بریده‌هایی از کتاب زندگی سالم: ضروریات شش‌گانه حفظ سلامتی در طب سنتی ـ اسلامی

اگر به دنبال رژیم گرفتن هستید، بهترین کار، حذف وعده غذایی ظهر است، نه شام که باعث ویرانی بدن می‌شود؛

در اتاق گذاردن دستمالی که با آن دست پاک می‌کنند، مکروه است، زیرا آن مقرّ شیطان می‌شود. مستحب است بعد از غذا‌خوردن، دست کودکان را از بقایای طعام بشویند و الا شیطان آن را بو کرده و طفل در خواب پریشان می‌شود و دو ملک موکل از آن می‌رنجند. در مورد ناخن گرفتن آمده است: ناخن‌ها را کوتاه کنید، زیرا جایگاه پنهان‌شدن شیطان است.

هان ای نویسندگان! به خود آیید و از بی‌خردان نهراسید و گفتنی‌ها را بگویید و زندگی پرآشوب اروپا چشمتان را از حقایق نبندد.

در روایات از دراز گذاشتن موی زیر بغل نهی شده، زیرا شیطان در آن پنهان می‌شود. خوابیدن درحالی‌که در دست اثر طعام باشد، مکروه است، زیرا شیطان خود را به آن می‌مالد. بستن درها در وقت خواب، خصوصاً در شب مستحب است و پوشاندن سر ظرفی که در آن‌خوردنی یا آشامیدنی است، مستحب می‌باشد، زیرا اگر در ظرف بسته نشود، شیطان از آن چیزی برمی دارد و آب دهان در آن می‌ریزد.

د) کاسنی در فصل تابستان بسیار مفید است؛ کاسنی هرچند تلخ است، اما بهترین دوست کبد است و بهترین درمان بیماری‌های پوستی و جوش‌های سطح پوست است. ضد عطش است و حرارت بدن را پایین می‌آورد. دم‌کردۀ آن بهتر از عرق آن است

مکروه است‌ با دهان از دهانۀ کوزه آب خورد. و از جای شکستۀ ظرف و از طرف دستۀ آن که شیطان از این‌جا می‌خورد، بلکه باید از لب وسطش خورد.

علل بیماری‌ها و عوامل کاهش عمر به نظر شما علل افزایش بیماری‌ها و کاهش عمر در عصر جدید چیست؟ علل کاهش عمر، به عوامل معنوی و مادی مانند قطع رحم و گناهان و به‌هم ریخته‌شدن ارکان ضروری حیات مربوط است. یک انسان برای سلامتی به هوای سالم، غذای سالم، کار یا ورزش، دفع مواد زائد بدن به‌طور طبیعی، دوری از غم و اندوه و استرس دائم نیاز دارد. در عصر جدید، همۀ این مؤلفه‌ها به‌هم ریخته‌اند و از سیر طبیعی خود خارج شده‌اند. این‌که چه عاملی باعث به‌هم ریخته‌شدن این مؤلفه‌ها شده است، مطلبی نیست که از دید کارشناسان مغفول مانده باشد: زندگی صنعتی، زندگی ماشینی، صنعتی‌شدن و شهرنشینی -که همه الفاظ یک معنا هستند-

از صبح تا شب کار می‌کنیم و درآمدمان بیشتر می‌شود، اما هیچ‌گاه نپرسیده‌ایم در‌آمدمان را صرف چه می‌کنیم؟ در واقع کار بیشتر برای مصرف بیشتر است و مصرف بیشتر، برای چرخیدن چرخ سرمایه‌داران.

تصور ما از پزشک چیست؟ یک‌نفر که منتظر است مردم مریض شوند و به او مراجعه کنند و او هم با گرفتن هزینۀ ویزیت او را به آزمایشگاه بفرستد و درنهایت، دارویی برایش بنویسد؛ اما حکما و اطبا این‌گونه نبودند؛ آن‌ها اصول پیشگیری و حفظ سلامتی و به‌عبارتی روش صحیح زیستن را برای مردم مناطق مختلف متناسب با مزاج منطقه و شغل و فرهنگ و دین و نوع خوراک آن‌ها تنظیم می‌کردند.

نباید به حرف برخی افراد جاهل قوی‌المزاج مغرور -که امور مضر را انجام می‌دهند و فوراً ضرر نمی‌یابند و می‌گویند ما فلان آب سرد- در فلان وقت خوردیم و فلان میوه را با فلان میوه و فلان غذا خوردیم و ضرری ندیدیم توجه کرد؛ ‌اینان از اثرات درازمدت ‌این مراعات نکردن و تأثیر آن بر روی افراد ضعیف‌المزاج و پیر غافل‌اند و تجربۀ آن‌ها اعتباری ندارد؛ عقلا و افرادی که طالب سلامتی‌اند، باید گوش به سخنان ‌این افراد ندهند و عمل به قول حکما و اطبا بکنند.

