بریده‌هایی از کتاب برف در تابستان

«ما نمی‌توانیم هیچ چیزی را تغییر دهیم، مگر این که آن را بپذیریم.» یونگ

ما بسیاری از رنج‌هایمان را خودمان می‌سازیم. ذهن شعبده‌بازی ماهر است: خودش رنج می‌آفریند و خودش رنج می‌برد، خودش لذت می‌آفریند و خودش لذت می‌برد، توسط ماری که خود خلق کرده است، نیش می‌خورد و از زهر آن مار درد می‌کشد. اگر ذهن می‌فهمید و این اندازه رنج ایجاد نمی‌کرد، نود در صد درد و رنج‌های ذهنی وجود نداشت.

من بر هوشیار بودن در هنگام راه رفتن تأکید فراوانی دارم، چرا که در آن هنگام افراد، کم‌توجه‌تر از مواقع دیگر هستند.

از وقتی جهان ذهن را یافته‌ام، می‌دانم افراد بسیاری این جهان رام‌نشده را جست و جو کرده‌اند. بسیاری از آدم‌ها بدون ابزار مناسب به این جهان پا می‌گذارند و گم می‌شوند. من بهترین ابزار ممکن را دارم: «هوشیار بودن.»

انتظار سرچشمۀ ناامیدی‌ست. انتظار به خودی خود، ذهن را بی‌قرار می‌سازد. گاهی فکر می‌کنم آرزوی سکون، آرامش و شادمانی، انسان را بی‌قرارتر می‌سازد.

بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید، این است که حالت ذهن خودتان را بپذیرید، بشناسید و نسبت به آن آگاه باشید؛ بدون آن که خود را سرزنش یا توجیه کنید، بدون آن که بخواهید ذهنتان حالتی دیگر داشته باشد یا از آن فرار کنید و بدون احساس گناه یا خجالت. به ذهنتان نه به عنوان «ذهن من»، بلکه به عنوان ذهن بنگرید. ذهنتان را چه «خوب»، چه «بد»، بدون منیت ببینید.

بودا در «ماهاساتیپاتانا سوتا» می‌گوید: «وقتی ذهن بی‌قرار است، آدمی می‌داند که ذهن بی‌قرار است.» کسی از شما انتظار ندارد کار بیش‌تری انجام دهید. بودا نگفته است که برای طمع داشتن یا خشمگین بودن، باید احساس گناه کنید. شما می‌دانید چه خبر است. خودتان را فریب ندهید. این تنها کاری‌ست که می‌توانید انجام دهید. پس هوشیار باشید، اما خودتان را شلاق نزنید. پذیرش و راستی مهم‌ترین کارها هستند. فقط همین که بدانید ذهن در چه حالتی قرار دارد، کافی‌ست. اگر بکوشید کار بیش‌تری انجام دهید، ناراحت‌تر خواهید شد.

همین که ذهن بخواهد شرایط را کنترل کند، یعنی در برابر آن چه روی می‌دهد، مقاومت، مخالفت و مانع‌تراشی کند یا بخواهد چیزی را خلق کند، به وجود آورد یا طولانی‌تر کند، نامتعادل می‌شود.

گفته‌اید که «اطمینان با انرژی برابر است». بله، وقتی به کار خود اطمینان دارید، انرژی انجام آن را هم دارید.

ذهن خود را به عنوان وجودی مستقل ببینید، نه عضوی متعلق به خودتان.

نمی‌خواهم پرمشغله باشم. پرمشغله بودن، هدر دادن زندگی است. هنگامی که پرمشغله هستید، چنان گرفتار می‌شوید که نمی‌توانید ببینید در ذهنتان چه می‌گذرد و هوشیاری‌تان را از دست می‌دهید. بنا بر این، نمی‌خواهم یک آموزگار پرمشغله باشم

فهم نزد کسانی می‌آید که عجله‌ای برای فهمیدن ندارند. فهم مانند درخت میوه است، مدتی طول می‌کشد تا به بار بنشیند. نمی‌توان درخت را مجبور به میوه دادن کرد.

