بریده‌هایی از کتاب صحیفه‌ی سجادیه

۱) ای آن که به او گره از کارها گشوده شود! ای آن که به او سرسختی دشواری‌ها شکسته شود! و ای آن که راه گریز به رهایی و آسودگی را از او باید خواست! ۲) سختی‌ها پیش قدرتت نرمی کنند، و به لطف تو دستاویزها به‌کار افتند، و مقدّرات به نیروی تو به انجام رسند، و چیزها، به اراده تو پدید آیند، ۳) بی آنکه امر کنی، به خواستِ تو، فرمان برند و بی‌آنکه نهی نمایی، به اراده‌ات، روی بگردانند. ۴) این تویی که در سخت‌حالی‌ها او را بخوانند، و این تویی که در ناگواری‌ها بدو پناه برند. از این‌همه جز آنچه تو دور کنی، از ما برنگردد و جز آنچه تو برداری، از ما برداشته نشود.

مرا چنان روشنایی‌ای ده که با آن در میان مردم گام بردارم و در تاریکی‌ها راهِ راست بیابم و تیرگی شکّ و شبهه را بزدایم.

خدایا! همچنان که ستم دیدن را به چشمم بد آراسته‌ای، نگاهم دار که ستم نیز نکنم.

۱) خدایا! اگر خواهی که ما را بیامرزی، این به زیاده‌بخشی توست، و اگر خواهی که ما را کیفر دهی، این نتیجه دادگری توست. ۲) پس به منّت خود بخششت را بر ما آسان کن و به عفوِ خود ما را از عذابت رهایی بخش؛ که ما را طاقتِ عدلِ تو نباشد، و بی‌گذشتِ تو، هیچ‌یک از ما را رستگاری نشاید.

ما و تمام پدیده‌ها، جملگی، چون به خود آمدیم، خویشتن را از آنِ تو دیدیم: آسمان و زمین و آنچه در آن دو پراکنده ساخته‌ای: بی‌جنبش و جنبده‌اش، ایستاده و رونده‌اش؛ و آنچه در هوا سر برآورده، و آنچه سر به زیر خاک فرو برده است.

در این نیاز و هر نیازِ دیگر که از تو خواهم، مرا به غیر خودت حواله مکن.

خدایا! هر که را تو یاری کنی، یاری نکردن دیگران ضرر نرساند، و هر که را تو عطایی دهی، تنگ‌چشمی دیگران چیزی نکاهد، و هر که را تو به راه راست بری، بیراه کردن گمراهان منحرف نسازد.

و به سوی خود راه بنمای و از خود دور مفرمای؛ زیرا هر که را تو نگاه داری، به سلامت مانَد، و هر که را تو به راه آوری، آگاه شود، و هر که را تو به خویش نزدیک کنی، بهره‌مند گردد.

بی‌شک تو با هر که تو را بخواند، طریق مِهر می‌پویی، و به هر که تو را ندا دهد، پاسخ می‌گویی.

خدایا! همچنان که ستم دیدن را به چشمم بد آراسته‌ای، نگاهم دار که ستم نیز نکنم.

) خداوندا! بر محمّد و خاندانش درود فرست و مرا از هدایتی بسزا که جز آن را نجویم، و راه حقّی که از آن روی نگردانم، و نیّتی راستین که در آن به تردید نیفتم، برخوردار کن. تا آن زمان زنده‌ام بدار که عمرم در کارِ اطاعتِ از تو هزینه می‌گردد. پس هرگاه زندگی‌ام چراگاهِ شیطان شود، جانم را بگیر، پیش از آنکه بیزاری‌ات بر من بتازد و خشمت مرا به خاک اندازد.

۲۳) حال -ای معبود من!- چه کسی به هدایتِ خویش از من نادان‌تر، و به نصیب خود از من غافل‌تر، و به سامان‌بخشی نفْسِ خود از من بی‌اعتناتر است؛ آن‌گاه که آن رزق و روزی که مرا داده‌ای خرجِ گناهی می‌کنم که از آن برحذر داشته‌ای؟ و چه کسی از من در گردابِ باطل فرو رفته‌تر، و به زشت‌کاری گراینده‌تر است؛ آن‌گاه که بر دو راهی دعوتِ تو و فراخوانِ شیطان می‌ایستم، و با اینکه او را می‌شناسم و می‌دانم که باید خود را از او در امان بدارم، دعوتش را پی می‌گیرم؟

۷) خداوندا! ما را به یُمن عطای بی‌منّت خود، از بخشش بخشندگان بی‌نیازی ده، و با پیوندِ خویشْ ما را از هراسِ پیوندبُریدگان کفایت کن؛ تا با وجود بخشش تو، از کسی چیز نخواهیم، و با وجود احسانت، از هیچ کس نهراسیم.

