بریده‌هایی از کتاب ادیان در خدمت انسان

این کلمات، اگرچه در جامعهٔ امروز ما تنها یادآور مراسم ختم و گرامیداشت اموات است، سرشار از زندگی و حرکت است.

این پرستش پوشش تنگ نفْس را در هم می‌شکند تا او را به جهانی گسترده ببرد و برای او انگیزه و رغبتی بی‌نهایت خلق کند، چراکه خداوند متعال نماد بارز بی‌نهایت است. این همان معنی "إنّا للّه و إنّا إلیهِ راجعون" است

کسی دربارهٔ دین سخن می‌گوید که بی‌اعتقادترینِ مردم به آن است.

اخلاق در عرف امروز وسیله‌ای برای جلب مشتری و موفقیت در سیاست و تجارت است. اخلاق امری معنوی به حساب نمی‌آید، بلکه جزئی از عوامل موفقیت مادی و وسیله‌ای جدید از اسباب مادی شمرده می‌شود.

حقیقت دارد و اگر واقعیت را قبول نکنیم، نمی‌توانیم آینده را بسازیم.

کسی نیست که ظلم و تجاوز را محکوم کند و یا به سبب آن رنج ببرد. آنان فقط در فکر تحمیل نقشه‌های خویش برای رسیدن به منافع خود هستند. این است وجدان جهانی و این است ویژگی‌های تمدن کنونی.

تفکر و باور به خداوند در اندیشه و تمدن ما باوری انتزاعی و دور از تأثیر مستقیم بر زندگی روزمرهٔ ما نیست.

تمدن دینی تمدنی است که به وجود خدا و به آثار عمیق او در زندگی ما اقرار می‌کند، یعنی اینکه خدا در نهاد ما و در دل ماست و از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است. او بین انسان و دل اوست.

مرگ هرگز فنا و نابودی نیست. مرگ، در نظر مؤمن، انتقال از زمین به آسمان و از محدودیت به لایتناهی است. مرگ شکستن زنجیرهاست.

"برای نخستین بار در تاریخ مسیحیت یک روحانی غیرکاتولیک در یک کلیسای کاتولیک و برای جمعی از مؤمنان در جایگاه موعظه سخن می‌راند. این اتفاق نه‌تنها اعجاب‌انگیز بلکه موجب تأمل و تفکر عمیق و درازمدت است."

انسان باید به چیزی تکیه کند که او را در هیچ‌یک از حالاتش رها نکند، تغییر نکند و بتوان بر آن تکیه کرد.

نیازی در انسان انگیزه‌ساز و حرکت‌آفرین و عامل حرکت انسان است، ولی اگر به قیمت مغفول ماندن دیگر نیازها رشد یابد، فاجعه‌آفرین خواهد بود.

سیاستِ بی‌توجهی و محروم کردن برخی از مردم از فرصت‌ها، نگاه داشتنِ مردم در جهل و بی‌سوادی و محروم کردن مردم از بهداشت و فرصت‌های تحرک و توسعه، همه و همه، از شکل‌های مختلف سلب آزادی و در هم کوباندن توانمندی انسان است.

کبر و غرور توانایی انسان را متوقف و منجمد می‌کند، زیرا آدمِ مغرور حس می‌کند که به مرتبهٔ خودکفایی رسیده است، لذا از داد و ستد بازمی‌ایستد و از تکامل بازمی‌ماند و مردم نیز از اقتباس از او و کامل شدن به‌واسطهٔ او دست می‌کشند، و این یعنی مرگ توانایی‌ها و ظرفیت‌ها.

برای انسان گرد آمده‌ایم، انسانی که ادیان برای او آمده‌اند، ادیانی که یکی بوده‌اند و هرکدام ظهور دیگری را بشارت می‌داده است و یکدیگر را تصدیق می‌کرده‌اند.

"برای نخستین بار در تاریخ مسیحیت یک روحانی غیرکاتولیک در یک کلیسای کاتولیک و برای جمعی از مؤمنان در جایگاه موعظه سخن می‌راند. این اتفاق نه‌تنها اعجاب‌انگیز بلکه موجب تأمل و تفکر عمیق و درازمدت است."

ولی جهان سومی‌ها دو دسته‌اند: کسانی که به ورشکستگیِ سیاسیِ خود اعتراف کردند و از چپ و راستِ جهان ایدئولوژی قرض می‌کنند؛ گروه دیگر کسانی هستند که به اصالت خود و به اصالت زمین و آسمان خود تکیه می‌کنند. این دسته را ما جهان چهارم می‌نامیم و معتقدیم که این‌ها باید دور هم جمع شوند تا در کنار هم قدرت پیدا کنند و با وحدتشان خود را از ضعف و پراکندگی جدا کنند و قدرت یابند.

امروزه، نیازها برخاسته از ذات انسان‌ها نیست، بلکه، به یاری تبلیغاتِ وابسته به ابزارها و قدرت‌های تولیدی خلق شده‌اند. و این‌گونه است که هر روز نیازی نو بر انسان تحمیل می‌شود و نیرو و توان او را به خود مشغول می‌کند. این نیازهای ساختگی مانع از آن می‌شود که انسان این توانایی‌ها را در راهی که خود می‌خواهد صرف کند.

معاویه که در پی تشکیل سلطنت بود از فداکردن هر چیز، اگرچه دین باشد، بیم نداشت.

ابن‌اثیر نیز در النهایة دربارهٔ همین موضوع از امام علی (ع) این سخن را روایت کرده است: "گاه بود که مردِ آزموده و دانا از چارهٔ کار آگاه است، اما فرمان خدا وی را مانع راه است." این گفتار بر این نکته تأکید می‌کند که علی (ع)، که خدمتگزار دین است، نپذیرفت که برای پیروزی زودگذر، دین را فدا کند