غذای شغلی مشاغل مختلف هم باید دستورهای غذایی متفاوتی داشته باشند؛ مثلاً‌ یک کشاورز که در اوج گرمای تابستان و در وسط روز مشغول درو‌کردن است و مثل آب باران از بدنش عرق می‌ریزد، نیازمند غذایی است که اولاً، او را خنک کند و ثانیاً، آب ازدست‌رفته را به بدنش بازگرداند و ثالثاً، قوت بدن او را تأمین کند و این غذا چیزی جز دوغ نیست. آری، کشاورزان دوغ را در مشک می‌ریختند و صبحانه و ناهار و شام و آبشان ‌همان دوغ بود. مثال دیگر این‌که‌ در رژیم غذایی‌ آهنگرها و جوشکارها حتماً باید کدو وجود داشته‌ باشد، چون کدو جاذب و دافع آهن است. قالیباف‌ها چون با مو سر و کار دارند و مو با تنفس وارد دهان می‌شود و با بزاق به معده می‌رود، باید آب شلغم خام بخورند. کسی که‌ کار فکری می‌کند، باید غذاهای قندی مانند عسل و مویز و... باشد. هم‌چنین سرکه برای شغل آهنگری و نانوایی مضر است؛ چون به‌راحتی در عصب آن‌ها نفوذ می‌کند و عصب را سرد می‌کند و باعث سکته و فلج و لقوه (فلج دهان) و ام اس و... می‌شود.

مثلاً با عطسه، فضولات مغزی دفع می‌شود و به همین خاطر، آن را شفادهنده دانسته‌اند. طبیعت همان قوۀ مدبره‌ای است که بدن را تدبیر می‌کند و همۀ رفتارهای بدن با آن قوه، توجیه و تبیین می‌شود. به‌عبارتی، همۀ قوای بدن تحت امر طبیعت‌اند و طبیعت هم تحت فرمان و ارادۀ حق است

علت این‌که قبل از سیر‌شدن باید از غذا دست بکشیم، آن است که وقت هضم غذا، حجم غذای معده به علت حرارت افزایش می‌یابد و فضای خالی را پر می‌کند

حفظ سلامتی و درمان با‌خوردنی‌ها و آشامیدنی‌های مناسب از اهمیت خاص برخورداراست. دارو حتی اگر گیاهی هم باشد، عوارض به‌همراه دارد. بسیاری از اصول ضروری برای زندگانی مانند تغییرات فصلی، آلودگی هوا، محیط زندگی و محیط روانی، خارج از اراده و خواست ماست، ولی مصرف غذا کاملاً قابل‌ برنامه‌ریزی است. از آن‌جا که غذا مادۀ اولیۀ خون (صفرا و سودا و دم و بلغم) است و بیماری، حاصل به‌هم‌ریختن این چهار خلط است، بنابراین اگر کسی بدون پرهیز در تغذیه درمان را شروع کند، موفق نخواهد شد؛ برای شروع کار درمانی، باید از پرهیز شروع کرد، نه دارو، هر مکتب طبی که پرهیز و توجه به غذا را مبنای درمان خود قرار ندهد، ناقص است.

ورزش گرم و خشک است و به دلیل تعریقی که در ورزش هست و هم‌چنین افزایش گرمی، رطوبات بدن دفع می‌شود و چربی‌ها و پیه‌های بدن می‌سوزد.

مایع بین مفصلی و مغز و پیه‌ها توسط بلغم ساخته می‌شود و به همین سبب، افراد چاقی که پیه بدنشان زیاد است بلغمی هستند. سودا اعضای سخت مانند استخوان را می‌سازد، چون سودا از خاک است و خاک مایۀ استحکام همه‌چیز است. دم، گوشت و ماهیچۀ بدن را می‌سازد و به همین خاطر گفته می‌شود افراد ماهیچه‌ای و عضلانی دموی هستند. صفرا عضو خاصی نمی‌سازد، بلکه به‌خاطر تیزی که دارد، غذا را به نقاط دوردست بدن و رگ‌های باریک می‌رساند.

عواملی که باعث نابودی حرارت غریزی و رطوبت اصلی می‌شوند از این قرارند:‌خوردن آب یخ، مواد مخدر، پرخوری، غم و اندوه، ورزش در حال گرسنگی، سرمای شدید، جماع زیاد و رعایت نکردن همۀ اصول حفظ سلامتی

نابودی حرارت غریزی و رطوبت اصلی، باعث حدوث امراض و ضعف و کاهش عمر می‌شود.

؛ اگر بدن تدبیر شود و سالم باشد، گرمی و رطوبت آن دیرتر نابود می‌شود و عمر افزایش می‌یابد.

مفهوم طبیعت؛ کلیدی‌ترین مفهوم طب سنتی- اسلامی