بریده‌هایی از کتاب لذت کمتر داشتن

«موسیقی، فضایِ خالیِ بین نت‌ها است.» تفسیر من از سخن کلود دبوسیِ آهنگساز این است: برای لذت بردن از زیبایی نیاز به میزان مشخصی از فضای خالی است، درغیراین‌صورت تنها چیزی که می‌ماند هرج‌ومرج و آشفتگی است.

بیایید تصور کنیم که نصف وسایلی که الان داریم را داشتیم. خدای من، حتی فکر کردن به آن هم لذت‌بخش است! این یعنی پنجاه درصد کار و نگرانی کمتر. پنجاه درصد تمیزکاری، رسیدگی و تعمیرات کمتر! پنجاه‌درصد بدهی کمتر! با این‌همه پول و زمان اضافی چه کارهایی می‌توانستیم بکنیم؟ اوه، جوابش را پیدا کردم... می‌توانستیم زیبایی داشتن یک زندگی خلوت و ساده را ببینیم.

با ایجاد فضای خالی در خانه‌هایمان، توجهمان را به جایی که باید باشد برمی‌گردانیم: روی کارهایی که انجام می‌دهیم نه وسایلی که داریم. زندگی آن‌قدر کوتاه است که حیف است آن را صرفِ وسایل کنیم.

خریدن این‌همه وسیله قطعاً به‌نفع یک نفر است اما آن یک نفر ما نیستیم.

ساده‌زیستی باوجود رسانه‌ها ساده نیست. تبلیغات مدام این پیام را به ما منتقل می‌کنند که وسایلی که می‌خریم ضامن موفقیتمان هستند. آنها می‌گویند خریدن یک موقعیت بسیار راحت‌تر از به دست آوردنش است. تبلیغات به ما نشان می‌دهند که داشتن وسایل بیشتر باعث خوشحالی بیشتر می‌شود، درحالی‌که برعکس، وسایل بیشتر باعث سردرد بیشتر و بدهی بیشتر می‌شود.

همیشه یکی هست که بیشتر از ما دارد. اینکه بخواهیم ثروتمان را در مقایسه با دیگران بسنجیم بی‌فایده است مگر اینکه باور کرده باشیم که می‌توانیم ثروتمندترین فرد روی کرهٔ زمین باشیم. قسمت خنده‌دار ماجرا اینجاست که حتی بیلیونرها نیز این مشکل را دارند؛ همه‌شان دنبال این هستند تا کشتی تفریحی‌شان از دیگری بزرگ‌تر باشد. انگار قانع بودن به آنچه داریم، حتی در بالاترین سطوح هم غیرممکن است

زندگی آن‌قدر کوتاه است که حیف است آن را صرفِ وسایل کنیم. وقتی پیر شویم و موهایمان خاکستری شود، از وسایلی که داشتیم باافتخار صحبت نمی‌کنیم بلکه از اقداماتی که در فضای خالی‌مان انجام دادیم صحبت می‌کنیم.

«زندگی، فضای خالی بین وسایلمان است.» شلوغی و به‌هم‌ریختگی زیاد مانع خلاقیت می‌شود و زندگی‌مان را ناموزون می‌کند.

باید به خانه‌تان به‌عنوان یک مکان مقدس فکر کنید نه یک انباری.

بیایید نفسی تازه کنیم و به خوش‌خیالی و شادیِ دوران دانشجویی‌مان فکر کنیم. در آن دوران کمترین وسایل را داشتیم. زندگی در آن دوران ساده‌تر بود: نه وامی، نه قسط‌های ماشین، نه قایق‌موتوری‌ای که بخواهیم بیمه‌اش کنیم. یادگیری، زندگی کردن و خوش گذراندن بسیار مهم‌تر از وسیله جمع کردن بود.

