بریده‌هایی از کتاب صحیفه‌ی سجادیه

۱) خدایا! پناه می‌برم به تو از به‌جوش آمدن حرص، و تندی خشم، و چیرگی حسد، و ناشکیبایی، و تندخویی، و لذّت‌جویی مدام، و تعصب ورزیدن بر باطل؛ ۲) و از هواپرستی، و هدایت گریزی، و خواب غفلت، و سخت‌گیری بر خویشتن، و برگزیدن باطل به جای حق، و پافشاری بر گناه، و کوچک شمردن معصیت، و بزرگ‌نمایی طاعت؛ ۳) و از به خود نازیدنِ توان‌گران، و خوار شمردن درویشان، و بدرفتاری با زیردستان، و ناسپاسی در حقّ کسانی که با ما نکویی کرده‌اند؛ ۴) و از اینکه ستم‌گری را یاری کنیم، یا ستم‌دیده‌ای را به خواری افکنیم، یا آنچه را حق ما نیست بخواهیم، و یا در باب معارف دینی، ندانسته سخن برانیم. ۵) پناه می‌بریم به تو از اینکه در دل، خیالِ فریبِ کسی را بپروریم و شیفته کردار خود شویم و آرزوهای دور و دراز کنیم.

۹) ما و تمام پدیده‌ها، جملگی، چون به خود آمدیم، خویشتن را از آنِ تو دیدیم: آسمان و زمین و آنچه در آن دو پراکنده ساخته‌ای: بی‌جنبش و جنبده‌اش، ایستاده و رونده‌اش؛ و آنچه در هوا سر برآورده، و آنچه سر به زیر خاک فرو برده است. ۱۰) خود را در پنجه اختیارت یافتیم؛ فرمان‌روایی و سلطه‌ات ما را در بر گرفته، و خواست و اراده‌ات ما را به هم آورده است. به فرمان توست که آزادانه عمل می‌کنیم و در سایه تدبیر توست که از این رو به آن رو می‌گردیم. ۱۱) ما را جز آنچه بفرمایی، شأن و کاری نیست و جز آنچه عطا نمایی، سود و منفعتی نباشد.

۱۲) خدایا! هر که را تو یاری کنی، یاری نکردن دیگران ضرر نرساند، و هر که را تو عطایی دهی، تنگ‌چشمی دیگران چیزی نکاهد، و هر که را تو به راه راست بری، بیراه کردن گمراهان منحرف نسازد. ۱۳) پس بر محمّد و خاندانش درود فرست و به عزّت خویش از ما در برابر [بندگان بدخواهت] حمایت کن، و با بخشش خود، از غیر خویش بی‌نیازمان گردان، و به هدایتت، ما را به راه حق و راستی انداز.

آن‌گاه فرمان‌مان داد تا بنگرد که فرمان‌برداریم یا نه، و ما را نهی فرمود تا بنگرد سپاسگزاریم یا نه. پس، از جاده فرمانش منحرف شدیم و بر مرکبِ نافرمانی‌اش برنشستیم، امّا در کیفر دادنِ ما تعجیل نکرد و در انتقام گرفتن از ما شتاب نورزید. بلکه از سَرِ بزرگواری، با رحمت خود با ما مدارا کرد، و بردبارانه با مهربانی مهلت‌مان داد که بازگردیم.

ستایش برای خدایی‌ست که دَرِ نیاز را، جز به درگاه خویش، از همه سو بر ما بست؛ حال چگونه بر ستودنش توان داریم؟ کی از عهده شکرش به درآییم؟ نه، کی توانیم؟

۸) ستایش برای خدایی‌ست که اگر در برابر نعمت‌های پیاپی که بر بندگانش ارزانی داشته و بخشش‌های مکرّر که در حقّ آنان به اتمام رسانده، ستایش خود را به ایشان نمی‌آموخت، از نعمت‌هایش بهره می‌بردند و سپاسش به جای نمی‌آوردند، و از روزی‌اش فراخی می‌جستند و شکرانه آن نمی‌گزاردند. ۹) در این صورت، از مرزهای انسانی پا به وادی حیوانی می‌نهادند، و آنگونه می‌شدند که خدا در کتابِ استوار خود فرمود: ﴿آنان مثل چارپایان‌اند، نه بیشتر، بلکه گمراه‌ترند.﴾ [فرقان / ۴۴]. ۱۰) ستایش برای خداست که ما را با خود آشنا کرد، و شیوه سپاسگزاری از خود را به یادمان آورد، و درهایی از علمِ به پروردگاری‌اش را بر ما گشود، و ما را به اخلاص‌ورزیدن در توحیدِ خود راه نمود، و از انحراف و تردید درباره خویش نگاه داشت.

۴۱) بدرود، چه مشتاق بودیم به تو دیروز و چه آرزومند خواهیم بود به تو فردا!

۳) ای بی‌نیاز بی‌نیازان! اینک ما بندگانِ توایم در پیشگاهت، و من از همه محتاج‌ترم به [نگاه] ت. پس به توان‌گری‌ات، بینوایی ما را چاره‌سازی کن و به منع خویش، ناامیدمان مکن؛ که اگر چنین کنی، آن را که از تو سعادت خواسته، شوربختی داده‌ای، و آن را که از احسانتْ چشمِ بخشش داشته، محروم ساخته‌ای.

۱) خدایا! اگر خواهی که ما را بیامرزی، این به زیاده‌بخشی توست، و اگر خواهی که ما را کیفر دهی، این نتیجه دادگری توست. ۲) پس به منّت خود بخششت را بر ما آسان کن و به عفوِ خود ما را از عذابت رهایی بخش؛ که ما را طاقتِ عدلِ تو نباشد، و بی‌گذشتِ تو، هیچ‌یک از ما را رستگاری نشاید.

ای آن‌که شگفتی‌های بزرگی‌ات به پایان نرسد!

خدایا! اگر خواهی که ما را بیامرزی، این به زیاده‌بخشی توست، و اگر خواهی که ما را کیفر دهی، این نتیجه دادگری توست