بریده‌هایی از کتاب فلسفه تنهایی

شخص ممکن است تنها باشد چون از نظر اجتماعی منزوی است و میلش به برقرار کردن ارتباطات اجتماعی برآورده نمی‌شود.

اما به نظر راسل رسیدن به این بینش که هریک تنی تنهاست، ارتباطی میان آدم‌ها پدید می‌آورد که خود همین ارتباط تا حدود زیادی می‌تواند تنهایی آدم‌ها را رفع کند

تنهایی شناختی به معنای این اعتقاد است که ما هرگز نمی‌توانیم حرفمان را به دیگری بفهمانیم یا حرف دیگری را بفهمیم و بنابراین قطعآ دیگران نمی‌توانند ما را بفهمند.

ما تنها زاده می‌شویم، تنها زندگی می‌کنیم، و تنها می‌میریم. ما خویشتنی داریم که در اتصال با خودش است و بر انفصالش از دیگران آگاهی دارد.

آدم‌ها همیشه تنها هستند، از خودشان صداهایی درمی‌آورند و حرکاتی را به نمایش می‌گذارند و فکر می‌کنند دارند چیزی از آن دیگری می‌فهمند و چیزی به آن دیگری می‌فهمانند، اما راستش همه این‌ها توهمی بیش نیست

درد وقتی شدید می‌شود جهان و زبان ما را ویران می‌کند. درد کلام را خرد می‌کند و آدم حتی از گفتن آن هم عاجز می‌شود. درد شدید را نمی‌توان با دیگران در میان گذاشت چون وقتی درد سراسر جان و جهان آدم را می‌گیرد دیگر جایی برای هیچ چیز دیگر باقی نمی‌گذارد.

آنچه درباره تنهایی مهم است شمار افرادی نیست که دوروبر آدم هستند، بلکه احساسی است که فرد از رابطه‌اش با دیگران دارد.

جان میلتون هم در بهشت گمشده می‌نویسد: «تنهایی گاهی بهترین جمع است.

در سفر زیارتی چایلد هرولد لرد بایرون، تنهایی، حالی است که در آن «کمتر از همیشه تنها هستیم»

هرگونه متحوّل کردن خویش ریشه در چیزهایی دارد که از پیش وجود داشته‌اند

تنهایی، چه از نظر منطقی چه از نظر تجربی، ربطی به تنها بودن ندارد. آنچه درباره تنهایی مهم است شمار افرادی نیست که دوروبر آدم هستند، بلکه احساسی است که فرد از رابطه‌اش با دیگران دارد.

درد وقتی شدید می‌شود جهان و زبان ما را ویران می‌کند. درد کلام را خرد می‌کند و آدم حتی از گفتن آن هم عاجز می‌شود. درد شدید را نمی‌توان با دیگران در میان گذاشت چون وقتی درد سراسر جان و جهان آدم را می‌گیرد دیگر جایی برای هیچ چیز دیگر باقی نمی‌گذارد.

«تنهایی» بنیادی‌ترین واقعیت زندگی بشری و ساختار اصلی خودآگاهی است و هرگاه فردی بکوشد درونش را به‌طور کامل بکاود جز خلأ و جدایی در آن نخواهد یافت: یعنی تنهایی و تنهایی.

نیازِ ما به دوستی و عشق بیانگرِ نیازمان به غلبه بر این دوری و فاصله است، بیانگر نیازمان به پیوند با دیگرانی که می‌توان گفت افکار و احساساتِ ما را درک می‌کنند، آن هم نه فقط به این دلیل که ما آن افکار و احساسات را بیان کرده‌ایم، بلکه بیشتر به این دلیل که واقعآ ما را می‌شناسند. این دیگران لزومی ندارد حتمآ افکار و احساسات ما را تأیید کنند، بلکه همین کافی است که بفهمند و بدانند که این افکار و احساسات از کجا نشأت می‌گیرد و بدانند این افکار و احساسات بیانی است از اینکه ما که هستیم و جهان را چگونه درمی‌یابیم. برای این منظور افراد باید با هم صمیمی باشند و صمیمی بودن اساسی‌ترین پلی است که می‌توان برای عبور از احساسمِ تنهایی، که همه عمر در معرضش هستیم، زد.

دردِ تنهایی دردِ کم‌ارج وقربی است. شِکوه از تنهایی شِکوه از دردی است که ناشی از ارضا نشدنِ یکی از نیازهای اساسی انسانی است. اما این نیاز تا حدودی هم محصولِ توقعاتِ خودِ شخص است. بنابراین شاید نباید شتاب‌آلوده نتیجه بگیریم که تنهایی ناشی از حمایتِ ناکافی اجتماعی دیگران است.

از سوی دیگر، آدم‌هایی که احساس تنهایی می‌کنند احساس می‌کنند این تنهایی از بیرون به آنها تحمیل شده است و چیزی است که ناشی از محیطِ اجتماعی غیررضایت‌بخشی است که به‌هیچ‌روی با توقعاتِ آنها همخوانی ندارد. بنابراین به‌نظر منصفانه نمی‌آید که بگوییم افرادِ تنها باید رابطه‌شان را با خودشان و محیطشان تغییر دهند.

این بدان معناست که احساسمِ تعلق برای احساس معنا در زندگی امری اساسی است. (۳) البته معنای زندگی را می‌توان از منظرهای گوناگونی موردِ بررسی قرار داد، اما ظاهرآ ارتباطِ شخص با دیگران همواره نقشی اساسی در احساسمِ معنای زندگی دارد. (۴)

احساس تنهایی مزمن و انزوای اجتماعی تحمیلی ربطِ مستقیمی به احساسمِ بی‌معنایی در زندگی دارند.

تنهایی نوعی شکستِ اساسی در زندگی است، زیرا به معنای ناتوانی از برقرار کردن رابطه لازم با یک یا چند نفر است. افرادِ تنها ارج و قربی را که باید، یا دست‌کم به اندازه‌ای که خودشان توقع دارند، از دیگران دریافت نمی‌کنند.

در حالِ تنهایی فرد با خودش تنهاست، حال‌آنکه در خلوت فرد در کنارِ خویش است.