بریده‌هایی از کتاب کریسمس در نیاوران

ایران، اقتصاد آمریکا را پشتیبانی می‌کرد و آمریکا، همکاری با حکومت پهلوی را. آمریکا از طریق حکومت شاه توانست کمونیسم را مهار کند و از دسترسی به نفت ایران مطمئن شود و شاه با حمایت و همکاری نظامی و اقتصادی آمریکا توانست اقتدار و حکومتش را تثبیت کند.

در ماه‌های پایانی سال ۱۳۵۷ که منجر به وقوع انقلاب اسلامی شد کارتر مأمور ویژهٔ خودش را به تهران فرستاد تا زمینه را برای کودتا علیه انقلابیون فراهم کند؛ درست مانند اتفاقی که در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ افتاد و واشنگتن توانست محمدرضا پهلویِ فراری از کشور را مجدداً در جایگاه پادشاه ایران تثبیت کند. کارتر و دولتش به این اقدام هم بسنده نکردند و در ماه‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، جدی‌ترین تحریم‌ها و اقدامات سیاسی را برای ضربه‌زدن به انقلابیون در دستور کار قرار دادند. پذیرش محمدرضا پهلوی در خاک ایالات متحده - با وجود مخالفت‌های بسیار جدی منتقدین و اهالی سیاست در این کشور - یکی دیگر از اقدامات کارتر بود که عمق حمایت و ارادت او به شاه را به نمایش گذاشت؛

او به‌همراه سایر دموکرات‌ها تأکید می‌کرد که «سیاست واقعی» آمریکا دقیقاً بازی‌کردن در زمین اتحاد جماهیر شوروی است. بر این مبنا، ایالات متحدهٔ آمریکا تا زمانی که به‌منظور تأمین منافع ملی خود، حامی دیکتاتورهای تمامیت‌خواه در جهان بود، نمی‌توانست به اقدامات حمایتی شوروی از کشورهای فاسد و ظالم واکنش نشان دهد و در جایگاه مدعی‌العموم قرار بگیرد. کارتر رسوایی واترگریت را ناشی از همین خالی‌شدن سیاست از اخلاق در این کشور معرفی کرد که درنهایت به استعفای رئیس‌جمهور نیکسون منجر شد.

آمریکایی‌های سرخورده و خسته از جنگ، کشتار و رسوایی‌های اخلاقی سیاستمداران، به‌شدت آمادهٔ پذیرش شعارهایی در حوزهٔ اصول اخلاقی و حرمت به مقام انسانی شده بودند. هنر کارتر و مشاورانش، تشخیص به‌موقع این نیاز جامعهٔ آمریکا بود. کارتر پرچم تقوا را در سرزمین فساد برافراشته بود.

بر همین مبنا، حمایت از حکومت پهلوی در ایران و پشتیبانی از شخص محمدرضا پهلوی در جایگاه شاهنشاهی، راهبرد صریح و روشن دولت کارتر و شخص آقای رئیس‌جمهور بود؛ تا جایی که او برای رفع هرگونه شبهه دربارهٔ این ارادت خاص به نقش و جایگاه ایرانِ پهلوی در حفاظت و حراست از منافع ملی آمریکا در منطقهٔ غرب آسیا، شب سال نوی میلادی را در تهران در کاخ شاه گذراند و سخنرانی معروفِ «جزیره ثبات» را ایراد کرد. تلاش‌های بی‌حدوحصر کارتر و دولت ایالات متحده برای حفظ و تثبیت محمدرضا پهلوی در جایگاه پادشاهیِ ایران البته منحصر به سخنرانی نماند و کارتر بارها به‌منظور تامین خواسته‌های نظامی شاه، تا پای درگیری و جدال با منتقدان جمهوری‌خواهش در کنگره این کشور پیش رفت. در ماه‌های پایانی سال ۱۳۵۷ که منجر به وقوع انقلاب اسلامی شد کارتر مأمور ویژهٔ خودش را به تهران فرستاد تا زمینه را برای کودتا علیه انقلابیون فراهم کند؛

در تمامی این سال‌ها نیز شخص جیمی کارتر و کابینهٔ او تلاش کرده‌اند تا این اتهامات را پاسخ دهند و با ارائهٔ شواهد و اسناد اثبات کنند که از هیچ کوششی برای حفظ حکومت پهلوی و جلوگیری از به‌قدرت‌رسیدن نیروهای مذهبی در ایران دریغ نکرده‌اند.

