بریده‌هایی از کتاب کتاب زندگی، ماهیت و شناخت (جلد اول)

در پدیده‌ها، کسی از آب نمی‌خواهد سِفت و سَخت و جامد و سِتَبر باشد و ارزش آن را در روانی و سیّالی و زلالی و سیرابی آن محسوب می‌کنند و یا کسی از کوه نمی‌خواهد که نرم و نازک و روان و لطیف باشد و به‌خوبی می‌فهمد که ارزش این پدیده به سختی و سِتَبری و قوام و استحکام آن است. آنهایی که بین ویژگی‌های زنانه و مردانه، مشغول مقایسه و تلاش برای یکسان‌سازی توانمندی‌های این دو پدیده‌اند، از درکِ ارزش و اهمیتِ تفاوت‌ها غافل‌اند و پدیده‌ی زن را در مقایسه با پدید‌ه‌ی مرد، سنجش و ارزیابی می‌کنند و با این تلاشِ کاملاً جاهلانه‌ی خویش، مشغول بَرتَر نشان‌دادنِ مرد نسبت به زن هستند!

یکی از اساسی‌ترین و جدّی‌ترین تکلیف‌های قطعی در متن زندگی مشترک و در کنار اعضاء خانواده، تأمین و ایجاد ارتباطی رضایت‌بخش و انگیزه‌ساز است. نمی‌شود خانواده تشکیل داد و از تکلیف درشتِ ارتباط غافل ماند.

خانواده یعنی در کنار یکدیگر بودن، خانواده یعنی متّصل به یکدیگر بودن، خانواده یعنی نسبت به هم مسئول بودن، خانواده یعنی مربوط بودن مسائلِ اعضاءِ آن به هم، خانواده یعنی قِطعه‌های یک ترکیبِ واحد، و نمی‌شود هر کسی در میانه‌ی خانه به‌طور مجزّا و جزیره‌ای به رفتار خودش تمرکز کند و از اثر رفتارش و نوع برخورد و حضورش در خانه، نسبت به دیگران سلب مسئولیت کند. مهم‌ترین تکلیف در محیط خانواده برقراری یک ارتباط دل‌نشین و خشنود‌کننده است.

نبیّ گرامی اسلام، نائل‌آمدن به غلبه بر نفس را شجاعت می‌دانند و می‌فرمایند: اَشجَعُ النّاس مَن غَلَب هَواه

حتی اگر شاخص و معیار اعضاء خانواده، مبنای درستی نداشته باشد، این مرد است که مسئول تنظیم و اصلاح آن انحراف و نادرستی‌ست تا بتواند ضمن اصلاح نگاه و معیارِ اعضاء خانواده، شرایط نائل‌آمدن به خرسندی و خشنودی آنها را مهیّا کند.

چرا ازدواج می‌کنیم؟ آیا ازدواج می‌کنیم که کسی برای تأمین بهره‌های خود پیدا کنیم، یا از ازدواج به دنبال بهره‌مندسازی شریک زندگی خود هستیم؟

مردی که با مشاهده‌ی گریه‌ی همسرش پیش آمده بود که او را در آغوش گرفته، آرام کند و زن با‌گریه‌ی شدیدترِ توأم با فریاد از وی می‌خواست بیرون برود و از جلوی چشم‌های زن دور شود!. زن با انتقال رنجِش و دل‌شکستگی‌اش به سمتِ مرد به‌صورت برای مرد، به وی پیام می‌دهد که من تو را به‌مثابه تکیه‌گاه و پایه‌ای می‌بینم که در رنج‌ها و بغض‌هایم، حتی اگر دلیل ایجاد آن خودت باشی، جا و جایگاهی غیر از تو و آغوش و توجه و ترمیمت ندارم. درحالی‌که وقتی به‌صورت بَر مرد گریه‌اش را بروز می‌دهد، یعنی نه تنها تو هیچ ارزش و اعتباری برای تکیه‌گاه بودنِ نیاز‌ها یا درد‌های من نداری، که خود عامل درد و بغض و اشک منی، که دور بودنت آرامش و التیام من است.

مرد یا دارد و می‌تواند تأمینی را ارائه کند، که باید به آن همّت کند. یا برایش ممکن نیست و شرایطش وجود ندارد، که در چنین وضعیتی باید با عذرخواهی و طلب بخشش از ناحیه‌ی اعضاء خانواده، مقامِ تأمین‌دهندگی‌اش را حراست کند. با چنین رفتاری مرد نشان می‌دهد که من همچنان، مردِ تأمین‌دهنده‌ای هستم و آنچه نمی‌گذارد و مانع می‌شود، شرایط و امکاناتی‌ست که آماده نیستند و گرنه من قصد و نیّت بر انجام تأمین دارم و توجه و اعتنایم به این کارکردِ حتمیِ مرد، موجود است. آنچه غایب است، امکان تأمین است.

ما صاحب و مالک هیچ چیز نیستیم و باید از مَعبَر دنیا و مزرعه‌ی اینجا، عبور فائزانه‌ای داشته باشیم که مسیر ما را به سمت پروردگار، روشن و قابل کند که حضرتش در قرآن که وحی نازل اوست می‌فرماید: اِنَّا لِلَّهِ وَ اِنَّا اِلَیهِ رَاجِعُون(بقره ۱۵۶). او برای ما نعمت وجود را مقرّر فرمود و در مسیرِ عمرِ ما مقاطع رشدی گذاشت که یکی از سنّت‌های معیّن او، ازدواج و رسیدن به امکان همسری‌ست. اِمکانی که مُتعیّن به تکلیف‌ها و مسؤلیت‌ها و رسالت‌هاست.

آنهایی که بین ویژگی‌های زنانه و مردانه، مشغول مقایسه و تلاش برای یکسان‌سازی توانمندی‌های این دو پدیده‌اند، از درکِ ارزش و اهمیتِ تفاوت‌ها غافل‌اند و پدیده‌ی زن را در مقایسه با پدید‌ه‌ی مرد، سنجش و ارزیابی می‌کنند و با این تلاشِ کاملاً جاهلانه‌ی خویش، مشغول بَرتَر نشان‌دادنِ مرد نسبت به زن هستند!