بریده‌هایی از کتاب روح یک زن

خیلی از ما دخترها باید تن به زندگی‌ای می‌دادیم که مادرانمان نمی‌توانستند آن زندگی را داشته باشند.

نه! ساکت باش! تو زیباتر نیستی وقتی مبارزه می‌کنی، جذابی وقتی برای به دست آوردن چیزی که به تو تعلق دارد می‌جنگی وقتی سکوت را برنمی‌تابی و وقتی واژه‌های تو گزنده‌اند وقتی دهانت را باز می‌کنی و هر آنچه پیرامونت هست شعله‌ور می‌شود.

عمو رامون آموزش مذهبی دیده بود و عاشق بحث‌های محبوبش بود. دوست داشت بحث کند، مخالفت کند، متقاعد کند و پیروز بحث باشد. چه لذتی می‌بُرد!

آن اتفاق یک جنبش بود، جنبشی که رهبر نداشت و به هیچ حزب سیاسی‌ای هم وابسته و متصل نبود. فقط بخش‌های مختلف جامعه که هر کدام شکایات و مطالبات خود را مطرح می‌کردند در آن حضور داشتند: بومیان، دانشجویان، کارگران و اصناف. البته، گروه‌های فمینیستی هم در آن مجموعه حضور داشتند.

تو را بی‌رحمانه قضاوت خواهند کرد، زیرا موفقیت یک زن گناهی است نابخشودنی؛ هر چه می‌خواهی بنویس؛ اجازه نده کسی در نویسندگی‌ات دخالت کند؛ اجازه نده کسی در چگونه خرج کردن پولت مداخله کند؛ فرزندانت را مثل شاهزادگان بزرگ کن، لیاقتش را دارند؛ همسر داشته باش، مهم نیست شوهرت چه کسی باشد، شوهر داشتن امر پسندیده‌ای است.

فمینیسم چون اقیانوس ایستا نیست. همیشه خروشان و مواج است.

مادرم التماس می‌کرد: «ایزابل! تاتا و رامون را عصبانی نکن! سر و صدا به چه درد می‌خورد؟ می‌شود همه این حرف‌ها را با آرامش و وقار مطرح کرد.» اما بعدها، فهمیدم دفاع از حقوق زنان بدون سر و صدا ممکن نیست.

وقتی بحران ویروس کرونا بساط خود را جمع کند، رخت بربندد و برود، زندگی عادی خود را از سر خواهیم گرفت. آن روز، اولین کاری که خواهیم کرد در آغوش کشیدن یکدیگر است. چقدر دلمان برای آن لحظه شادِ دوستی و عطوفت تنگ شده است.

نمی‌دانم همه این دستاوردها بدون موفقیتِ کتاب‌هایم ممکن بودند یا نه. درآمد من از فروش کتاب‌ها مرا از بی‌ثباتی و نیاز اقتصادی نجات داد. به‌خاطر داشتن پول کافی، در سالمندی احساس آزادی بیشتری می‌کنم. هر جور که دوست داشته باشم زندگی می‌کنم. این خود یک مزیت است.

مردان موفق شده‌اند فمینیست‌ها را زنانی منحرف و بیمارانی هراسان جلوه دهند. جای تعجب نیست که زنان جوانی مانند پائولا هم از این واژه وحشت داشته باشند.

زن باید بر سرنوشت خود حاکمیت داشته باشد و بتواند پیرامون بارداری خود تصمیم بگیرد، اما زن گرفتار خشونت است. سرنوشت زن هم در دست کسانی است که نسبت به او خشونت می‌کنند.

من یاد گرفته‌ام که کمی کمک می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند و وضع را تغییر دهد. اگر زن درآمدی داشته باشد و بتواند برای سرنوشت خود تصمیم بگیرد، وضعیت خانواده بهتر خواهد شد. اگر خانواده وضع بهتری پیدا کند، جامعه و سرانجام، کشور به رفاه و خوشبختی دست پیدا می‌کند. آن وقت، چرخه فقر درهم می‌شکند.

