بریده‌هایی از کتاب بی حد و مرز

۵. تمرین‌دادنِ حافظه به یادگیری کمک می‌کند و الگوی حافظه موجب بهبود تواناییِ یادگیری می‌شود.

برخی افراد آن‌قدر آرام می‌خوانند که ذهنشان را کاملاً خسته می‌کنند. ذهنِ خسته نیز به‌خوبی متمرکز نمی‌شود. ذهنِ شما می‌تواند مقادیر زیادی از اطلاعات را تحلیل کند، با این حال اکثر افراد واژه‌ها را یکی‌یکی می‌خوانند. این کار در واقع گرسنگی‌دادن به ذهن است.

دستیابی به چیزی بزرگ، معمولاً نیازمند رویکردهایی جدید برای تفکر است.

۱. هوش فضایی: چنین فردی معمولاً از دیدگاه فضای اطراف خود فکر می‌کند. خلبان‌ها معمولاً متفکرانِ فضایی هستند اما بسیاری از افرادی که در بازی شطرنج مهارت دارند نیز همین‌طورند چراکه هر دوی این کارها نیاز به درکی درونی از این موضوع دارند که هر چیز چگونه در فضای اطراف خود جای می‌گیرد. کلود مونه، هنرمند مشهور، نمونه‌ای دیگر است که به‌سببِ استفادهٔ فوق‌العاده‌اش از فضا در نقاشی‌هایش معروف شده است.

۲. هوش بدنی‌جنبشی: کسی که بر این نوع هوش تسلط دارد، از بدن خود برای تجلی یا حل مسئله استفاده می‌کند. ژیمناست‌ها و کسانی که درام می‌نوازند از هوشِ بدنی‌جنبشی بهره‌مند هستند. اولین نامی که هنگامِ فکرکردن به این شکل از هوش به ذهنم می‌رسد، ونوس ویلیامز است که نبوغِ خود را با بدنش در زمین تنیس به‌گونه‌ای نشان می‌دهد که اندک افرادی تابه‌حال نشان داده‌اند.

۳. هوش موسیقیایی: فردی که به ضرب‌آهنگ، گامِ صدا، لحن، ملودی و طنینِ صداها حساس است. موسیقی‌دانان به‌وضوح در زمینهٔ هوشِ موسیقیایی مسلط هستند اما در شاعران نیز که عموماً از طنین و ریتم به‌اندازهٔ کلمات استفاده می‌کنند، می‌توان این هوش را یافت. الگویی که من از هوش موسیقیایی می‌شناسم، ولفگانگ آمادئوس موتسارت است.

۴. هوش زبانی: فردی که به هوش زبانی مسلط است با تمام مفاهیمِ واژه‌ها آشنایی دارد، نه فقط تعریفِ دقیقشان در فرهنگ لغت. نویسندگانِ نیز این ویژگی را دارند اما سخنوران و وکلای ماهر نیز چندان از آن بی‌بهره نیستند. اولین کسی که در زمینهٔ هوش زبانی به ذهنم می‌رسد، ویلیام شکسپیر است.

۵. هوش منطقی‌ریاضی: این هوش در واقع توانایی دیدنِ روابطِ منطقیِ میان عملیات و نمادهاست. ریاضی‌دانان در مشاهده و جست‌وجوی ارتباطِ میان اعداد مختلف بسیار خوب عمل می‌کنند. دانشمندان نیز به همین گونه ارتباطی میان اشیای فیزیکی یا نیروهایی که بر اشیا عمل می‌کنند، می‌یابند. دوستمان آلبرت اینشتین بهترین نمونه‌ای است که خیلی سریع به ذهنمان می‌آید.

