بریده‌هایی از کتاب استعداد نافرمانی و شکستن قوانین کار و زندگی

"اگر فکر کنی همه چیز رو می‌دونی، دست از رشد می‌کشی... چشمات رو باز نگه‌دار و پرسش کن." وبسایت www.rebeltalents.org داستان‌ها و مطالعات موردی در مورد دیگر نافرمان‌ها به شما ارائه می‌کند، که امیدوارم برای شمایی که می‌خواهید یادگیری مداومی داشته باشید آموزنده و الهام‌بخش باشد. شما می‌توانید لینک‌هایی را برای تحقیق در مورد استعداد نافرمانی در این وبسایت پیدا کنید. لینک‌هایی که مانند منوی رستوران بوتورا به مرور در حال رشد تکامل هستند.

آلفرد اسلون، رئیس جنرال موتورز در سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۵۶ بود. او جلسه‌ای با مدیران برگزار کرد و قرار بود تصمیم بسیار مهمی بگیرند. او گفت: "ما همگی به اتفاق آراء، در مورد این تصمیم با هم موافقیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنم، اتخاذ تصمیم را به جلسهٔ بعد موکول کنیم. به خودمان زمان بدهیم که اختلاف‌نظرهایی ایجاد شود. شاید هم در این فرصت به‌درستی بفهمیم که تصمیم‌مان دقیقاً چیست." این است استعداد نافرمانی.

همیشه به دنبال چیزهای نو بودن. نافرمان، سیری‌ناپذیر است با علایقی در گستره‌ای وسیع. یک علاقهٔ جدید نیازی به توجیه ندارد. زیرا ممکن است در آینده به بینشی ژرف بینجامد.

رهبریِ نافرمان، تنها برای کسانی نیست که فکر می‌کنند رهبرند. لازم نیست یک عده زیر دست‌تان کار کنند تا یک رهبر نافرمان باشید. رهبریِ نافرمان، یعنی شما ترجیح می‌دهید در سازمانی نافرمان کار کنید و از سازمان برای انجام آن مأموریت حمایت کنید. رهبری نافرمان یعنی جنگیدن با نیاز طبیعی‌مان به آسایش و دیگر چیزهای آشنا. ما به پذیرفته شدن از سوی دیگران میل درونی داریم. به همین خاطر اغلب خودمان را با دیدگاه‌ها، اولویت‌ها و رفتارهای آن‌ها وفق می‌دهیم. به‌ندرت وضعیت موجود را زیر سؤال می‌بریم. به‌راحتی نقش‌های موجود اجتماعی را می‌پذیریم و در معرض تعصبات ناخودآگاهی مانند کلیشه‌ها قرار می‌گیریم.

"نبود صراحت، محیط را ناکارآمد می‌کند."

استعداد نوآوری کمک می‌کند با ملالت حاصل از روزمرگی و سنت‌ها مقابله کنیم. استعداد کنجکاوی به ما امکان می‌دهد با گرایش به سوگیری وضع موجود مبارزه کنیم. استعداد وسعت دید، به ما اجازه می‌دهد، در مواجهه با مشکلات یا هنگام تصمیم‌گیری از تمرکز محدود که تنها شامل یک چشم‌انداز است ــ آن هم چشم‌انداز خودمان ــ دوری کنیم. استعداد تنوع کمک‌مان می‌کند تا با کلیشه‌هایی که ریشهٔ دیرینه‌ای در ذات بشر دارند، مبارزه کنیم. استعداد راستین بودن، کاری می‌کند که در ارتباط با اولویت‌ها، احساسات و باورهایمان صادق باشیم.

دلبسته نبودن به کار، گران تمام می‌شود. مانع تعهد، بهره‌وری، نوآوری و تداوم شغل خواهد شد.

آدم‌ها باور دارند، ضعف‌هایشان انعطاف‌پذیرتر از قوت‌هایشان است. در حالی‌که در واقع، ما در زمینه‌هایی که در آن‌ها قوی‌تر هستیم سریع‌تر پیشرفت می‌کنیم تا زمینه‌هایی که در آن‌ها ضعف داریم.

ما با آدم‌هایی که خیلی اهل رقابت‌اند، به‌سختی ارتباط برقرار می‌کنیم. اما نسبت به آن‌هایی که عیب‌ونقص‌هایی دارند، حس بهتری داریم. چون می‌دانیم که خودمان هم مثل آن‌هاییم.

وقتی به‌جای مشکلات بالقوه روی فرصت‌ها متمرکز می‌شویم، می‌توانیم با تهدیدهای کلیشه‌ای بجنگیم و شرایط را تغییر دهیم.

به ماه عسل رفتیم. نام این ماه برگرفته از سنت رم باستان است. در آن دوران، کسانی که تازه ازدواج کرده بودند تا یک ماه با هر وعده غذایشان مقداری عسل هم می‌خوردند.

اکنون دلیل روانی مقاومت در مقابل کار کردن زنان را می‌دانیم. ما زنان را به‌عنوان موجوداتی "اجتماعی" ــ دیگرمحور، فروتن، مهربان، یاری‌دهنده، دلپذیر، حساس، آرام و نازنین ــ می‌شناسیم. درحالی‌که مردان از دید ما "عامل" هستند ــ مستقل، قوی، پُرصلابت، خودمحور، شایسته و اهل رقابت. بنابراین انتظار داریم مردان اهداف شغلی خود را دنبال کنند و زنان در خانه بمانند و از دیگران مراقبت کنند. این انتظارات نگاه ما به زنان و مردان را در محیط کار شکل می‌دهد. یک مرد مقتدر "رئیس" است ولی یک زن مقتدر "رئیس‌بازی درمی‌آورد". یک مرد جسور "قانع می‌کند" اما یک زن جسور "تحمیل می‌کند" و مواردی مانند این‌ها.