مراقبۀ «هوشیار بودن» حقیقی، شامل همه چیز می‌شود. هیچ بخشی از زندگی ذهنی و جسمانی نباید بیرون از هوشیاری ما باشد. یکایک جنبه‌های زندگی ما باید به خوبی درک شوند.

رؤیای من زندگی کردن در اعماق کوه‌ها، به دور از مردم و سر و صدا و با حد اقل لوازم ضروری‌ست؛ ساکت و در آرامش. آیا گریه می‌کنم؟ خوب، چه کسی باور می‌کند که راهب پیری مانند من، هنوز برای گریه کردن اشک داشته باشد؟! ذات من شبیه زغالی‌ست که به کندی می‌سوزد. نمی‌توان شعله را دید، اما به هر حال، می‌سوزد. من داوری نمی‌خواهم، درک می‌خواهم. من هم بی‌نقص نیستم. حتی روز به روز ناقص‌تر می‌شوم. بنا بر این، از آن‌ها که نگاه نقادانه دارند، می‌ترسم. می‌خواهم کاری به کار من نداشته باشند.

انسان باید افکاری را که خودسرانه درونش جریان دارند، به عنوان بخشی از واقعیت خود بپذیرد. البته همواره دسته‌بندی درست و نادرست وجود دارد، اما چون الزام‌آور نیست، در مرحلۀ دوم قرار می‌گیرد. حضور افکار، مهم‌تر از قضاوت شخصی ما در بارﮤ آن‌هاست. حتی این قضاوت‌ها هم نباید سرکوب شوند، زیرا آن‌ها نیز افکار بخشی از ما هستند که جزوی از یکپارچگی ما را تشکیل می‌دهند.

احساس تنهایی از این که کسی اطراف انسان نیست، برنمی‌آید، بلکه از این که فرد نمی‌تواند آن چه را به نظرش مهم می‌رسد، به دیگران منتقل کند، برمی‌آید. آن شخص، عقایدی دارد که به نظر دیگران پذیرفتنی نیست. انسانی که بیش از دیگران می‌داند، احساس تنهایی خواهد کرد

بسیاری از آدم‌ها، توقعات بسیاری از من دارند. احتمال آن که بتوانم یا بخواهم انتظاراتشان را برآورده سازم، بسیار اندک است. من به سوی آزادی خودم پیش می‌روم، نه هماهنگی با جمع.

نیاز به ابراز خود، بسیار نیرومند و برای رشد فرد بسیار سودمند است. اگر انسان هیچ فرصتی برای ابراز نداشته باشد، اندیشیدن خلاق را از دست خواهد داد.

وقتی کسی قلبش را می‌گشاید و ژرف‌ترین افکار، احساسات و درک‌های خود را با ما در میان می‌گذارد، هدیه‌ای بسیار ارزشمند به ما می‌دهد؛ زیرا این کار، از اعتماد و باور عمیق آن شخص به ما سرچشمه می‌گیرد و هنگامی که این هدیه و این سهیم شدن، از دلی به عمق و حساسیت دل سایادو او جتیکا برآید، ارزشمندتر می‌شود.

«هوشیار باشید.» مراقبه‌ای آرامش‌بخش انجام بدهید. کار ساده‌ای‌ست. در وضعیتی آسوده بنشینید یا اگر ممکن است دراز بکشید. از پیشانی‌تان آغاز کنید و همۀ بدن را مورد بررسی قرار دهید، به همۀ نقاط پرتنش و دردناک توجه کنید. هر چه بیش‌تر از حس‌های ناخوشایند آگاه شوید، یاد می‌گیرید عضلات را بیش‌تر آسوده کنید و اندک‌اندک فشار و درد ناپدید می‌شود. همۀ اعضای بدن، حتی اعضای درونی بدنتان را بدون استثنا بررسی کنید. این کار را با شکیبایی و بسیار آهسته انجام دهید. تا سر انگشتان دست‌ها و پاهایتان بروید و بازگردید. سپس همین کار را چند بار تکرار کنید.