بریده‌هایی از کتاب آسوده گرایی

یافتن طیف درست، باعث می‌شود بتوانیم با ضرب‌آهنگی ثابت کار کنیم و پیشرفتی مداوم داشته باشیم. حداقلِ تعیین‌شده باید به‌اندازه‌ای باشد که انگیزهٔ کاری را در ما زنده نگه دارد، و در عین حال به‌قدری باشد که حتی در روزهای بحرانی هم بتوانیم آن را به انجام برسانیم. حداکثر هم باید آن‌قدر بالا باشد که پیشرفت خوبی در کارمان ایجاد کند، اما چندان زیاد نباشد که باعث خستگی شدید شود. وقتی ضرب‌آهنگ درست را پیدا کنیم، کار روی غلتک می‌افتد و می‌توانیم عمل بی‌دردسر را به انجام برسانیم.

پس اگر پروژه‌ای ضروری پیش رو دارید که حسابی ذهنتان را مشغول کرده و فکر می‌کنید از همان ابتدا باید بی‌عیب‌ونقص جلو بروید، فقط باید انتظارتان را از خودتان پایین بیاورید و کار را شروع کنید. چه نوشتن کتاب باشد، چه ساخت آهنگ، کشیدن نقاشی، یا هر کار خلاقانهٔ دیگری، وقتی جرئت کنید کارتان را با هر کیفیت پایینی هم که شده شروع کنید، خلاقیت در وجودتان جاری خواهد شد. با پذیرش نواقص و شهامت آشغال بودن است که می‌توانیم کارها را شروع کنیم. و وقتی که شروع کنیم، به‌مرور از میزان آشغال بودنِ کارمان کم می‌شود و نهایتاً از دل آشغال‌ها، موفقیت‌هایی استثنایی و بی‌دردسر حاصل خواهد شد.

به‌طور کلی، تک سؤالی که می‌تواند شما را از سردردهای بی‌حساب رها کند و در تکمیل پروژه‌های اولویت‌داری که بسیار دشوار یا پیچیده به نظر می‌رسند کمکتان کند، این است: حداقل گام‌های لازم برای تکمیل پروژه کدام‌اند؟ تشخیص حداقل گام‌های لازم به‌معنای «ماست‌مالی کردن» یا تولید نتیجه‌ای ناخوشایند نیست. مسئله این است که گام‌های غیرضروری، گام‌های غیرضروری هستند. با حذفشان، می‌توانید تمام انرژی خود را در راه انجام پروژهٔ مهم صرف کنید. تقریباً در هر زمینه‌ای اتمام کار بسیار بهتر از اضافه کردن گام‌های اضافهٔ بی‌ارزش است. اتمام کار هم چیزی است مایهٔ افتخار: برای موفقیت در یک کار، ابتدا باید انجامش دهید.

پژوهشگر توضیح می‌دهد: «خواب کمتر از شش ساعت در شب به‌طور منظم، منجر به کاهش عملکرد شناختی می‌شود؛ حتی اگر احساس کنیم به این مسئله عادت کرده‌ایم.»

بی‌جِی فاگ، مؤسس آزمایشگاه طراحی رفتار در دانشگاه استنفورد، می‌گوید برای ساخت عادتی جدید، فقط باید به کاری که از قبل عادت به انجاش داریم توجه کنیم و سپس رفتاری جدید به آن بچسبانیم. او این مسئله را طرز تهیهٔ عادت می‌نامد؛ ساده‌ترین نسخهٔ طرز تهیهٔ عادت این است: «بعد از (الف)، (ب) را انجام خواهم داد».

زمان آن رسیده که درمورد چرت زدن طور دیگری بیندیشیم. دستورالعمل چرت زدن بی‌دردسر این‌گونه است: ۱. حواستان باشد کِی خستگی به حدی می‌رسد که تمرکز کردن واقعاً برایتان دشوار می‌شود. ۲. جلوی نور و سروصدا را با استفاده از چشم‌بند و دستگاه کاهش صدا یا گوش‌گیر بگیرید. ۳. ساعت خود را برای زمان موردنظر کوک کنید. ۴. وقتی دارید به خواب می‌روید، تمامی افکار مربوط به «کارهایی که می‌توانستم در این زمان انجام دهم» را از ذهن خود دور کنید. تمام کارهایی که باید انجام دهید، بعد از بیداری هم قابل انجام هستند. با این تفاوت که بعد از بیداری می‌توانید سریع‌تر و راحت‌تر انجامشان دهید. شاید چند بار اول نیاز به تلاش داشته باشید. شاید حتی خوابتان نبرد. اما به تلاش ادامه دهید. وقتی زمانی از روز را که معمولاً به خواب نیاز دارید پیدا کردید، برنامه‌های خود را متناسب با آن زمان بچینید. با کمی تمرین، چرت‌ها بی‌دردسر (و بدون عذاب‌وجدان) خواهند شد.