یک‌سری وسایل قدیمی را نگه می‌داریم تا نشان دهیم چه کسی بوده‌ایم یا به چه چیزهایی دست یافته‌ایم. چند نفرتان هنوز لباس‌های زمان مدرسه، نامه‌های عاشقانه یا دفترخاطرات سال‌های فراموش‌شدهٔ دوران تحصیلتان را نگه‌داشته‌اید؟ اصرار داریم چنین وسایلی را نگه‌داریم تا نشان دهیم در گذشته که بوده‌ایم و چه کرده‌ایم (انگار حتماً باید برگهٔ امتحان ریاضیات و هندسه‌مان را داشته باشیم تا ثابت کنیم این رشته را گذرانده‌ایم)

واقعیت امر این است که وقتی نیازهای اساسی‌مان برطرف می‌شوند، دیگر میزان وسایلی که داریم باعث رضایت و خوشحالی‌مان نمی‌شوند. درواقع، خشنودی و خوشحالی از داشتن وسایل به‌سرعت رنگ می‌بازد و آنچه اقتصاددانان به آن «نقطهٔ رضایت» می‌گویند شکل منفی به خود می‌گیرد. (احتمالاً به همین دلیل است که شما دارید این کتاب را می‌خوانید!) به همین خاطر است که «بیشتر داشتن» اغلب باعث رضایتمان نمی‌شود و حتی در بعضی موارد می‌تواند از خوشحالی‌مان بکاهد.

ساده‌زیستی شما را فرز و چالاک می‌کند. تصور کنید فقط با یک کوله‌پشتی سبک به سفر می‌روید. به مقصدتان می‌رسید، از هواپیما پیاده می‌شوید و به‌سرعت از کنار کسانی که منتظر چمدان‌هایشان هستند عبور می‌کنید.

برخلاف آنچه تولیدکنندگان و فروشندگان می‌خواهند باور کنید، شخصیت شما با وسایلی که دارید تعریف نمی‌شود. برخلاف آنچه تبلیغات تمام‌صفحهٔ مجلات و آگهی‌های بازرگانی پُرزرق‌وبرق نشان می‌دهند، شما، شما هستید و وسایل، وسایل؛ هیچ چیزی قادر نیست این مرزها را جابه‌جا کند. بااین‌حال گاهی اسیر تبلیغات می‌شویم.

-به‌جای فکر کردن به آنچه از دست داده‌ایم به چیزهایی که داریم دقت کنیم- دراین‌صورت می‌بینید که «فضا» دارید. فضا! این چیزی است که می‌توانیم بیشترین استفاده را از آن بکنیم! فضای خالی در کمدهایمان، فضای خالی در انبارهایمان، فضای خالی در برنامه‌ریزی‌هایمان، فضای خالی برای فکر کردن، خلق کردن و خوش‌گذراندن با خانواده... این معنای زیبای کلمهٔ «مینیمال» است.

ارتقا نگرش ساده‌زیستی، شیوهٔ تصمیم‌گیری ما درمورد وسایلی که داریم و وسایلی که می‌خریم را تغییر خواهد داد. در این صورت به‌جای اینکه تصمیممان یک برنامهٔ کوتاه‌مدت باشد، تعهدی طولانی‌مدت برای داشتن یک زندگی جدید و فوق‌العاده خواهد بود.

یک جا برای هر وسیله و هر وسیله سرجای خودش. این جمله را به خاطر بسپارید و مدام با صدای بلند و در خواب تکرارش کنید. این یکی از قوانین اصلی مینیمالیست شدن است.

شکرگزار بودن روشی مناسب برای داشتن یک زندگی مینیمال است. اگر نعمات زندگی‌مان را بشناسیم و قدر آنچه داریم را بدانیم، دیگر به‌دنبال وسایل بیشتر نمی‌رویم.

«لذت بردن از نداشتن» یکی از کلیدهای داشتن یک زندگی مینیمال است.

هرچه پول بیشتری داشته باشیم، شب‌ها بی‌خواب‌تر می‌شویم و فرصت‌هایمان محدودتر می‌شوند. اینکه هر روز صبح بلند شویم و سرِ کاری برویم که دوستش نداریم تا برای پرداخت قسط‌های وسایلی که احتمالاً دیگر نداریمشان یا از آنها استفاده نمی‌کنیم و حتی نمی‌خواهیمشان، پول درآوریم اصلاً خوشایند نیست. اگر پولمان را صرف خرید وسایل مختلف بکنیم دیگر چیزی برای سایر اهداف باقی نمی‌ماند