بریده‌هایی از کتاب فلسفی زیستن

به اعتقاد موسونیوس روفوس، ما به گونه‌ای خلق شدیم که همانند زنبور عسل، در اجتماع زندگی کنیم. او خاطرنشان می‌کند: «زنبور عسل نمی‌تواند در انزوا زندگی کند، اگر چنین شود، هلاک خواهد شد.» و به صراحت اضافه می‌کند: «آنچه که نفعی به کندو نرساند، برای زنبور نیز بی‌ثمر است.» کنش‌های ما باید منجر به افزایش رفاه همگانی گردند، اگر نه، به حال ما نیز سودی ندارند. ما همانند اعضای یک پیکریم، همگی در خیر و شر مشترکیم.

«از بالندگی حتی به اندازهٔ گامی کوچک، خوشنود باش و به پیامد آن، سر سوزنی بها مده.»

اپیکتتوس متذکر می‌شود: «انسان نمی‌تواند به هیچ فضیلتی نایل شود، مگر آنکه از آن منفعتی به جامعه برساند.»

ماهیت زندگی، دشواربودن آن در اکثر اوقات است، پس سرتان را بالا بگیرید و سینه جلو دهید؛ از پس آن برخواهید آمد.

همان‌طور که اپیکتتوس شاگردانش را به چالش کشید: «اگر به قصدِ عمل‌ورزی، اندیشه‌ها را نمی‌آموزید، پس آنها به چه کارتان می‌آیند؟

چنان‌که در جمله‌ای معروف که به زبان لاتین است می‌خوانیم: «زنو دوست ماست، اما حقیقت از او نیز عزیزتر است.» اگر اطرافیان را در نظر بگیریم، افراد بی‌شماری را می‌بینیم که در تحقق رویاهایشان، صاحب عمارت‌های بزرگ آنچنانی، ماشین پورشه ۹۱۱ و یا شغل‌های پردرآمد شده‌اند، اما همچنان نمی‌توان گفت احساس خوشبختی ایشان بیش از زمانی‌ست که آپارتمان نمور، ماشینی فرسوده یا شغلی کم‌درآمد داشتند.

تنها کسی که زندگی را بر شما حرام می‌کند، خودتان هستید. این شمایید که مجال می‌دهید چالش‌های ناخوشایندی که زندگی پیش‌رویتان قرار می‌دهد، بر احوالات درونی شما چیره شوند.

آنها یکی از آموزه‌های کلبیون را در منش خود عملی نکردند و آن میل به پارسامَنشی بود. ایشان برخلاف کلبیون مختصری رفاه و آسایش در زندگی را ضروری دانستند و بر این باور بودند که انسان‌ها باید از آسایش و رفاه در زندگی بهره ببرند، بی‌آنکه به آن چنگ بزنند و وابسته شوند.

آرامش چیست؟ سنکا در آثار کلاسیک خود، از قدرت «خوش‌خویی» سخن می‌راند. او می‌گوید تعریفِ «خوش‌خویی» (که به «آرامش» ترجمه شده است)، عبارت است از تشخیص مسیر خود و پیمودنِ همان راه. درواقع احساسی‌ست که از اعتماد کامل و عمیق به خویشتن پدید می‌آید. شما اطمینان دارید، آنچه که انجام می‌دهید، بهترین کار ممکن است. بنابراین ضرورت ندارد چشمتان به دیگران باشد تا ببینید نظر آنها چیست. دائم خود را با دیگران قیاس نمی‌کنید و در انتخاب خود تردید ندارید. به آنچه می‌کنید اطمینان دارید زیرا بر مبنای تمام قوای خود دست‌به‌کار شدید. زیست شما در این حالت، مطابق با ارزش‌های مورد نظر خودتان است و شک ندارید که همهٔ توان خود را به خرج خواهید داد.

از نظر او، انسان نیکو از گوش‌سپردن به پندها خرسند می‌شود، اما انسان تیره‌بخت، از شنیدن پند روی بازمی‌گرداند.