بریده‌هایی از کتاب اگر فریدا بود، چه می کرد؟

تاریخ پر از داستان‌های معروف و همچنین ناگفته‌ای است که قدرت بی‌بدیل زنان را ثابت می‌کند. نام‌های آشنایی چون جوآن آرکها، رزا پارکها، میشل اوباماها و هیلاری کلینتونها در جهان وجود دارند، و سپس کسانی که کمتر شناخته‌شده هستند: چهره‌های گمنامی که تاریخ و فرهنگ را دگرگون کرده‌اند و ممکن است اصلاً نامشان را ندانیم.

حقیقت این است که درواقع شناختن فریدا کالو غیرممکن است. حتی زمانی که زنده بود، اطرافیانش - و احتمالاً همسرش دیه‌گو - فقط بخشی از او را می‌شناختند، نقابی که از طریق نقاشی‌هایش آن را انتخاب کرده و به مردم نشان می‌داد. درواقع من معتقدم بزرگ‌ترین موفقیت خلاقانهٔ او به‌هیچ‌وجه نقاشی‌هایش نبود، بلکه نمایش هنرمندانهٔ زندگی‌اش بود.

اگر چیزی بود که فریدا آن را بیشتر از تصویر خودش و داستان زندگی‌اش می‌ستود، عشق بود.

کلماتی که او روی یکی از آخرین نقاشی‌هایش نوشته، علاقهٔ مرا به او دوچندان می‌کند: «زنده باد زندگی!» این زن، فریدا، برای من نماد قدرت و شجاعت است - یک انسان واقعی که با رفتارش نشان داد مهم نیست زندگی چه موانعی سر راه ما قرار می‌دهد، همهٔ ما این قدرت را داریم که نویسندهٔ داستان خود باشیم.

بدیهی است که دستیابی به شهرت و تحسین پس از مرگ، برای هنرمندان غیرعادی نیست. گاهی طول می‌کشد تا یک فرهنگ، کاملاً به تأثیر واقعی یک انسان پی ببرد.

وقتی فریدای بیست‌ویک‌ساله برای اولین‌بار در سال ۱۹۲۸ کار هنری‌اش را به دیه‌گو ریورا - نقاش معروف مکزیکی که بعداً با او ازدواج کرد - نشان داد، به او گفت: «من برای تعریف و تمجید پیش شما نیومدم، می‌خوام از یه آدم جدی انتقاد بشنوم، من نه عاشق هنرم نه یه تازه‌کار، فقط یه دخترم که باید برای زندگی‌ش کار کنه.»

هیچ‌کس نمی‌داند چقدر دیه‌گو را دوست دارم، همین‌طور که نمی‌دانند زندگی کردن با این مرد چقدر سخت است. روش زندگی او خیلی عجیب است و باید فکر کنم ببینم دوستم دارد یا نه؛ البته فکر می‌کنم دوستم دارد حتی اگر به روش خودش. هر بار که بحث ازدواجمان می‌شود، این جمله را می‌گویم که ما با میل به غذا در گرسنگی سهیم شدیم.

مهم نیست ما چه کسی هستیم، حتی اگر قدرت فریدا را داشته باشیم، هیچ‌کداممان نمی‌توانیم به‌تنهایی از پس چیزی که زندگی نام دارد بربیاییم. اگر دورمان را با کسانی که هوایمان را دارند پر کنیم، حتی تاریک‌ترین لحظات هم می‌توانند روشن‌تر شوند.

مهم نیست چقدر مقاوم باشیم؛ می‌توانیم مثل فریدا از یک شالودهٔ محکم برای سرپا ماندن خود استفاده کنیم، چه در یک گروه چت و چه در جمعی به صرف نوشیدنی. می‌توانیم برای نیازهای مختلفمان دوستان مختلف داشته باشیم.

وقتی به زندگی چهره‌های تاریخی توجه می‌کنیم، اغلب روی شریک زندگی آنها تمرکز می‌کنیم. اما فریدا اثباتی بر این ادعاست که ما به اندازهٔ کسانی که خود را با آنها احاطه کرده‌ایم، قوی هستیم.

امیدوارم نقاشی‌هایم در شأن مردمی که به آنها باور دارم و عقایدی که به من قدرت می‌بخشند، باشد.

فریدا به ما می‌آموزد نه‌تنها پذیرش آن دسته از عقایدمان که برخلاف اصول و معیارهاست هیچ اشکالی ندارد، بلکه اهمیت دادن به تفاوت‌هایمان است که باعث خاص بودن ما می‌شود. اگر کسی نظرات فریدا را زیر سؤال می‌بُرد، او از آنها پیروی نمی‌کرد - همان‌طور که نظر دیگران را درمورد اینکه هنرش چگونه و حاوی چه پیامی باشد، قبول نمی‌کرد.

فریدا با نقاشی‌ها و اعتراضات و عقایدش پیام مهمی را می‌رساند: اینکه فقط خودتان باشید کافی نیست، صریح باشید و به خودتان افتخار کنید.

با توجه به تمام آثار فریدا، یک چیز واضح است: اگر اعتقادات راسخ فریدا نبود، از منحصربه‌فرد بودن و معنای آثارش کاسته می‌شد. برخی از شناخته‌شده‌ترین آثارش حاصل اندیشه‌های کمونیستی و مارکسیستی است و افتخار او به هویت مکزیکی‌اش در تک‌تک آثارش دیده می‌شود. در تمام مدت زندگی‌اش، او شدیداً به مکزیکی بودنش افتخار می‌کرد، همین‌طور به زن بودن، آزادی و عقاید سیاسی‌اش.

من باید با تمام توان مبارزه کنم تا با همین اقدامات مثبت اندکی که وضع سلامتی‌ام اجازه می‌دهد، به انقلاب، تنها دلیل زنده بودنم، کمک کنم.

نقاشی‌هایم، بدون توجه به قضاوت‌ها و پیش‌داوری‌های دیگران، عقاید مرا به‌وضوح بیان می‌کنند.

آرام، بی‌انتها ـ تو... تو به همه‌چیز شور و هیجان می‌بخشی. تو آتشی هستی که هرآنچه را از قلبم باقی مانده می‌سوزاند.

آیا کسی می‌تواند فعل‌ها را اختراع کند؟ می‌خواهم به تو بگویم: «تو را آسمان می‌کنم تا بال‌هایم برای بی‌اندازه دوست داشتنت باز شوند.»

یک‌بار نوشت که دیه‌گو به او گفته بود: «ارادهٔ تو باید بیانگر خودت باشد.» و برای همین «من شروع به کشیدن چیزهایی کردم که دیه‌گو دوست داشت. از آن به بعد، او مرا تحسین می‌کرد و دوستم داشت.»

من معتقدم فریدا فکر می‌کرد مُد به‌جای اینکه جدی گرفته شود باید سرگرم‌کننده و لذت‌بخش باشد.