بریده‌هایی از کتاب دوباره فکر کن

وقتی پای مایملک‌مان در میان باشد، با شوق آن‌ها را به‌روز می‌کنیم. پس از قدیمی شدن کمد لباس، آن را نوسازی می‌کنیم و وقتی دکوراسیون آشپزخانه از مد بیفتد، اقدامات لازم برای اصلاحش را انجام می‌دهیم. اما وقتی پای عقاید و دانش‌مان در میان باشد، سر حرف خود می‌مانیم.

هرقدر باهوش‌تر باشند، سخت‌تر شکست می‌خورند

عموماً سهولت پایبندی به دیدگاه‌های قدیمی را بر دشواری کش‌وقوس با دیدگاه‌های جدید ترجیح می‌دهیم

اکثر ما به دانش و تخصص‌مان افتخار می‌کنیم و خیلی دوست داریم پای باورها و عقایدمان بمانیم. در یک دنیای باثبات، چنین طرز فکری منطقی خواهد بود و ثبات عقیدهٔ ما عواید قابل توجهی را به همراه خواهد داشت. اما مشکل اینجاست که دنیای ما به‌سرعت تغییر می‌کند و باید معادلِ زمانی که صرف تفکر می‌کنیم، برای بازنگری و اصلاح تفکرات‌مان هم وقت بگذاریم.

«بدون تغییر نمی‌توان پیشرفت کرد؛ و آن‌هایی که نتوانند ذهنیت‌شان را تغییر دهند، قادر به تغییر هیچ‌چیز نخواهند بود».

می‌افتد. اگر کسی هنوز از ویندوز ۹۵ استفاده کند به او می‌خندیم، اما هنوز هم به عقاید سال ۱۹۹۵ خود پایبندیم. صرفاً دیدگاه‌های افرادی را می‌شنویم که حس خوبی به ما می‌دهند، نه ایده‌هایی که ما را به تأمل وامی‌دارند.

در بسیاری از حوزه‌های زندگی، هیچ‌گاه آن‌قدر تخصص کسب نمی‌کنیم که عقاید خود را زیر سوال ببریم یا به‌دنبال کشف مجهولات‌مان برویم.

عقاید ما مثل یک عینک واقعیت‌بین عمل می‌کنند. برای درک جهان و طی مسیر در محیط اطراف از این عینک استفاده می‌کنیم. کوچک‌ترین تهدیدی علیه باورهایمان، روی شیشه عینک ترک می‌اندازد و دیدمان را تار می‌کند. کاملاً طبیعی است که در واکنش به چنین تهدیدی از خود محافظت کنیم؛ بر اساس یافته‌های کِلی، در حین تلاش برای دفاع از عقایدی که قلباً می‌دانیم اشتباهند، رفتار خصمانه‌تری خواهیم داشت. به‌جای اینکه عینک دیگری را امتحان کنیم آن‌قدر ذهن‌مان را پیچ‌وتاب می‌دهیم تا زاویه دیدی پیدا کنیم که دیدگاه فعلی ما را دست‌نخورده نگه دارد.

وقتی کسی خصمانه رفتار می‌کند، اگر شما طوری پاسخ دهید که گویی استدلال را به چشم میدان جنگ می‌بینید، مجبور به حمله یا عقب‌نشینی می‌شوید. در عوض اگر مباحثه را به‌مثابه یک رقص نگاه کنید، گزینه دیگری پیش رو دارید؛ می‌توانید خود را کنار بکشید (یا جاخالی بدهید). اگر بخواهید در مورد خودِ گفتگو بحث کنید، توجه را از اصل اختلاف‌نظر دور می‌کنید و روند کلی را به سمت گفتگو کردن می‌کشانید. هرچقدر طرف مقابل عصبانیت و خصومت بیشتری داشته باشد، سماجت و علاقه بیشتری از خود نشان دهید. وقتی کسی کنترلش را از دست می‌دهد، آرامش و خونسردی شما نشانه قدرت است.

