بریده‌هایی از کتاب ذهن استراتژیست

تفاوت نظام‌های سیاسی توسعه‌گرا با نظام‌های سیاسی دیکتاتورمآب و اقتدارگرا در همین نکته است که هر دو نظام سیاسی تلاش می‌کنند، اما حاصل یکی در پیشرفت‌های محسوس و مشخص در رفاه اقتصادی، عدالت اجتماعی، کرامت انسانی و امنیت عمومی پدیدار می‌شود و حاصل نظام دیگر موجب بهره‌مندی و ویژه‌خواری عده‌ای خاص، سکوت اجتماعی (در برابر آزادی و نشاط سیاسی) و نابرابری‌های قومیتی، جنسیتی، درون‌نسلی و بین‌نسلی می‌شود.

تفاوت مهارت تفکر استراتژیک با مهارت تفکر چیست؟ تفکر به معنای اندیشیدن دربارهٔ همهٔ مسائل و تصمیم‌گیری دربارهٔ آنهاست. به‌عبارت‌دیگر، تفکر محدودیتی ندارد، اما تفکر استراتژیک بی‌رحم است. در تفکر استراتژیک، فقط به متغیرهای استراتژیک فکر می‌کنیم (تحلیل استراتژیک) و فقط گزینه‌هایی را برمی‌گزینیم که تأثیر اساسی در نتایج کلیدی عملکرد دارند (تصمیم استراتژیک). تفکر استراتژیک متمرکز بر و منحصر به موضوعات و مسائل کلیدی است. این تمرکز توجه را از عوامل فرعی و جزئی بازمی‌دارد و به‌سوی مسائل کلی هدایت می‌کند

وقتی همه‌چیز مهم پنداشته شود، هیچ‌چیز مهم نیست.

فرصت‌ها هیچ‌گاه از بین نمی‌روند، بلکه از شخصی به شخص دیگر منتقل می‌شوند

آن‌قدر شکست خوردم تا راه شکست دادن را آموختم.

در زندگی، تعداد محدودی بله در اختیارمان قرار دارد و پیش از به‌کارگیری‌شان، باید با تعداد بی‌شماری نه از آنها محافظت کنیم!

مدیران اثربخش در زمان حال زندگی می‌کنند، اما همیشه به فکر آینده‌اند.

آینده از آن کسانی است که به آن می‌اندیشند، نه کسانی که فقط به انتظار آن می‌نشینند.

پیشکش قدم های او که روزی خواهد آمد

اگر سه جزء برنامه‌ریزی، پیاده‌سازی و کنترل بدون تفکر استراتژیک به پیش بروند، تبدیل به روتین‌های سازمانی خشک، بی‌روح و کم‌اثر می‌شوند. به‌بیان‌دیگر، این اجزا بدون وجود روح تفکر استراتژیک نمی‌توانند روی متغیرها و ایده‌های استراتژیک متمرکز شوند و درنهایت تأثیر اساسی‌ای در نتایج کلیدی عملکرد نخواهند داشت. مهارت تفکر استراتژیک، بدون وجود فرایند سازمانی منظم (برنامه‌ریزی استراتژیک)، منجر به خلق ایده‌های متنوع خواهد شد، اما این ایده‌پردازی‌ها بی‌نتیجه خواهند ماند.

پیروزی یعنی تا دستیابی به موفقیت نهایی توانایی مواجهه با شکست‌های متعدد و احتمالی را بدون از دست دادن اشتیاق برای موفقیت داشته باشیم.

تفکر استراتژیک از جنس مهارت است و برنامه‌ریزی استراتژیک جنس فرایندی دارد. تفکر استراتژیک، برخلاف برنامه‌ریزی استراتژیک، که در مواقع خاصی از سال و در بازه‌های زمانی مشخص انجام می‌شود، همواره در تعامل با دنیای واقعی است. نمی‌توان انتظار داشت فرصت‌ها و ظرفیت‌های استراتژیک درست هنگامی پدیدار شوند که سازمان مشغول اجرای فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک است. از طرف دیگر، این صحیح است که تفکر استراتژیک در زمان واقعی و در لحظه رخ می‌دهد و همیشه در سازمان جاری است. اما باوجودآنکه تفکر استراتژیک کل فرایند مدیریت استراتژیک -یعنی برنامه‌ریزی استراتژیک، پیاده‌سازی استراتژیک و کنترل استراتژیک- را شامل می‌شود، جایگزین هیچ‌یک نیست.

تفکر استراتژیک فقط مفهومی برای مدیران سازمان‌های تجاری نیست؛ انسان‌ها در هر سطحی، حتی درزمینهٔ زندگی شخصی‌شان، نیازمند اتخاذ تصمیم‌ها و انتخاب‌های استراتژیک‌اند.

امکس، در دل تلاطم‌های ناشی از بحران مالی، توانست فرصت‌های بالقوه را به‌درستی شناسایی کند و از میان ضعف‌ها و تهدیدهای پیش روی کسب‌وکار خود عبور کند. آینده‌نگری و فرصت‌طلبی امکس در دنبال کردن سرمایه‌گذاری‌های حساب‌شده این شرکت را قادر به شکار فرصت‌هایی ساخت که پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ برای دیگر نقش‌آفرینان حوزهٔ خدمات مالی دور از دسترس به نظر می‌رسید.

فرصت‌طلبی امکس در دل تلاطم‌ها و سرمایه‌گذاری گزینشی روی فرصت‌های ارزش‌آفرین با دو منشأ تهدیدها و آیندهٔ بازار سبب شد این شرکت یکی از معدود نقش‌آفرینان صنعت خدمات مالی باشد که در طی بحران سال ۲۰۰۸ سودآور باقی بماند و حتی بتواند میان سهام‌دارانش سود توزیع کند. شنولت، که تا ابتدای سال ۲۰۱۸ مدیریت امکس را بر عهده داشت، معتقد است که نباید بحران‌ها را از دست داد: قطع سرمایه‌گذاری روی رشد در طی بحران‌ها کوتاه‌نگری است.

موفقیت هر نوع سیستم اجتماعی در هر سطحی وابسته به ظرفیت تفکر استراتژیک در اعضای آن سیستم است.

ازطرفی، برنامه‌ریزی استراتژیک نیز بدون وجود تفکر استراتژیک دستاوردی به‌جز تولید اسناد و استراتژی‌های کاغذی نخواهد داشت.

ماهاتیر محمد در صفحاتی از کتابش می‌نویسد: دریافتم برای توسعه‌یافتگی نیاز اساسی به سرمایه داریم و سرمایه مؤلفه‌ای بسیار کلیدی است (شناسایی متغیرهای استراتژیک). این واقعیت را دریافتم که باید سرمایه‌گذاران خارجی را برای سرمایه‌گذاری در مالزی ترغیب کنیم.

تفکر استراتژیک مهارتی ذهنی است که با افزایش توان تحلیل و تصمیم‌گیری استراتژیک، تأثیر اساسی در نتایج کلیدی عملکرد می‌گذارد.

صفت استراتژیک به معنی تأثیرگذاری اساسی در نتایج کلیدی عملکرد است. برای مثال، اگر خروجی یک تصمیم را انتخابی استراتژیک بدانیم، یعنی آن تصمیم برای تأثیرگذاری اساسی در نتایج کلیدی عملکرد اتخاذ شده است. اگر گفته شود که مذاکرهٔ امروز مذاکره‌ای استراتژیک است، یعنی اگر این مذاکره خوب پیش برود و به موفقیت برسد، تأثیری اساسی در نتایج کلیدی عملکرد خواهد داشت.