بریده‌هایی از کتاب همه چیز بودن

فرض کنیم شما دربارهٔ چندین موضوع مختلف کنجکاوید و می‌خواهید در زندگی کارهای بسیاری انجام دهید. اگر نتوانید یا نخواهید فقط به یک مسیر حرفه‌ای قناعت کنید، ممکن است نگران شوید که برخلاف همه، ندایی راستین ندارید و به‌همین خاطر، زندگی‌تان بی‌هدف است. درواقع این‌طور نیست! برعکس، دلیل‌های بسیار جالبی برای گرایش شما به حرکت میان زمینه‌های مختلف و بلعیدن دانش و تجربه‌های تازه و هم‌چنین آزمودن هویت‌های جدید وجود دارد. شما چندپتانسیلی هستید

تغییرات اساسی دهه‌های اخیر نیاز به بازنگری در امر کل‌گرایی را ایجاب می‌کنند. از یک سو، با گسترش علوم مختلف شاهد توسعه حوزه‌های میان‌رشته‌ای بوده‌ایم که با اختلاط زمینه‌های متفاوت، خالق نوآوری‌ها و نگاه‌های نوینی بوده‌اند.

تنها از طریق آزمایش‌کردن است که می‌فهمیم یک رشته یا حرفه به ما حس معنا می‌دهد یا نه، اما درک چراهای‌مان می‌تواند به ما سرنخ‌هایی بدهد که بدانیم آزمایش‌کردن را از کجا شروع کنیم.

«نه هر آن کس که سرگردان است، گم‌گشته است.» - جی. آر. آر. تولکین

کلید رشد در اقتصاد نامطمئن داشتن «ذهنیتی است که بی‌ثباتی را می‌پذیرد و تغییر مجدد حرفه و مدل‌های کسب‌وکار و فرضیه‌ها را تحمل می‌کند و حتی از آن لذت می‌برد». در دورهٔ پس از رکود تطبیق‌پذیری فقط یک سرمایه نیست؛ ضرورت است.

ما به موضوع‌هایی که شیفتهٔ آن‌ها می‌شویم بسیار مشتاق هستیم، گاهی حتی شیفتگی ما وسواس‌گونه است. این اشتیاق ما را به جذب حداکثری، آن‌هم در زمانی کوتاه، سوق می‌دهد. چندپتانسیلی‌ها تجربهٔ سپری‌کردن ساعت‌ها برای تحقیق و تندخوانی کتاب‌ها و غرق‌شدن در فعالیت‌های جدید را دارند؛ ۳. ـ هنگام پیگیری علاقه‌ای جدید، به‌ندرت، از صفر شروع می‌کنیم؛ زیرا بسیاری از مهارت‌ها، قابلیت انتقال از رشته‌ای به رشتهٔ دیگر را دارند؛ برای مثال، دانش ریاضی می‌تواند در درک سریع‌تر تئوری موسیقی را به شما کمک کند. تجربهٔ سال‌ها سرودن شعر و درگیرشدن با مسئلهٔ نحوهٔ همکاری کلمات در ارتباط با هم ممکن است یادگیری برنامه‌نویسی را ساده‌تر کند.

چندپتانسیلی‌ها برای یافتن راه‌حل‌های خلاقانه در موقعیت بسیار مناسبی هستند؛ زیرا می‌توانند از منظرهای بسیار بهره بگیرند. ما همان «جامعهٔ مشکل‌گشای گسترده» را یک‌جا داریم!

ممکن است اصطلاح «همه‌کاره‌وچندکاره» توصیف دقیق‌تری برای فردی چندپتانسیلی باشد

احساس شرم و گناه (هنگام حرکت از زمینه‌ای به بعدی)؛ ـ ناراحتی از بارها تازه‌کاربودن؛ ـ ترس از بهترین‌نبودن؛ ـ سندرم وانمودکنندگی؛ ـ منتقدهای بیرونی؛ ـ سؤال مخوف خب، چه‌کاره‌ای؟

چسبیدن به شغلی که ایدئال ما نیست اما هزینه‌های‌مان را تأمین می‌کند شاید پرزرق‌وبرق به نظر نیاید، اما می‌تواند آن چیز (موقتی) باشد که رؤیاهایمان را ممکن می‌کند. داشتن منبع‌درآمد قابل‌اتکا آزادانه آزمایش‌کردن را آسان‌تر می‌کند؛ زیرا اشتیاق‌های‌مان را از زیر فشار نیاز به کسب درآمد فوری رها می‌کند!

