بریده‌هایی از کتاب ارتداد

بلا غالباً خودش سرزده می‌آید و ماهیچه‌های کرخت و خواب‌آلود تاریخ را به تحرک وامی‌دارد. بلا می‌آید تا تاریخ زخم بستر نگیرد.

«هرچه هست، ابتلاء توست و تو نمی‌توانی و نخواهی توانست از ابتلا رها شوی؛ نه تو و نه هیچ‌کس دیگر. ابتلا قوت غالب بشر است و هر کس از این قوت بی‌بهره شود، از آدمی می‌میرد و به حیوان سرمی‌زند. بلای خود را در آغوش بگیر و بفشار؛ آن‌گونه که با آن درهم بیامیزی. او از آنِ توست و تو از آنِ او. و این مقام رضاست.»

خداوند فراموشی را خلق کرد تا رنج‌ها خاطره نشوند

آینده با قدم‌های ما روشن خواهد شد، هرچند از هم‌اکنون در تاریکی مطلق باشد. تنها شرطش این است برای قدم‌هایی که برمی‌داریم، دلیلی پاک و قابل دفاع داشته باشیم

مقاومت‌ها «به‌تدریج» می‌شکند؛ «به‌تدریج»؛ در باتلاق ساکت و بی‌صدای استدراج. شهرْ ظرف استدراج است. «تدریج» چه خلقت دهشت‌آور و پیچیده‌ای است! خداوند می‌توانست تدریج را نیافریند ولی آفرید. تدریج جلوهٔ مکر خداست و خداوند بهترین و سریع‌ترین مکّار است.

هر حرکتی از هر توقفی بهتر است. توقف به طور فزاینده خود را بازتولید می‌کند. در توقف، رسوب می‌کنیم، بوی کهنگی و ماندگی می‌گیریم. انسان متوقف یعنی مرده؛ حرکتِ متوقف یعنی سکون؛ مبارزهٔ متوقف یعنی سازش.

سیدعلی خراسانی یک‌بار گفته بود: «آینده را در آینده خواهیم ساخت. آینده با قدم‌های ما روشن خواهد شد، هرچند از هم‌اکنون در تاریکی مطلق باشد. تنها شرطش این است برای قدم‌هایی که برمی‌داریم، دلیلی پاک و قابل دفاع داشته باشیم.»

اگر انقلاب پیروز می‌شد، چه تضمینی بود که همین انسان‌های کوچک با مغزهای آفت‌زده، راه انقلاب را کج نکنند؟ - هیچ تضمینی!

برای خوکردگان به بزدلی و دنیاپرستی، دیدن بلندهمتان دریادل عذاب شدیدی است.

حتی اگر کسی خود را در لحظهٔ طلوع خورشید به خواب بزند، مانع رفتن تاریکی نخواهد شد.

من فساد واقعی را همین می‌دانم. فریفتن به نحوی که انسان حتی به یاد نیاورد که پیش از فریفته شدن چگونه می‌اندیشیده، چگونه دل‌خوش می‌شده، چه چیز او را می‌آزرده. داستان فریفتن انسان داستان غریبی است. چیزی از درون انسان گم می‌شود و انسان هیچ‌گاه به یاد نمی‌آورد که چه چیز را گم کرده است و از آن رعب‌آورتر اینکه اساساً به خاطر نمی‌آورد که چیزی را گم کرده است. یک گم‌کردگی فراموش‌شده.

- عجله سوءتفاهم ایجاد می‌کند و سوءتفاهم ما را به تأخیر می‌اندازد، پس عجله ما را عقب می‌اندازد نه جلو.

رژیمِ در حال مرگ، هر چیزی را با خود به مرگ می‌کشاند. گویی با خود گفته است اگر بناست ما نباشیم، کاری می‌کنیم که ایران هم نباشد.

این یک تقلب هوشمندانه است: خواستن آزادی به جای عدالت. و یک تقلب هوشمندانه‌تر: جا زدن تن‌طلبی و غریزه‌پروری، به جای آرمان مقدس آزادی.

تنها ایمانی باقی می‌ماند که با کفر به طاغوت همراه باشد. کسی که به امام حق ایمان بیاورد ولی به امام طاغوت کافر نشده باشد، دست‌آخر زمین‌گیر می‌شود.

«پرسش‌ها یک روز تمام خواهد شد، نه؟» - گمان نکنم. پایان پرسش، پایان اندیشیدن است. گمان نکنم انسان دست از اندیشیدن بردارد.

«با مردمان پراکنده‌جان، پریشان‌چشم و خشکیده‌ذوق، تاریخ به پیش نمی‌رود. انقلابی که آفاق را دیگرگون کند، عزیمت‌گاهش اعماق قلب منقلب‌شدهٔ انسان‌هاست. انقلاب در آفاق، میوهٔ انقلاب در انفس است.»

هر حرکتی از هر توقفی بهتر است. توقف به طور فزاینده خود را بازتولید می‌کند. در توقف، رسوب می‌کنیم، بوی کهنگی و ماندگی می‌گیریم. انسان متوقف یعنی مرده؛ حرکتِ متوقف یعنی سکون؛

خستگی، حتی از استبداد هم وحشتناک‌تر است. خستگی، تن دادن است، پذیرفتن است، کوتاه آمدن است. کوتاه آمدن وحشتناک است. آدم می‌تواند نجنگد و کوتاه هم نیاید؛ اما آن که جنگیدن را برمی‌گزیند و دست‌آخر آن را رها می‌کند، کوتاه آمده است. سربازی که از جنگ می‌گریزد، از آن که پایش را در جنگ نمی‌گذارد، نفرت‌انگیزتر است.

حق نداریم به خاطر رذالت طرف مقابل، رذیلانه بجنگیم.