در زمان شاه، سفارت ما در تهران بزرگ‌ترین سفارتخانه روی کرهٔ زمین بود.

البته ما در فیلیپین سعی می‌کردیم از دولت در حال برکناری حمایت کنیم و درعین‌حال افراد در حال جنگ علیه دولت حاضر رو از دست ندهیم. اما در ایران حمایت از دولت شاه رو انتخاب کردیم و این روش موجب ایجاد موج بی‌اعتمادی عمیق انقلابیون شد و این بی‌اعتمادی و رابطهٔ تیره زمانی به اوج رسید که دولت آمریکا به شاه اجازه داد به آمریکا پناهنده بشه. براین‌اساس، روحانیون در ایران به این نتیجه رسیدند که آمریکا نمی‌خواد دست از حمایت از شاه برداره و به نظرم سیاستی که ما پیش گرفتیم موجب شد در ایجاد ارتباط با جمهوری اسلامی دچار مشکل بشیم.

«آندرس یورگنسن» دربارهٔ نحوهٔ مواجهه دولت آمریکا با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران می‌گوید: «به نظر من با وجود اینکه دولت آمریکا در بطن قضیه بود، مردم به‌شدت غافلگیر شدند؛ زیرا مردم چیز خیلی زیادی درموردِ سیاست خارجهٔ آمریکا و وضعیت غرب آسیا نمی‌دانستند و به همین ترتیب از مسائلی که آمریکا در کشورهای دیگر دنبال می‌کرد آگاهی نداشتند. البته به نظرم کسانی که قضایای ایران رو دنبال می‌کردند، به اون شکل غافلگیر نشدند، اما بی‌شک دولت به‌شدت غافلگیر شد و ناراحت؛ چون یادم میاد تو اون سال‌ها تلویزیون مستندهای زیادی رو نشون می‌داد که می‌گفتند شاه ایران چطور ثبات رو به ایران و منطقه آورده و قدرت ایران رو در اون منطقه به نمایش گذاشته؛ بنابراین افراد زیادی در آمریکا انتظار انقلاب در ایران رو نداشتند و برای خیلی‌ها این یک غافلگیری بود. بی‌شک سازمان سیا از اتفاقات در حال وقوع اطلاع داده، اما اوضاع از کنترلش خارج شده بود و نمی‌تونست جلوش رو بگیره.

خود ژنرال هایزر هم در پایان کتاب خاطرات خود دربارهٔ این مأموریت تأکید می‌کند که تمام تلاش کاخ سفید و دولت آمریکا در روزهای منتهی به ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ به‌منظور حفظ نظام پهلوی بوده است؛ تا جایی که در تحلیلی از عملکرد خود در ایران می‌نویسد: «من ماندن فرماندهان ارتش را در داخل ایران تضمین کرده بودم و سازمان ارتش را منسجم نگاه داشته بودم. تا آنجا که توانسته بودم باتوجه‌به سنت وفادارانهٔ عمیق ارتشیان به شاه، آنان را وادار به حمایت از دولت شاپور بختیار کردم. فرماندهان ارتش را جهت تهیهٔ طرح‌های لازم ترغیب کردم؛ تا جایی که حتی از نظر نظامی به آن‌ها اثبات کردم که آمریکا نیازهای لجستیکی آنان را تأمین می‌کند و در هر شرایطی پشتیبان آن‌هاست.