ما از طریق نشانه‌های اجتماعی و شرطی‌سازی یاد می‌گیریم ایدهٔ آرمانیِ ندای راستین را باور کنیم: به این ایده باور پیدا کنیم که ما، نفربه‌نفر، در زندگی کاری بزرگ بر عهده داریم و قرار است آن را انجام دهیم؛ به‌عبارتی، تقدیر ما این است!

با موشکافی می‌توانیم این پرسش را که وقتی بزرگ شدی می‌خواهی چه‌کاره شوی این‌طور ترجمه کنیم: در این زندگی تو اجازهٔ داشتنِ یک هویت داری؛ بنابراین انتخاب تو کدام است؟ وحشتناک نیست؟ وقتی این سؤال این‌گونه بیان می‌شود، جای تعجب نیست که ما را مضطرب کند.

شاید برخی به این افکار برچسبِ پوچی یا شکم‌سیری یا اقتضای سن یا نرسیدن به بلوغ در آن زمان بزنند، ولی «من چرا اینجا هستم؟» از آن سؤال‌هایی است که انسان‌ها در تمامی سنین با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند

قاطع‌ترین سؤالی که به ذهنم می‌رسید این بود: اگر قرار باشد برای خوشحال‌بودنم مدام از شاخه‌ای به شاخهٔ دیگر بپرم، آیا ممکن است روزی به موفقیتی دست پیدا کنم؟ نگرانی من بیشتر از این بابت بود که نکند جوهرهٔ وجودم شخصیتی است که نمی‌تواند متعهد یا پیگیر باشد! مطمئن بودم که ایرادی دارم.

قاطع‌ترین سؤالی که به ذهنم می‌رسید این بود: اگر قرار باشد برای خوشحال‌بودنم مدام از شاخه‌ای به شاخهٔ دیگر بپرم، آیا ممکن است روزی به موفقیتی دست پیدا کنم؟ نگرانی من بیشتر از این بابت بود که نکند جوهرهٔ وجودم شخصیتی است که نمی‌تواند متعهد یا پیگیر باشد! مطمئن بودم که ایرادی دارم.

این‌گونه بودن در زندگی، یعنی شیفتهٔ یک زمینه شدن، غرق‌شدن در آن، کسب‌کردن مهارت لازم و سپس ازدست‌دادن علاقه به آن، من را سخت مضطرب می‌کرد. با فرض بر اینکه گرایش به تجربهٔ زمینه‌های مختلف مختص من بود، احساس تنهایی مطلق می‌کردم. همتاهای من هم قطعاً از همه‌چیز سر در نیاورده بودند، ولی به‌نظر می‌رسید همهٔ آنان در مسیری خطی به سمت چیزی مشخص پیش می‌روند؛ هم‌چنین مسیر من فقط آشفته‌بازاری از زیگزاگ‌ها بود: موسیقی، هنر، طراحی وب، فیلم‌سازی، حقوق و...

. هر چند این نگاه متفاوت به شیوهٔ زندگی، شاید خلاف ارزش‌های اجتماعی باشد که گروهی برای تخصص، ثبات و امنیت قائل‌اند، اما بی‌تردید راهنمای بسیاری دیگر نیز خواهد بود که به دنبال ارزش‌های متفاوتی از جمله آزادی، تنوع و انعطاف‌پذیری در زندگی هستند.

چندپتانسیلی‌ها برای یافتن راه‌حل‌های خلاقانه در موقعیت بسیار مناسبی هستند؛ زیرا می‌توانند از منظرهای بسیار بهره بگیرند. ما همان «جامعهٔ مشکل‌گشای گسترده» را یک‌جا داریم!

فعالیت‌های ارتباط‌برقرارکردن و مصرف‌کردن را می‌توان ترکیب کرد، اما آن‌ها هیچ‌گاه نباید با خلق‌کردن ترکیب شوند؛ یعنی اگر بخواهید، می‌توانید هم‌زمان ایمیل‌تان را چک کنید، وبلاگ‌های محبوب‌تان را بخوانید، به پادکست‌ها گوش کنید و از کتابی به کتابی دیگر بروید، اما ترکیب هر یک از این فعالیت‌ها با کارهایی از جنس خلق‌کردن مؤثر نخواهد بود؛ فقط خلق کنید.