اگر مهم‌ترین چیزها را در اولویت قرار دهید، در زندگی‌تان هم برای مهم‌ترین مسائل فضا خواهید داشت و هم برای کارهای دیگر. اما اگر برعکس عمل کنید، از پس مسائل بیهوده برخواهید آمد اما فضایی برای کارهای مهم نخواهید داشت.

مطالعات نشان داده‌اند بالاترین عملکرد جسمی و ذهنی نیازمند ریتمی از تلاش و بازیابی انرژی است و صرفاً مختص ورزشکاران هم نیست. در واقع پژوهشی نشان داده بهترین ورزشکاران، موزیسین‌ها، بازیکنان شطرنج و نویسندگان، همگی به‌روش یکسانی مهارت خود را بالا می‌برند: صبح‌ها تمرین می‌کنند، سه بخش یک تا یک‌ونیم‌ساعته با استراحت بین بخش‌ها. در همین حال آن‌هایی که استراحت کمتر یا کوتاه‌تری داشتند، عملکردشان ضعیف‌تر بود.

برای ساخت عادتی جدید، فقط باید به کاری که از قبل عادت به انجاش داریم توجه کنیم و سپس رفتاری جدید به آن بچسبانیم. او این مسئله را طرز تهیهٔ عادت می‌نامد؛ ساده‌ترین نسخهٔ طرز تهیهٔ عادت این است: «بعد از (الف)، (ب) را انجام خواهم داد». می‌توانیم از این ایده برای ساخت عادت قدردانی استفاده کنیم و از طرز تهیهٔ مقابل استفاده کنیم: بعد غر زدن، چیزی خواهم گفت که برایش قدردانم. بلافاصله بعد از شروع استفاده از این طرز تهیه، از اینکه فهمیدم چقدر غر می‌زنم بسیار تعجب کردم. تصور من از خودم فردی مثبت و خوش‌بین است. اما وقتی به این مسئله توجه کردم، متوجه شدم در واقع خیلی غر می‌زنم و معمولاً هم ازش آگاهی ندارم. پس تصمیم گرفتم به هر شکایت، یک قدردانی وصل کنم. پس وقتی مچ خودم را در حال گفتن «امروز عبور از امنیت فرودگاه پدرم را درآورد.» می‌گرفتم، اضافه می‌کردم: «شکر که در هواپیما امنیت داریم.»

تابه‌حال به این نکته پی برده‌اید که هرچه بیشتر ناله کنید و غر بزنید، و بیشتر غر زدن‌های افراد دیگر را بشنوید و بخوانید، راحت‌تر مسائلی پیدا می‌کنید که بشود به‌خاطرش غر زد؟ از سوی دیگر، تا حالا متوجه شده‌اید هرچه بیشتر شکرگزار باشید، چیزهای بیشتری برای شکرگزاری خواهید داشت؟ غر زدن بهترین نمونه از چیزهای «آسان ولی بیهوده» است. در واقع یکی از آسان‌ترین کارهاست. اما چنین افکار مسمومی، حتی اگر بیهوده هم باشند، به‌سرعت انباشته می‌شوند. و هرچه فضای ذهنی بیشتری در اختیار بگیرند، بازگشت به وضعیت بی‌دردسر سخت‌تر می‌شود. وقتی بر چیزی تمرکز کنید که شکرگزارش هستید، تأثیری آنی خواهد داشت. بلافاصله شما را از وضعیت نداری (پشیمانی‌ها، نگرانی‌های آینده و احساس عقب ماندن) به وضعیت دارایی (کارهایی که درست پیش می‌روند، پیشرفت‌ها، ظرفیت‌های موجود در هر لحظه) منتقل می‌کند. تمام منابع، دارایی‌ها و مهارت‌هایی را که در اختیار دارید یادآوری می‌کند؛ تا بتوانید از آن‌ها آسان‌تر برای انجام مهم‌ترین کارها استفاده کنید.

وارونه ساختن یعنی تصور یا رویکردی را برعکس کردن، از آخر به اول آمدن و پرسش از اینکه «اگر برعکسش درست باشد چه؟» وارونه‌سازی به شما کمک می‌کند درمورد مسائل بینش‌های واضحی پیدا کنید که چون آن‌ها را صرفاً از یک منظر بررسی می‌کردید، متوجهشان نمی‌شدید. می‌تواند مشکلات تفکرمان را برجسته کند. می‌تواند ذهنمان را باز کند تا کارها را به روش‌های جدید انجام دهیم

وقتی سعی می‌کنیم به هدف مهمی دست پیدا کنیم، خیلی وسوسه می‌شویم که به‌سرعت و با تمام قوا پیش برویم. اما مشکل اینجاست که سرعت زیاد در آغاز مسیر، تقریباً همیشه باعث می‌شود که در بقیهٔ مسیر، کُند پیش برویم.

