بریده‌هایی از کتاب مسئله اسپینوزا

من از هیچ قدرتی روی زمین جز قدرت وجدانم پیروی نمی‌کنم.»

من از هیچ قدرتی روی زمین جز قدرت وجدانم پیروی نمی‌کنم.»

قدرت‌های دینی، در هر طیفی، می‌خواهند مانع از گسترش استعدادهای عقلانی ما شوند.»

دکتر پُفیتستر! شما نباید هر چیزی را که به ذهنتان می‌رسد بگویید. معالجه جایی نیست که در آن، با گفتن افکار مشکل‌زا، خودتان را راحت کنید.

دکتر پُفیتستر! شما نباید هر چیزی را که به ذهنتان می‌رسد بگویید. معالجه جایی نیست که در آن، با گفتن افکار مشکل‌زا، خودتان را راحت کنید.

من یه انسانم؛ و انسان‌ها میلی درونی به حواس‌پرتی‌های محافظ دارند.

«من خودم را ترغیب کرده‌ام که آزاد باشم. اگر چنین جامعه‌ای پیدا نمی‌شود، شاید باید بدون جامعه زندگی کنم.»

«من نگران طولانی شدن این نبرد هستم. غفلت و خرافات مانند آتش گسترش می‌یابند؛ و به نظر من رهبران دینی برای حفظ موقعیتشان هیزم داخل این آتش می‌اندازند.

«هر روز بیش‌تر به این موضوع اعتقاد پیدا می‌کنم که اگر بخواهیم در میان افرادی با اعتقادات مختلف زندگی کنیم، بدون ایجاد تغییرات اساسی در خودمان، نمی‌توانیم با آن‌ها همراه شویم.»

«ولی پرسش شما در مورد خدمت مهم است، دیرک. موضع او این بود که ما باید زندگی‌ای آرام و در انزوا داشته باشیم، و از مسئولیت‌های اجتماعی و هر گونه مسئولیتی که ataraxia را تهدید می‌کند دوری کنیم.»

من معتقدم، هرچه ما بیش‌تر بدانیم، چیزهایی که فقط به وسیلهٔ خدا شناخته می‌شوند کم‌تر خواهند شد. به عبارت دیگر، هرچه غافل‌تر باشیم، گرایشمان به خدا بیش‌تر می‌شود.»

با پذیرش باورهای فرهنگی‌ای که در آن‌ها بالاترین خوبی‌ها رسیدن به ثروت، شهرت و لذت حسی است نمی‌توان به چنین هدفی رسید. او اصرار می‌کند که خوب برای سالم بودنش خوب نیست. او به دقت نظرهایش را دربارهٔ محدودیت‌های این سه خوبی این‌جهانی مطالعه کرد. ذهن با لذت حسی اسیر و بی‌حرکت می‌شود، گویی خیر عالی واقعاً کسب شده است؛ بنابراین، ذهن دیگر قادر نیست تا به موضوعات دیگری فکر کند. چنین لذتی ناشی از مالیخولیاست؛ از این رو، اگر ذهن اسیر هم نشود، آشفته و کند می‌شود. ذهن به موضوع شهرت علاقه‌مندتر است، زیرا شهرت فی‌نفسه همیشه خوب تلقی می‌شود؛ و هدف نهایی اعمالی است که معطوف به آن هستند. علاوه بر این، رسیدن به شهرت و ثروت، بر خلاف لذت حسی، پشیمانی در پی ندارد؛ هرچه بیش‌تر کسب کنیم مشتاق‌تر می‌شویم و در نتیجه بیش‌تر تحریک می‌شویم تا هر دوِ آن‌ها را افزایش دهیم؛ از دیگر سو، اگر آرزوهایمان نقش بر آب شود، بسیار اندوهناک می‌شویم.

تورات پر از معجزه است. خدا رود سرخ را شکافت؛ او برای یونانیان بلا نازل کرد؛ او به شکل بوته‌ای شعله‌ور درآمد و سخن گفت. چرا همهٔ این معجزات در زمان تورات رخ داده است؟ هر دوتان به من بگویید، چرا فصل معجزه تمام شده است؟ آیا خداوند قادر متعال به خواب رفته است؟ وقتی پدرم روی صلیب می‌سوخت، خدا کجا بود؟ و او برای چه سوخت؟ برای نگهداری از کتاب مقدس خداوند؟ آیا خدا آن‌قدر قدرت نداشت که پدرم را، که همیشه او را ستایش می‌کرد، نجات دهد؟ یا این‌که خدا نمی‌دانست پدرم او را ستایش می‌کند؟ که اگر این‌طور باشد، چه کسی به چنین خدایی نیاز دارد؟ آیا خدا قدرت کمک کردن به او را داشته، ولی کمکش نکرده است؟ که اگر چنین باشد، چه کسی به چنین خدایی نیاز دارد؟

مشتری با اصرار پرسید: «شما می‌گویید که شادی لایزال در جای دیگری هست، در مورد این جای دیگر بگویید.» ـ «فقط می‌دانم که در چیزهای نابودشدنی نیست. در خارج نیست، بلکه در درون است. این ذهن است که چیزها را ترسناک، بی‌ارزش، مطلوب یا بی‌بها می‌کند و بنابراین فقط این ذهن است که باید تغییر کرده باشد.» ـ «اسمت چیست، مرد جوان؟» ـ «بنتو اسپینوزا. در عبری به من می‌گویند باروخ.»

«آرزوی پایان هر سنتی را دارم که در حق افراد در فکر کردن دربارهٔ خودشان دخالت می‌کند.»

"فرانکو کسی را لازم دارد که کمکش کند، نه کسی که درباره‌اش قضاوت کند." او گفت که خاخام مورترا با شکاکان برخورد خشنی دارد؛ و این‌که اعتقاد دارد همهٔ یهودی‌های پرتغالی که مسیحی شده‌اند دچار نفرینی ابدی‌اند، حتی آن‌هایی که برای حفظ جانشان مجبور بوده‌اند دینشان را تغییر بدهند.

"کسی که واقعاً عاشق خداست نباید انتظار داشته باشد که خدا هم عاشق او باشد."

همهٔ دیدگاه‌های شبه‌انسانی دربارهٔ خدا ابداعات خرافی‌اند. از نظر اسپینوزا، خدا و طبیعت یکی هستن؛ می‌شه گفت اون خدا رو طبیعی کرده.

اسپینوزا باهوش‌ترین انسانیه که تا به حال پا روی زمین گذاشته.

وقتی بدن بمیرد، نفس هم می‌میرد. جهان آخرتی در کار نیست. من اجازه نمی‌دهم که خاخام‌ها یا هیچ کس دیگری مرا از تعقل منع کند، چون فقط به واسطهٔ عقل است که ما به وجود خدا پی می‌بریم