۶. هوش میان‌فردی: کسی که بر هوش میان‌فردی مسلط است، توانایی ذاتی قابل‌توجهی در ارتباط‌داشتن با دیگران و درکِ عمیق این موضوع که شاید دیگران در هر لحظه چه احساسی داشته باشند، دارد. روان‌شناسان هوشِ میان‌فردیِ قدرتمندی دارند، معلمان مدارس نیز همین‌طور. وقتی به هوش میان‌فردی فکر می‌کنم، یادِ اُپرا وینفری می‌افتم که البته به‌دلیل توانایی فوق‌العاده‌اش در ارتباط‌برقرارکردن با شخصی است که در حال صحبت‌کردن با اوست.

۷. هوش درون‌فردی: اگر حوزهٔ تسلط و قدرتِ شما هوش درون‌فردی است، حواس بسیاری خوبی در تشخیص آنچه درونتان می‌گذرد، دارید. کسانی که هوش درون‌فردی زیاد دارند، در «تشخیصِ دمای بدن خود» بسیار خوب عمل می‌کنند. آن‌ها با احساساتِ خود در ارتباط هستند، می‌دانند چه‌چیزی روی احساساتشان تأثیر می‌گذارد و به‌خوبی می‌دانند این موضوع را چطور باید مدیریت کنند. اگر کسی را می‌شناسید که در شرایط سخت آرامش دارد، به‌احتمال زیاد این فرد هوش درون‌فردی بسیار خوبی دارد.

۷. هوش درون‌فردی: اگر حوزهٔ تسلط و قدرتِ شما هوش درون‌فردی است، حواس بسیاری خوبی در تشخیص آنچه درونتان می‌گذرد، دارید. کسانی که هوش درون‌فردی زیاد دارند، در «تشخیصِ دمای بدن خود» بسیار خوب عمل می‌کنند. آن‌ها با احساساتِ خود در ارتباط هستند، می‌دانند چه‌چیزی روی احساساتشان تأثیر می‌گذارد و به‌خوبی می‌دانند این موضوع را چطور باید مدیریت کنند. اگر کسی را می‌شناسید که در شرایط سخت آرامش دارد، به‌احتمال زیاد این فرد هوش درون‌فردی بسیار خوبی دارد.

۸. هوش طبیعت‌گرا: این نوع هوش خود را به‌شکل توانایی مشاهدهٔ جهان طبیعت با تمام پیچیدگی‌هایش نشان می‌دهد. جایی که شما یک مزرعهٔ گل می‌بینید، فردی که چنین هوشی دارد چهار نوعِ مختلف لاله، انواعِ اسطوخودوس و چمنی کمیاب می‌بیند که شما فکر می‌کردید علفِ هرز است. نگهبانانِ باغ‌وحش و معمارانِ فضای سبز معمولاً از هوشِ طبیعت‌گرا بهره می‌برند. اولین شخصی که در این زمینه به ذهنم می‌آید، نخستین‌شناسِ برجسته جِین گودال است.

- یادگیری بصری: یعنی شما از طریق تصاویر، نمودارها، فیلم و دیگر رسانه‌های تصویری بهتر می‌توانید یاد بگیرید.

- یادگیری سمعی: یعنی یادگیری برایتان از طریق شنیدن، سخنرانی، بحث و بررسی، پادکست، کتاب صوتی و... راحت‌تر است.

«شیوهٔ تفکر تدریجی بر بهترکردن یک چیز متمرکز است، در حالی که تفکر نمایی بر متفاوت‌کردنِ آن چیز تمرکز می‌کند. تفکر تدریجی با ۱۰ درصد نیز راضی می‌شود. تفکر نمایی به‌دنبالِ ۱۰ برابر است.»

پیش از اینکه ادامه دهیم، این چند موضوع را مدنظر داشته باشید: - هشت شکلِ هوش را از دیدِ هاوارد گاردنر بررسی کنید و از این شروع کنید که شما چه نوع هوشی دارید. کدام‌یک از اشکال هوش در این فهرست بیش از همه با هوشِ شما هم‌خوانی دارند؟ - حال که می‌دانید بهترین شیوهٔ یادگیری برای شما کدام است، چگونه می‌توانید شیوه‌های دیگر را نیز در تفکر خود بگنجانید؟ - هر شش کلاه تفکر را امتحان کنید. برای خود وظیفه‌ای ساده برگزینید و با استفاده از روش ادوارد دوبونو آن را بررسی کنید.

