بریده‌هایی از کتاب فلسفی زیستن

به آموختنِ صرف قناعت نکنید و همواره در پی عمل‌ورزی باشید. زیرا همان‌طور که اپیکتتوس می‌گوید، هرچه که زمان بگذرد، آنچه را که آموخته‌ایم از یاد می‌بریم و در نهایت در تضاد با آن، عمل می‌کنیم و نظراتمان برخلاف آنچه که باید باشد می‌شود.

ماهیت زندگی، دشواربودن آن در اکثر اوقات است، پس سرتان را بالا بگیرید و سینه جلو دهید؛ از پس آن برخواهید آمد.

«زندگی توأم با فضیلت» آن است که تمام تلاشتان را به‌کار گیرید تا به حالت اول برسید، یعنی هم‌اکنون و همین حالا همهٔ توان و ظرفیت خود را علنی کنید. حالتی که حداعلای توانمندی خود را تجسّم واقعی می‌بخشید.

اتفاقات، موجبات شادمانی یا تیره‌بختی ما را فراهم نمی‌کنند، بلکه تعبیر و تفسیری که ما بر آن حوادث می‌گذاریم، عامل شادمانی یا یأس ماست. درست در همین مرحله، آن ستون مستحکم متولد می‌شود. همین لحظه‌ای که مصمّم می‌شوید به وقایع بیرونی مجال حکمرانی بر خود را ندهید.

همین حالا، نهایت ظرفیت خود را به‌کار گیرید و از این رو مبدل به بهترینی شوید که می‌توانید.

سعادت، نوید غایی و اصلی مکتب رواقی‌ست که در گِرو زیستنی شادمانه و سبک‌بال، محقق می‌شود. بالندگی و شکوفایی در مسیر زندگی منجر به سعادت آدمی می‌شود.

تعریفِ «خوش‌خویی» (که به «آرامش» ترجمه شده است)، عبارت است از تشخیص مسیر خود و پیمودنِ همان راه. درواقع احساسی‌ست که از اعتماد کامل و عمیق به خویشتن پدید می‌آید. شما اطمینان دارید، آنچه که انجام می‌دهید، بهترین کار ممکن است. بنابراین ضرورت ندارد چشمتان به دیگران باشد تا ببینید نظر آنها چیست. دائم خود را با دیگران قیاس نمی‌کنید و در انتخاب خود تردید ندارید. به آنچه می‌کنید اطمینان دارید زیرا بر مبنای تمام قوای خود دست‌به‌کار شدید. زیست شما در این حالت، مطابق با ارزش‌های مورد نظر خودتان است و شک ندارید که همهٔ توان خود را به خرج خواهید داد.

احساسات همچون سمّی بر سعادت ماست و ریشهٔ همهٔ رنج انسان، از احساسات اوست.

«آن کامیابی‌ای که بی‌رنج حاصل شده، در برابر وزش یک نسیم نیز تاب نمی‌آورد.» در مقابل آن‌که با بداقبالی‌های بسیاری دست‌وپنجه نرم کرده است، پوست‌کلفت می‌شود. چنین شخصی تا آخرین قطرهٔ خون خویش می‌جنگد و تا جان در بدن دارد، دست از مبارزه نمی‌کشد. او هرگز تسلیم نخواهد شد.

«با خاطری آرام، رنج‌ها را تاب‌آوردن، فشار و شدّتِ بدبختی را می‌زداید».

سعادت، عبارت است از زندگی شادی که همواره توأمان با آرامش و سبک‌بالی‌ست و این حال پیامد آن بالندگی‌ست که از همسو شدنِ کنش‌های لحظه‌به‌لحظهٔ زندگی با خودِ آرمانی‌مان حاصل می‌شود.

«شادی عبارت است از زندگی توأم با آرامش و سبک‌بالی».

تا جایی که ممکن است می‌باید فاصلهٔ میانِ آنکه می‌توانستیم باشیم با آنکه در این لحظه هستیم را کاهش دهیم.

«درونتان را جست‌وجو کنید. سرچشمهٔ شادی همانا در درون شماست؛ همواره مستعدِ جوشیدن، فقط اگر کندوکاو کنید.»

«اگر به قصدِ عمل‌ورزی، اندیشه‌ها را نمی‌آموزید، پس آنها به چه کارتان می‌آیند؟»

«نخست تصمیم بگیرید چه می‌خواهید بشوید و آنگاه هر آنچه که ضرورت است را انجام دهید.» اپیکتتوس

«اگر شایسته نیست، انجامش ندهید؛ اگر حقیقت نیست، بر زبانش نیاورید.» مارکوس آئورلیو

رواقی‌گری نه‌تنها راه را به شما نشان می‌دهد، بلکه کلید بهزیستی را نیز در دستان شما می‌گذارد. تنها مسئولیت شما این است که در راه قدم نهید، کلید را در قفل بچرخانید و داخل شوید.

گویا درس‌هایی بوده که هرگز نیاموختم.

سنکا می‌گوید: «خردمند، متقاعد شده است که باید انتظار هر اتفاقی را داشته باشد.»