعی و ترویج ایجاد بنگاه‌های اجتماعی محسوب می‌شود.

در توکیو، آلودگی صوتی مثل صدای بوق ماشین‌ها وجود ندارد. تنها صدای آزاردهنده صدای آژیر آمبولانس است که در طول روز و حتی نیمه‌های شب شنیده می‌شود.

یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرده‌فروشی در توکیو بود. قیمت اکثر کالاها در این مغازه، ۱۰۵ ین بود. البته در واقع ۱۰۰ ین بود و ۵ ین برای مالیات بر ارزش افزوده به همهٔ اجناس اضافه می‌شد.

زمانی که تازه از هتل بیرون آمده بودم، زلزله آمد. اینجا زلزله پدیده‌ای معمول و عادی است. زمین دائم می‌لرزد. باران و رگبار هم در این فصل که فصل بارانی اینجاست، فراوان است. رگباری سیل‌آسا می‌آید و فوری هم بند می‌آید.

فرایندِ ثبت‌نام برای من کمی طول کشید. نشانی توکیو را نوشته بودم. از من خواستند فرم را کامل‌تر کنم و نشانی ایران را در آن بنویسم. فرم را تکمیل کردم. بعدها که دلیلش را پرسیدم، گفتند در گذرنامهٔ شما نشانی محل سکونت نوشته نشده است؛ ولی گذرنامه‌های ژاپنی نشانی محل سکونت دارد.

برای تازه‌واردان یافتن مسیر سخت است، آن‌هم با تابلوهایی به‌زبان ژاپنی. بدون خجالت، از افراد مختلفی که در طول مسیر می‌دیدم، نشانی را پرسیدم. این‌طور وقت‌ها، استفاده از نقشه خیلی مفید است.

آب‌وهوای اینجا بسیار ملایم و استوایی است؛ شبیه شمال ایران و چه بسا سرسبزتر.

در شهر که راه می‌روی، نظم و ترتیب را همه‌جا می‌توانی ببینی. آراستگی در ظاهر افراد، عبورومرور منظم و رعایت قوانین به چشم می‌خورد. هرکسی در مترو، از سمت چپش حرکت می‌کند. دیگرانی که از روبه‌رو می‌آیند، از سمت راست ما حرکت می‌کنند تا فضای کافی باشد و به هم برخورد نکنیم.

در طول مسیر در مترو توکیو، به این فکر می‌کردم که مترو توکیو گیج‌کننده و پیچیده است. یاد گرفتم بهتر است فقط به علائم توجه کنم؛ چون علائم به‌سادگی با آدم حرف می‌زنند و می‌توان با کمک آن‌ها راه را پیدا کرد.

اینجا برخلاف دیگر کشورها، غذاهایی با نشان حلال وجود نداشت؛ پس باید بیشتر، سبزیجات و ماهی مصرف می‌کردم. هنوز غذای آماده داشتم

با پرس‌وجوی فراوان از چند مرکز فروش موبایل و خط تلفن همراه، متوجه شدم به‌دلیل نداشتن کارت شهروندی نمی‌توانم موبایل بخرم. سیستم موبایل ژاپن با همه‌جای دنیا فرق می‌کند و مختص همین کشور است. از آن خط تلفن و گوشی نمی‌توان خارج از ژاپن استفاده کرد. ویندوز رایانه‌ها هم کاملاً ژاپنی است. اینجا همه‌چیز ژاپنی است و آدم احساس خاصی دارد.

از پارک خارج شدیم تا رستوران یا غذاخوری پیدا کنیم. ماکینو چند جا را به من معرفی کرد. رستورانی غذاهای ژاپنی داشت. یکی هم رستوران ایتالیایی بود و یکی کافی‌شاپ. تصمیم گرفته بودم تعارف نکنم. گفتم: «قیمت برایم مهم است.» گفت: «بهتر است برویم کافی‌شاپ.» کافی‌شاپِ بسیار تمیزی بود. ساندویچ برداشتیم و نفری یک قهوه سفارش دادیم.

این کندیِ حرکات، دقت‌نظر، متانت و طمأنینه در انجام کار به افزایش تمرکز و دقت و نکته‌بینی آدم می‌افزاید و استرس را از بین می‌برد. ماکینو می‌گفت که پس از یک روز کاری شلوغ، وقتی به این مکان می‌آید و چای سبز درست می‌کند و با بقیه می‌خورد، آرامش پیدا می‌کند و احساس شادابی به او دست می‌دهد.

گاهی خودم را نصیحت می‌کنم: بدون فکر و بررسی حرکت نکن. آرامش را در غذاخوردن و حرکت و زندگی این افراد می‌بینم. از کوته‌فکری و بی‌دقتی دست بردار. دربارهٔ هرچیزی فکر کن. همیشه گزینه‌های دیگری هم وجود دارد. قالبی‌اندیشیدن چیزی بود که اینجا متوجه شدم در من وجود دارد. اگر بخواهم به علل آن اشاره کنم، بر اثر استفاده‌نکردن از ظرفیت‌های ذهنی و فکری است. هنوز به خیلی چیزها و آدم‌ها وابسته‌ام. متوجه شدم می‌توانم به خودم تکیه کنم و از توانمندی‌ها و نبوغ خودم بهره‌مند شوم.

دیشب در اینترنت مطلبی خواندم که تمرین امروز را تأیید می‌کرد. مطلب این بود: وقت‌گذراندن دوستان با هم، برای خانم‌ها مثل مسکّن است و برای سلامتی‌شان ضرورت دارد. این کار، اتلاف وقت نیست؛ بلکه به آنان بسیار کمک می‌کند.