بریده‌هایی از کتاب نثر کامل شاهنامه فردوسی

چه جویی همی زین سرای سپنج کز آغاز رنج است و فرجام رنج

چنین است رسم سرای سپنج بخواهد که مانی بدو در به رنج بخور هر چه داری منه باز پس تو رنجی چرا ماند باید به کس

چو رستم پدر باشد و من پسر نباید به گیتی کسی تاجور چو روشن بود روی خورشید و ماه ستاره چرا برفرازد کلاه

آیا نمی‌دانی که جهانی زیر فرمان و ایران جایگاه و تختگاه پادشاهی ماست. پلنگ هرچند که تیزدندان باشد نتواند که به گله شیران زند.»

چنین است کردار این چرخ پیر چه با اردوان و چه با اردشیر که را تا ستاره برآرد بلند سپارد مراو را به خاک نژند

چنین است کار سرای سپنج گهی ناز و نوش و گهی درد و رنج

حکیم فردوسی، مجد و عظمت آذرمیدختها و پوران‌دختها، یعنی زنان ایران را در پهنه تاریخ ایران و جهان زنده کرد و به گونه‌ای خاص احترام عمیقی به زن می‌گذارد.

چنین گفت با نامداران به درد که یکسر به یزدان نیایش کنید ستایش ورا در فزایش کنید نخواهم که آید شما را گزند مباشید با من به بد یا رمند

رستم به شعبه گفت: «به سعد بگوی به راستی که تو شهریار نیستی. ستاره‌شناسی هستی که بخت تیره را می‌بینی و دلت آرزوی تخت و تاج کرده است. لذا من به کیش خود عشق می‌ورزم و آن را دوست دارم و کیش کهن خود را رها نمی‌سازم. خیال می‌کردم که ما می‌توانیم سپاهیانمان را به کشتن ندهیم، اما تو راه عناد در پیش گرفته‌ای. پس در جنگ و نبرد، مردانه با نام آوری مردن بهتر است تا با خواری زنده بودن و کیش خود رها کردن که دشمن به آن شادکام باشد.»

عمر سعد وقاص را با سپاه فرستاد تا جنگ جوید ز شاه چو آگاه شد زان سخن یزدگرد ز هر سو سپاه اندر آورد گرد