دوره‌هایی از زندگی هرکسی وجود دارند که هر روزش می‌تواند سخت باشد.

ما در دورانی سرشار از فرصت‌ها زندگی می‌کنیم. اما زندگیِ عصر مدرن مانند کوه‌نوردی در ارتفاعات بالاست. مغزمان درست کار نمی‌کند. زمین زیرپایمان سست است. هوا رقیق است و پیشرفتی حتی جزئی، بسیار خسته‌کننده به نظر می‌رسد.

احساسی مانند باکسر، شخصیت غم‌انگیز اسب در رمان مزرعهٔ حیوانات جرج اورول داشت. باکسر در این کتاب چنین توصیف شده است: سخت‌کوش‌ترین کارگر مزرعه که در پاسخ به هر مشکل یا شکستی، می‌گفت: «سخت‌تر کار خواهم کرد»، تا اینکه از کار بیش از حد فرو پاشید و به کشتارگاه حیوانات پیر فرستاده شد.

زمانی هنری دیوید تورو گفت: «کسی که ریشه را می‌زند، در واقع هزاران شاخهٔ شیطان را می‌برد.» وقتی مشکلی را صرفاً مدیریت می‌کنیم، در واقع در حال بریدن شاخه‌ها هستیم. برای پیشگیری از بروز مشکل باید ریشه را زد. اگر زمان زیادی را صرف بریدن شاخه‌ها کرده باشید، احتمالاً در این کار مهارت کافی به دست آورده‌اید. اما اگر به این کار بسنده کنید، مشکل مدام برمی‌گردد و شما را می‌آزارد.

از آنجا که زندگی دارد پرمشغله‌تر، خسته‌کننده‌تر و سریع‌تر می‌شود، معمولاً وسوسه می‌شویم به‌دنبال دستورالعمل‌ها یا روش‌های ساده‌ای برویم که به‌سرعت قابل‌استفاده باشند و انرژی ذهنی زیادی برایشان صرف نکنیم. این اشتباه است. اما چرا؟ یک روش خاص ممکن است یک بار و برای حل یک نوع مسئله مناسب باشد. اما اصول را می‌توان به‌نحوی وسیع و مکرر به کار برد. اصول، در بهترین حالت ممکن، کلی و فرازمانی هستند.

نتایج ماندگار باعث می‌شوند بتوانیم کاری را یک بار انجام دهیم و بارها و بارها از نتایج آن بهره‌مند شویم. در این روش، چه تلاش بیشتری بکنید و چه نکنید، نتایج به‌سمت شما جاری می‌شوند. حتی وقتی خوابید یا مرخصی گرفته‌اید هم نتایج به‌سمتتان روان می‌شوند. در واقع نتایج ماندگار می‌توانند بی‌انتها باشند، مثلاً: نویسنده‌ای که یک کتاب نوشته و سال‌ها از حقوق مالکیت معنوی اثرش سود می‌برد، درآمد ماندگاری کسب می‌کند.

اگر پروژه‌ای ضروری پیش رو دارید که حسابی ذهنتان را مشغول کرده و فکر می‌کنید از همان ابتدا باید بی‌عیب‌ونقص جلو بروید، فقط باید انتظارتان را از خودتان پایین بیاورید و کار را شروع کنید. چه نوشتن کتاب باشد، چه ساخت آهنگ، کشیدن نقاشی، یا هر کار خلاقانهٔ دیگری، وقتی جرئت کنید کارتان را با هر کیفیت پایینی هم که شده شروع کنید، خلاقیت در وجودتان جاری خواهد شد.

اگر بخواهید تکمیل چیزی را دشوار، یا اصلاً به‌معنای واقعی غیرممکن کنید، کافی‌ست هدف نهایی را تاحدامکان مبهم کنید. چون عملاً نمی‌توان پروژه‌ای بدون هدف نهایی مشخص را پایان داد. می‌توانید برای انجام آن کار هرچه بخواهید آب در هاون بکوبید. می‌توانید کار را سرهم‌بندی کنید. می‌توانید کار را رها کنید (و احتمالاً هم خواهید کرد). اما برای به انجام رساندن یک پروژه، قطعاً تعریف «اتمام کار» ضروری است. شاید این نکته بدیهی به نظر برسد. اما وقتی به اساسی‌ترین پروژه‌های در دستتان فکر می‌کنید، تصورتان از اتمام کار تا چه اندازه واضح است؟