بریده‌هایی از کتاب پادزهر

طی چند سال گذشته یک روان‌شناس آلمانی به نام گابریل اوتینگن و همکارانش مجموعه آزمون‌هایی را طراحی کرده‌اند تا واقعیت «خیال‌پردازی‌های مثبت راجع به آینده» را واکاوی کنند. یافته‌های به‌دست‌آمده بسیار قابل‌توجه است: مشخص شد صرف زمان و انرژی بر خیال‌پردازی در مورد اتفاقات خوب آینده، انگیزهٔ افراد را برای عملی‌سازی آن‌ها کاهش می‌دهد. برای مثال شرکت‌کنندگان در یک مطالعه به دو گروه تقسیم شدند. از یک گروه خواسته شد در مورد موفقیت‌ها و پیشرفت‌های عالی کاری در هفتهٔ پیش رو خیال‌پردازی کنند، از گروه دوم خواسته شد صرفاً به هفتهٔ آینده فکر کنند؛ نتیجه اینکه افراد گروه دوم هفتهٔ کاری موفق‌تری را پشت سر گذاشتند. (۳)

در برخی افراد، عبارات تلقینی اعتمادبه‌نفس پایین را حتی پایین‌تر هم می‌آورد، چراکه این افراد تقلا می‌کنند از خودانگاره‌شان در مقابل سیل پیام‌های مثبت محافظت کنند. این فرضیه دقیقاً در تحقیقات دکتر وود اثبات شد. در یکی از مطالعات، افراد تحت مطالعه به دو گروه تقسیم شدند: افراد با اعتمادبه‌نفس بالا و افراد با اعتمادبه‌نفس پایین. سپس از آن‌ها خواسته شد در یک تمرین نوشتاری شرکت کنند. هرگاه صدای زنگ بلند می‌شد، آن‌ها باید این عبارت را نزد خود تکرار می‌کردند: «من آدمی دوست‌داشتنی‌ام.» تیم تحقیقاتی دکتر وود سپس سطح روحیهٔ افراد را با روش‌هایی نوآورانه اندازه‌گیری کرد؛ مشخص شد افرادی که در ابتدای مطالعه اعتمادبه‌نفس ضعیفی داشتند، پس از انجام تمرینات و به خاطر اینکه به خود تلقین می‌کردند افرادی دوست‌داشتنی‌اند، به شکل قابل‌توجهی غمگین‌تر شدند. آن‌ها از همان ابتدا هم احساس نمی‌کردند افرادی دوست‌داشتنی هستند و تلاش برای متقاعدکردن خود فقط منفی‌نگری آن‌ها را افزایش داد. «مثبت‌اندیشیدن» باعث شده بود بدتر شوند.

یکی از بدترین مشکلاتی که سخنرانان انگیزشی و دیگر هواداران قدرت تفکر مثبت دارند، این است که دائماً تحت فشارند که خود را شاد و پرانرژی جلوه دهند

«مردم... فکر می‌کنند همیشه باید کاری را انجام دهند که دوست دارند و باید زندگی‌شان عاری از مشکل باشد. نتیجتاً انرژی ذهنی آن‌ها صرف تلاش‌های غیرممکن برای اجتناب از احساسات ملالت و ناراحتی می‌شود.»

«خیار تلخ است؟ آن را نخور. خاربنی سر راهت قرار گرفته؟ از کنارش بگذر. این اقدام‌ها کافی است. نیازی نیست بپرسی "اصلاً چرا این چیزها در جهان وجود دارد؟"»

وقتی نمی‌توانید موقعیت را کنترل کنید، واکنش عصبی در مقابل واقعیت امری غیرعقلانی است.

آرامش نه از طریق تلاش مداوم برای دستیابی به تجربیات لذت‌بخش، بلکه از طریق پرورش نوعی بی‌اعتنایی خونسردانه نسبت به شرایط حاصل می‌شود. رواقیون استدلال می‌کردند یک روش برای پرورش این مهارت، رفتن به سوی احساسات و تجربیات منفی است؛ نباید این تجربیات را از خود راند، بلکه باید با دقت و از نزدیک به بررسی آن‌ها پرداخت.