درآمد ناشی از فروش آن کتاب متعلق به دخترم بود، به من تعلق نداشت. آن پول را در حساب بانکی مجزایی سپرده کردم. مدتی فکر کردم اگر پائولا زنده بود، با آن پول چه می‌کرد. پس از آن سفرِ به‌یادمادنی به هند و آن واقعه که برایتان تعریف کردم، تصمیم گرفتم بنیادی تأسیس کنم. مأموریت آن بنیاد افزودن قدرت زنان و دختران آسیب‌پذیر بود. این کارْ مأموریتِ پائولا در دوره کوتاه عمرش هم بود. تصمیم خوبی بود. درصدی از درآمد من به حساب این بنیاد می‌رود. به‌کمک این بنیاد، حالا دخترم در همین دنیا مشغول کمک‌رسانی به دیگران است. حتماً می‌توانید تصور کنید که این اتفاق چه معنایی برایم دارد.

دفاع از حقوق زن بدون استقلال اقتصادی زن ممکن نیست. من این موضوع را در کودکی در مورد مادرم بعینه مشاهده کرده‌ام. زن باید درآمد داشته باشد و آن را هر گونه‌ای که دوست دارد خرج کند. به همین دلیل به آموزش، تعلیم و تربیت، خانواده و کار نیاز دارد.

یکی از آرزوهای بلندپروازانه ما این است که به همه جنگ‌ها خاتمه دهیم. اما در صنعت جنگ منافع بسیار زیادی وجود دارد. کسانی که در این آرزو با ما شریک‌اند لازم است تا با تلاش خود کفه را به‌نفع صلح سنگین کنند.

قربانیان هم گرفتار عارضه‌های وحشتناک جسمی و روحی و برای همیشه لکه‌دار می‌شوند. خانواده‌ها این‌گونه زنان و دختران را از خانه و خانواده و گاه از روستا بیرون می‌کنند. بعضی هم کشته می‌شوند. این هم ظلم دیگری است که قربانی باید هزینه تجاوز را بپردازد.

نادیده گرفتن و تعبیر به صحت تا کی؟ جدا کردن زن و مرد از هم به‌عنوان یک راه‌حل تا کی؟ باید تغییر در جامعه اساسی باشد. و این ما زنان هستیم که می‌توانیم این تغییر را در جامعه به وجود بیاوریم. یادتان باشد کس دیگری به ما لطف نخواهد کرد. ما باید به هر چه می‌خواهیم دست پیدا کنیم. ما باید جهان را آگاه کنیم. امروز، این امکان بیش از هر زمان دیگری فراهم است. امروز، اطلاعات موجودند، ارتباطات برقرارند و توان بسیج هم میسر است.

چرا همچون جنگ علیه مواد مخدر، علیه تروریسم، علیه جنایت، علیه این خشونت‌ها هم اعلام جنگ نمی‌شود؟ پاسخ این سؤال روشن است. در بعضی از نقاط جهان، خشونت و ترس ابزار کنترل‌اند.

در بعضی از نقاط جهان، زنان به‌خاطر ضعف و فساد مردان تنبیه می‌شوند. پوشش مذهبی زنان قابل فهم است. اما برخی از زنان از ترس مردان خود را می‌پوشانند و پنهان می‌کنند تا از مخاطره ضعف و فساد مردان دور بمانند.

زن بودن یعنی زندگی کردن با ترس. ترس از مرد در دی‌ان‌ای و نهاد هر زن نهادینه است. زن‌ها وقتی بخواهند دست به هر کاری بزنند که پای مردی در میان باشد، اول، خوب فکر می‌کنند، حتی اگر این تصمیم عبور از کنار تعدادی مرد در خیابان باشد. حتی در مکان‌هایی که امن فرض می‌شوند، مثل دانشگاه‌ها یا مراکز نظامی به زنان آموزش می‌دهند که چگونه از قرار گرفتن در شرایط پرخطر احتراز کنند. فرض بر این است که اگر زنی مورد حمله قرار گیرد، تقصیر خودش است که رعایت‌های لازم را انجام نداده است. زن نباید در آن ساعت، در آن مکان پرخطر، حضور می‌داشته است. انگار قرار نیست مردان رفتارهای خود را تغییر دهند. تجاوز به زن نه‌تنها حق مرد انگاشته می‌شود، بلکه به‌عنوان نشانه‌ای از مردانگی مرد تشویق هم می‌شود.