جِف بِیزوس می‌گوید: «آن دسته از افرادی که خیلی از اوقات حق با آن‌ها است، خیلی می‌شنوند و خیلی ذهنیت‌شان را تغییر می‌دهند. اگر مرتباً ذهنیت‌تان را تغییر ندهید، خیلی اشتباه خواهید کرد».

مسیر پذیرش اشتباهات، پر از لحظات دردناک است و برای مدیریت بهتر این لحظات، باید به‌خاطر داشته باشیم که این خطاها لازمهٔ پیشرفت‌مان هستند. اما اگر یاد نگیریم که شعف گاه‌وبیگاه ناشی از اشتباهات‌مان را پیدا کنیم، انجام دادن درست هرچیزی بسیار دشوار خواهد بود.

امکان دارد عقایدمان آن‌قدر مقدس شوند که حتی فکر اشتباه بودن آن عقاید هم عصبانی‌مان می‌کند و ضمیر دیکتاتورمان وارد عمل می‌شود تا استدلال‌های مخالف را فرو بنشاند، با هرگونه شواهد مغایر مقابله کند و راه یادگیری را ببندد.

رِی دالیو بنیان‌گذار بریج‌واتر گفته، «اگر به گذشتهٔ خود بنگرید و نگویید که "ای وای، یک سال پیش چقدر احمق بودم"، پس حتماً در طول سال گذشته به‌اندازهٔ کافی یاد نگرفته‌اید».

تیم اِربانِ بلاگ‌نویس می‌گوید: «تکبر ترکیبی از جهالت و ثبات رأی است. درحالی‌که فروتنی همچون یک فیلتر نفوذپذیر است و با جذب تجربیات زندگی، آن‌ها را مبدل به دانش و خرد می‌کند، تکبر مثل یک سپر لاستیکی است که تجربیات را دفع خواهد کرد».

در اغلب مواردی که سعی می‌کنیم افراد را مجاب کنیم، از رویکرد خصمانه‌ای استفاده می‌کنیم.

حتی امکان اصلاح اصلی‌ترین سند حکومت کشور یعنی قانون اساسی هم وجود دارد. پس چه می‌شود اگر سریع‌تر از قبل اصلاحاتی را در قواعد ذهنی خودمان انجام دهیم؟

گاهی اوقات فاقد استعداد کافی برای پیگیری حرفه‌ای اهداف‌مان هستیم و آن اهداف بی‌پاسخ می‌مانند؛ گاهی اوقات هم امید چندانی نداریم که شور و اشتیاق ما بتواند هزینه‌های زندگی‌مان را بپردازد. کریس راکِ کمدین به‌شوخی گفت: «می‌توانی به هر آنچه می‌خواهی برسی؟! حقیقت را به بچه‌ها بگو ... می‌توانی به چیزی برسی که در آن مهارت داشته باشی ... تازه اگر استخدامت کنند».

میشل اوباما می‌نویسد: «به نظرم یکی از مزخرف‌ترین پرسش‌هایی که یک پدر یا مادر می‌تواند از فرزندش بپرسد این است: وقتی بزرگ شوی، می‌خواهی چه‌کاره شوی؟ انگار بزرگ شدن یک پدیدهٔ متناهی است. انگار در مقطعی از زندگی، به یک جایگاه معین می‌رسید و همان‌جا همه‌چیز تمام خواهد شد».

بدون تغییر نمی‌توان پیشرفت کرد؛ و آن‌هایی که نتوانند ذهنیت‌شان را تغییر دهند، قادر به تغییر هیچ‌چیز نخواهند بود».

هم‌اکنون حیاتی‌ترین موعد بازنگری است. در همین دوران پاندمی ویروس کرونا، بسیاری از رهبران سراسر دنیا سرعت لازم برای تجدیدنظر دربارهٔ مفروضات پیشین‌شان را نداشتند؛ فرضیهٔ اول اینکه ویروس نمی‌تواند به همهٔ کشورها سرایت کند، در وهلهٔ بعدی میزان کشندگی آن چیزی فراتر از آنفلوانزای ساده نیست و در ادامه، صرفاً توسط افرادی منتقل خواهد شد که علائم مشهود داشته باشند. هنوز هم در برابر این ویروس تلفات می‌دهیم.