خداوندا! بر محمّد و خاندانش درود فرست و چنان کن که اندیشه و گرایش دل‌هامان، جنبش اندام‌هامان، نهان‌نگری چشم‌هامان، و زبانْ‌گفته‌هامان وسیله دریافت ثوابت باشد، تا هیچ خیری که بدان مستحقِ پاداش شویم، از دستِ ما نرود، و هیچ زشتی که بدان عقوبت بینیم، با ما نماند.

ستایش برای خدایی‌ست که اگر در برابر نعمت‌های پیاپی که بر بندگانش ارزانی داشته و بخشش‌های مکرّر که در حقّ آنان به اتمام رسانده، ستایش خود را به ایشان نمی‌آموخت، از نعمت‌هایش بهره می‌بردند و سپاسش به جای نمی‌آوردند، و از روزی‌اش فراخی می‌جستند و شکرانه آن نمی‌گزاردند.

۲۱) آن‌گاه فرمان‌مان داد تا بنگرد که فرمان‌برداریم یا نه، و ما را نهی فرمود تا بنگرد سپاسگزاریم یا نه. پس، از جاده فرمانش منحرف شدیم و بر مرکبِ نافرمانی‌اش برنشستیم، امّا در کیفر دادنِ ما تعجیل نکرد و در انتقام گرفتن از ما شتاب نورزید. بلکه از سَرِ بزرگواری، با رحمت خود با ما مدارا کرد، و بردبارانه با مهربانی مهلت‌مان داد که بازگردیم.

پس تنها به سوی تو می‌گریزم، و تنها از تو می‌ترسم، و تنها از تو فریادرسی می‌خواهم، و تنها به تو امید دارم، و تنها تو را می‌خوانم، و تنها به تو پناه می‌آورم، و تنها به تو اعتماد می‌ورزم، و تنها از تو یاری می‌جویم، و تنها به تو ایمان دارم، و زندگی‌ام را تنها به تو می‌سپارم، و پشت‌گرمی‌ام تنها به جود و بخشش توست.

خدایا! مرا طاقتِ رنج نباشد، و بر بلا شکیبایی نتوانم، و تابِ فقر و درویشی ندارم. پس روزی‌ام را از من مگیر و مرا به آفریدگانت مسپار، بلکه خود حاجتم را برآور و مرا کفایت کن.

۳) نگاهم کن و در همه کارها پیشِ چشمم بدار، که اگر به نفْسم واگذاری، در کارش فرو مانم و به آنچه مصلحتش در آن است نپردازم؛ و اگر به آفریدگانت سپاری‌ام، با من ترشرویی کنند؛ و اگر به نزدیکانم حوالت دهی، ناامیدم سازند، و چون چیزی ببخشند، اندک و بی‌خیر باشد و بسیار بر من منّت نهند و مرا سرزنش‌ها کنند. ۴) پس خداوندا! به فضل خود مرا توان‌گر ساز، و به عظمت خود مرتبه‌ام را بیفزا، و به توان‌مندی‌ات دستم بگشا، و با آنچه نزد توست، بی‌نیازم کن.

آری چنین است. تو آن خدایی که در اوّل بودنِ خویش اوّلینی؛ پس تو وجود پایداری هستی که از میان نخواهی رفت. ۹) و من آن بنده کم‌کار و پُر آرزویم که هر دستاویزِ سعادتی جز آنچه رحمتت فراهم نماید، از دستم رها گشته و سررشته آرزوها، جز آن رشته عفو و بخششت که بدان چنگ زده‌ام، از من جدا شده است. ۱۰) آن طاعتت که بدان اتّکا کنم، نزد من اندک و بارِ معصیتت بر دوشِ من انبوه است. امّا بخشودنِ بنده‌ات -اگرچه بد کرده باشد- بر تو دشوار نیست. پس، از من درگذر.