مرحلهٔ چهارم: برون‌یابی وقتی مشکل اصلی را شناسایی کردید، سؤالاتی را مطرح کنید که شما را قادر می‌سازند جهانی بدون مشکل را تصور کنید و تحقیقاتِ لازم را انجام دهید. حالا زمانش است که سناریویی ارائه کنید. بیایید یک سناریو را اینجا مطرح کنیم: شما متقاعد شدید که زندگیِ خود را مملو از فعالیت‌های مختلف کرده‌اید، چراکه به این فعالیت‌ها برای حفظ جایگاه خود در جامعه نیاز دارید. پرسیدید «چی می‌شد اگر جایِ دیگه‌ای زندگی می‌کردیم؟» و فهمیدید همهٔ خانواده شیفتهٔ این مفهوم شده‌اند. مطالعات لازم را انجام دادید و متوجه شدید اگر اهداف کاری/ورزشی/مدرسه/بشردوستانه‌تان اصلاح شوند می‌توانید خوشحال‌تر و راضی‌تر باشید. بنابراین چه می‌شود اگر چندصد مایل دورتر، به‌سوی دیگر کشور یا حتی به کشوری دیگر بروید؟ حتماً می‌دانید که انجام کاری چنین مهم، شاید ابتدا چندان شبیه پیشرفت‌کردن نباشد. شما خط مستقیم و خط منحنی را دیدید و متوجه شدید به‌دلیل اصلاحاتی که باید انجام بدهید حتی ممکن است به نظر برسد یک قدم عقب رفته‌اید. اما فرض کنید هر چهار نفرتان سناریوهایی را طراحی کرده‌اید و تصمیم گرفته‌اید باید اقدام کنید. دو سال بعد، وضعیت خانواده بهتر خواهد بود و تقریباً هر شب با هم شام خواهید خورد.

مرحلهٔ سوم: درباره‌اش مطالعه کنید همان‌طور که می‌دانید، من خیلی طرف‌دارِ مطالعه‌کردن تا حد ممکن هستم. مطالعه‌کردن، مغز شما را بیش از هر فعالیت دیگری آزاد می‌کند. مطالعه‌کردن مخصوصاً زمانی مهم است که نوبت به تفکر نمایی می‌رسد، چون اگر دیدگاه درستی به موضوع پیدا نکنید، نمی‌توانید ناگهان جهش‌های شناختیِ عظیمی داشته باشید.

مرحلهٔ دوم: رویکردِ جدیدی اتخاذ کنید یکی از راه‌هایِ تفکر نمایی، پرکردن افکارتان با جملاتِ چه می‌شود اگر است. اِوی مکی از اینوویشن هاب می‌گوید: «جملاتِ چی می‌شه اگه، برای این به کار می‌آن که سناریوهای ناعادلانه رو به تصویر بکشن.

دوست دارید تواناییِ تفکر نمایی را در خود افزایش دهید و قدمی بزرگ به جلو برداشته و نبوغ خود را بی‌حدومرز کنید، دفعهٔ بعدی که دربارهٔ مسئله‌ای برای دستیابی به راه‌حل فکر کردید، این چهار مرحله را در نظر بگیرید. مرحلهٔ اول: مشکل اصلی را پیدا کنید همان‌طور که ناوین جین در زمان بررسی مشکل آب در جهان گفت، شاید مشکلِ اصلی آنچه در ظاهر به نظر می‌رسد، نباشد. همان‌طور که جین می‌گوید، مشکلِ اصلی کمبود آب شیرین، دردسترس‌نبودنِ آب نیست، بلکه این است که بخش زیادی از آب سالم برای کشاورزی استفاده می‌شود.