در بهترین حالت تنها می‌توان از گوشهٔ چشم نگاهی گذرا به شادی انداخت و هرگز نمی‌توان به آن خیره شد. (معمولاً شادی‌های گذشته را بسیار بیشتر به یاد می‌آوریم و در زمان حال از لحظه‌های شاد خود کمتر آگاه هستیم.) اوضاع وقتی پیچیده‌تر می‌شود که سعی کنیم شادی را در قالب کلمات تعریف کنیم

چرا غمگینی؟ چون ۹۹/۹ درصد هرچه که می‌اندیشی و هر کاری که انجام می‌دهی، برای خودت است و خودی وجود ندارد. - وِی وو وِی، پرسش‌هایی از بیدارشده

زندگی بدون هدف انسان‌های شادتری را به وجود می‌آورد.

حس ناامنی نتیجهٔ تلاش برای رسیدن به امنیت است... برعکس، رستگاری و سلامت روان حاصل تشخیص تمام‌عیار این حقیقت است که هیچ راهی برای رهایی و نجات خود نداریم.

به نظر می‌رسد هرچقدر خانه بزرگ‌تر باشد، فضای بیشتری را برای افسردگی و ناراحتی در اختیار داریم.

. اگر بر مثبت‌اندیشی بی‌قیدوشرط اصرار بورزیم، در صورتی که اوضاع به‌خوبی پیش نرود، شوک روانی شدیدی به سراغ‌مان می‌آید. با تلاش برای حفظ باورهای مثبت دربارهٔ آینده، هنگامی که بالاخره رویدادها به‌گونه‌ای اتفاق بیفتد که فرد مثبت‌اندیش نتواند خود را قانع کند نتایج واقعاً خوب و مثبت‌اند، پریشانی شدیدتری به سراغ او می‌آید، چراکه خود را آمادهٔ پیامدهای منفی نکرده است (و اتفاق‌های بد دائماً روی می‌دهند). این مشکل زیربنایی همهٔ رویکردهایی است که ارزش بیش از حدی برای مثبت‌اندیشی قائل‌اند.

در قدم اول باید یاد بگیریم این‌قدر مجدانه به دنبال مثبت‌اندیشی نباشیم.

«برای بدبختی هزار راه وجود داره، اما آسودگی فقط از یه راه ممکنه، اینکه دائم به دنبال شادی نگردی.»

صرف زمان و انرژی بر خیال‌پردازی در مورد اتفاقات خوب آینده، انگیزهٔ افراد را برای عملی‌سازی آن‌ها کاهش می‌دهد.

اصطلاحی ژاپنی وجود دارد به نام مونو نو آواره که ترجمهٔ نتراشیدهٔ آن می‌شود: «اسفناکی چیزها». این اصطلاح اندوهِ حزن‌انگیزِ ناپایداری زندگی را مجسم می‌کند؛ زیبایی افزونی که در شکوفه‌های گیلاس یا شکل ابرها یا ویژگی‌های انسانی به واسطهٔ حضور زودگذر آن‌ها در زمین احساس می‌کنیم.

خود همچنین از تمرکز بر آینده لذت می‌برد، چراکه تفکر جبری به آینده بسیار راحت‌تر از تفکر به حال است (اگر سعی کنید به طور وسواسی و بدون وقفه به حال فکر کنید، خواهید دید که بسیار دشوار است). ا

مشخص است دکتر شولر، نویسنده کتاب‌هایی با عناوین پیشرفت در زندگی با تفکر مثبت و زمان‌های سخت هرگز بر جای نمی‌مانند، اما انسان‌های سرسخت چرا! ترجیح می‌دهد در مخاطبان خود ایجاد شور کند تا اینکه سخنانش را با دلیل و مدرک اثبات کند.

جیدو کریشنامورتی، آموزگار معنوی معاصر، اظهار می‌دارد: «انسان متوجه می‌شود که مغزش دائم در حال حرف‌زدن است، دائم در حال طرح برنامه و نقشه است؛ این کاری است که مغز همیشه انجام داده و همیشه انجام خواهد داد. در مغز گذشته به حال تجاوز می‌کند. حرف، حرف، حرف بی‌پایان.»(۴) هنگامی که س