زمانی که از کنجکاوی استقبال می‌کنیم، بیشتر مایل خواهیم بود که موقعیت‌ها را به شیوه‌ای مثبت تغییر دهیم. کنجکاوی سبب می‌شود مشکلی سخت در محل کار برایمان به چالشی جالب تبدیل شود. ملاقات تنش‌زا با رئیس برای ما تبدیل به فرصتی برای یادگیری شود. اولین قرار آشنایی اعصاب خردکن، تبدیل به شبی هیجان‌انگیز با یک آدم جدید خواهد شد. و سبد آبکش هم تبدیل به کلاه می‌شود. به‌طور کلی کنجکاوی ما را برمی‌انگیزد تا موقعیت‌های پُر تنش را به‌عنوان چالش در نظر بگیریم و نه تهدید. در مورد مشکلات‌مان خیلی راحت‌تر صحبت کنیم و برای حل مشکلات‌مان رویکردهای جدیدی را امتحان کنیم. درحقیقت، حس کنجکاوی باعث می‌شود نسبت به تنش‌ها، عکس‌العمل تدافعی کمتری داشته باشیم. در نتیجه، در پاسخگویی به رفتارهای تحریک‌آمیز کمتر دچار پرخاشگری می‌شویم.

در ارتباط با علامت‌ها، سرپیچی از هنجارها نشانگر خودمختاری فرد برای رفتارکردن طبق میل خود و پرداختن بهای عدم تطابق است.

آدم‌هایی که لباس‌های غیررسمی می‌پوشند، به‌عمد از هنجارهای رفتاری مناسب سرپیچی می‌کنند. یکی از دستیاران فروش گفت: "آدم‌های ثروتمند خیلی بد لباس می‌پوشن تا برتری‌شون رو ثابت کنن.

طبق مشاهداتم می‌خواهم پنج عنصر اصلی استعداد نافرمانی را مشخص کنم. اولین را نوآوری می‌نامم، به دنبال چالش و تجربه‌های نو بودن. دومین عنصر، کنجکاوی است. همان انگیزه‌ای که باعث می‌شود در دوران کودکی مدام بپرسیم "چرا؟" سومین آن‌ها، وسعت دید است. قابلیتی که به نافرمان‌ها این امکان را می‌دهد که پیوسته دیدگاه خود را وسعت ببخشند. عنصر چهارم، را تنوع می نامم؛ یعنی تمایل به سرپیچی از نقش‌های اجتماعی از پیش تعیین‌شده و دستیابی به آن‌هایی که متفاوت به‌نظر می‌رسند. مورد پنجم، راستین بودن است. نافرمان‌ها همیشه خود خودشان هستند. آن‌ها برای اینکه با دیگران ارتباط برقرار کنند و از آن‌ها بیاموزند، به‌شدت بی‌پناه و آسیب‌پذیر می‌شوند.

نداشتن قیدوبند در ذهن ما به‌نوعی تداعی‌کنندهٔ قدرت است. ما فکر می‌کنیم آدم‌های قوی، آدم‌هایی هستند که معمولاً آزادند هر طور دل‌شان می‌خواهد رفتار کنند. در واقع، در زندگی شخصی و اجتماعی‌تان ممکن است دیده باشید که آدم‌هایی که در مناصب قدرت قرار دارند و نیز آن‌هایی که حس می‌کنند قوی هستند، اغلب ترسی از پیامدهای منفی اعمال‌شان ندارند.

ما عملاً می‌توانیم خوشی و شادمانی بیشتری را وارد زندگی‌مان کنیم، آن هم با نافرمانی و رفتار کردن به شیوه‌هایی که سرپیچی از تطابق محسوب می‌شوند. گاهی ممکن است چیزی به‌سادگی یک جفت اسنیکرز قرمز، تمام این تفاوت‌ها را ایجاد کند.

دلیل اصلی تظاهر خریدار به اینکه قادر است پول را هدر بدهد، ارتقاء شأن است. ولخرجی‌های افراطی ثروتمندان به فخرفروشی آن‌ها کمک می‌کرد. و حالا قشر متوسط بودند که ثروت نویافتهٔ خود را خرج می‌کردند تا شأنی ممتاز، برای خود دست‌وپا کنند. وبلن این پدیده را "مصرف‌گرایی خودنمایانه" نامید. یعنی انتخاب و نمایش محصولات گران‌قیمتی نظیر اتومبیل‌های اسپورت، ساعت‌های گران‌بها و لباس‌های برند، به‌جای نمونه‌های مشابه ارزان‌تر و کاربردی‌تر. مصرف‌گرایی خودنمایانه، موفقیت مالی ما را به جهان اعلام می‌کند. حتی اگر این موفقیت را با کمک وام به‌دست آورده باشیم.

ما می‌توانیم از انتظارات سطح پایین دیگران، نافرمانی کنیم. پژوهشگران دریافته‌اند که اگر به‌جای اینکه خود را آرام کنیم، به خودمان بگوییم که هیجان‌زده هستیم، می‌توانیم نگرانی خود را کاهش بدهیم و عملکردمان را بهبود ببخشیم. اگر نگران واکنش دیگران هستیم، می‌توانیم به‌جای اینکه به نگرانی‌مان بپردازیم، وظایف پیش‌رو را به‌عنوان فرصتی برای یادگیری و پیشرفت در نظر بگیریم. نافرمان‌ها می‌دانند که باید بیشترین انتظارات را از همه و البته از خودشان داشته باشند.