بریده‌هایی از کتاب ذهن استراتژیست

موفقیت‌های چشمگیر هم به هدف‌گیری (تعیین اهداف استراتژیک) و هم به هدف‌گرایی (ترجمهٔ اهداف استراتژیک به انتخاب‌های عملیاتی) نیاز دارد. هدف‌گیری و هدف‌گرایی در کنار همدیگر مقصود از حرکت و مسیر حرکت را ترسیم می‌کنند و هیچ‌یک بدون دیگری کامل نیستند.

هدف استراتژیک کانون تمرکزی ایجاد می‌کند که به افراد درون سازمان برای هدایت مؤثر انرژی‌شان به‌سوی این کانون تمرکز و اجتناب از پراکنده‌کاری در مسیر دستیابی به هدف نهایی کمک می‌کند.

بدون تشخیص منفعت بالقوهٔ استراتژیک، تلاش‌های ما بیهوده و بدون بازگشت خواهد بود. بدون تخصیص منابع موجود، امکان جهت‌دهی به تلاش‌ها در راستای اولویت‌های جدید ممکن نیست. درنهایت اینکه بدون تأمین عوامل مفقود نمی‌توان منفعت بالقوه را به منفعت بالفعل تبدیل کرد.

صفت استراتژیک به معنی تأثیرگذاری اساسی در نتایج کلیدی عملکرد است

اگر شما گزینه‌ای روی میز نداشته باشید، عملاً انتخابی ندارید و درنتیجه درجهٔ آزادی استراتژیک شما صفر است.

چراهای ما قدرت تخریبگری فوق‌العاده‌ای دارند و استفادهٔ بجا از چرا می‌تواند زمینهٔ شکل‌گیری نگاه‌های جدید و ارزشمند باشد. کافی است در برابر هر الگوی ثابتی چرا را از خود بپرسیم

گاهی تفکر استراتژیک را جایگزین برنامه‌ریزی استراتژیک معرفی می‌کنند. اما این ایدهٔ ظاهراً جذاب اشتباه است. تفکر استراتژیک از جنس مهارت است و برنامه‌ریزی استراتژیک جنس فرایندی دارد.

تفکر استراتژیک مهارتی ذهنی است که با افزایش توان تحلیل و تصمیم‌گیری استراتژیک، تأثیر اساسی در نتایج کلیدی عملکرد می‌گذارد.

تفکر استراتژیک نوعی مهارت ذهنی است که به شخص اجازه می‌دهد از بین هزاران متغیر، هوشمندانه متغیرهای استراتژیک را شناسایی کند و از بین ده‌ها گزینه، به تصمیم‌گیری استراتژیک بپردازد.

تفکر استراتژیک خصیصه‌ای کاملاً ذاتی نیست و همان‌گونه که آن را در فصل نخست تعریف کردیم، مهارتی است که می‌توان آن را با تمرین تقویت کرد و پرورش داد. پرسش‌گری بهترین تمرین و ورزش ذهنی برای پرورش این مهارت است

تفکر استراتژیک مهارتی ذهنی است که با افزایش توان تحلیل و تصمیم‌گیری استراتژیک، تأثیر اساسی در نتایج کلیدی عملکرد می‌گذارد.

برای یافتن منفعت‌های استراتژیک باید روی آن دسته از ظرفیت‌های داخلی تمرکز کنند که کمیاب بوده، ارتباط مستقیمی با کسب موفقیت در بازار داشته و به‌منزلهٔ ظرفیت‌های برجسته در کالبد سازمان ریشه دوانده باشند.

مثال، رکود اقتصاد جهانی تهدیدی فرامرزی برای همهٔ کشورها محسوب می‌شود. کشورهایی مانند ایران، که اقتصاد مبتنی بر صادرات مواد خام دارند، با کاهش تقاضا و کاهش قیمت برای محصولات صادراتی خود مواجه می‌شوند. درعین‌حال، این تهدید می‌تواند منفعت‌های بالقوه‌ای به همراه داشته باشد. امکان خرید تکنولوژی با هزینهٔ بسیار پایین یکی از این منفعت‌هاست، زیرا معمولاً کاهش قیمت تکنولوژی شیب بیشتری نسبت به کاهش قیمت مواد اولیه دارد.

شنولت، که تا ابتدای سال ۲۰۱۸ مدیریت امکس را بر عهده داشت، معتقد است که نباید بحران‌ها را از دست داد: قطع سرمایه‌گذاری روی رشد در طی بحران‌ها کوتاه‌نگری است. این کار شرکت را در دوره‌ای که اقتصاد روبه‌بهبود می‌رود از رقابت دور می‌کند و در بلندمدت هزینه‌های فراوانی به آن تحمیل خواهد کرد.

شکارچی مدت زمان زیادی برای یافتن هدف ارزشمند صرف می‌کند، روش شکار را با در نظر گرفتن ویژگی‌های جسمانی خود و ابزارهای در اختیارش تعیین می‌کند، شرایط محیطی را به‌دقت زیر نظر می‌گیرد، از فرصت‌های محیطی برای نزدیک شدن به شکار استفاده می‌کند و در بهترین لحظه برای شکار اقدام می‌کند. سازمان نیز باید مانند شکارچی مدت زمان زیادی را صرف یافتن منفعت‌های استراتژیک بالقوه کند. این منفعت‌ها مقطعی و ناپایدار نیستند، اما ممکن است فرصت دستیابی به آنها آن‌چنان کوتاه باشد که ناآگاهی از ظرفیت‌های درونی و فرصت‌های بیرونی امکان اقدام بهنگام را از سازمان سلب کند. بنابراین، سازمان مانند شکارچی باید مترصد یافتن ظرفیت‌های درونی و فرصت‌های بیرونی باشد، منفعت‌های بالقوه را شناسایی کند و در صدد تبدیل آنها به منفعت‌های بالفعل استراتژیک باشد.

یکی از مهم‌ترین کارکردهای استراتژیْ شناخت منفعت‌های بالقوه (فرصت‌ها و ظرفیت‌های کسب منفعت) و بهره‌گیری از آنها برای دستیابی به منفعت‌های بالفعل استراتژیک است

تفکر استراتژیک فقط مفهومی برای مدیران سازمان‌های تجاری نیست؛ انسان‌ها در هر سطحی، حتی درزمینهٔ زندگی شخصی‌شان، نیازمند اتخاذ تصمیم‌ها و انتخاب‌های استراتژیک‌اند.

تفکر استراتژیک معادل دیگری برای تفکر خلاق، تفکر سیستمی یا تفکر انتقادی نیست، اگرچه ممکن است همه یا بخشی از ویژگی‌های دیگر سبک‌های تفکر را داشته باشد.

تفکر استراتژیک مهارتی ذهنی است که با افزایش توان تحلیل و تصمیم‌گیری استراتژیک، تأثیر اساسی در نتایج کلیدی عملکرد می‌گذارد. موفقیت هر نوع سیستم اجتماعی در هر سطحی وابسته به ظرفیت تفکر استراتژیک در اعضای آن سیستم است.

یادگیری مهارت تفکر استراتژیک مانند مهارت در رانندگی است: در ابتدا دشوار است که پاهایمان را برای کلاچ و ترمز هماهنگ کنیم، اما پس از مدتی تعجب می‌کنیم که چگونه مسیر خانه تا محل کار را رانندگی کرده‌ایم. بدین‌ترتیب، زمانی هم خواهد رسید که بدون فشار آوردن به خودمان، استراتژیک فکر می‌کنیم و تصمیم‌های استراتژیک می‌گیریم.