بریده‌هایی از کتاب مادری که کم داشتم

پژوهش نشان داده که توانایی زن برای ساختن دلبستگی مطمئن با کودکش بیشتر به ظرفیت او در مواجهه با رویداد عاطفی دردناک بستگی دارد تا گذشتهٔ واقعی ضربهٔ روانی و فقدان

یافته‌های مطالعهٔ انجمن روان‌شناسی آمریکا نشان می‌دهد که "کودکانی که به‌لحاظ عاطفی آزار دیده و مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته‌اند، در مقایسه با کودکانی که آزار فیزیکی و جنسی دیده‌اند، با مشکلات سلامت روان مشابه و گاهی بدتری مواجه می‌شوند". (۲) آن‌ها کشف کردند که کودکانی که از نظر روان‌شناختی آزار دیده‌اند از اضطراب، افسردگی و عزت نفس پایین رنج می‌برند و علائم اضطراب پس از ضربهٔ روانی را دارند و، به همان اندازه یا بیشتر از کودکانی که آزار فیزیکی یا جنسی دیده‌اند، با خطر خودکشی مواجه هستند

بی‌اعتنایی عاطفی یعنی کوتاهی‌کردن در تأمین نیازهای منطقی کودک برای رشد عاطفی و خویشتن‌انگارهٔ سالم

والدین غافل،‌ والدین بی‌عاطفه یا به‌لحاظ عاطفی غایب -به‌خصوص در اوایل زندگی کودک- احتمالا بازخورد کافی برای منسجم‌ساختن خویشتن شکنندهٔ کودک ارائه نمی‌دهند و او را با این احساس رها می‌کنند که گویی هیچ مَنی وجود ندارد.

کودکی که والدین آزارگر دارد اغلب طردشدگی و نقدشدن را برای خود درونی می‌کند و به خودناباوری،‌ ناشایستگی و شرم مبتلا می‌شود. معمولا در این کودک حس خویشتن وجود دارد ولی خویشتن او صدمه دیده است.

اینکه فرزندان بدانند موقع نیازها و مشکلات می‌توانند پیش مادرشان بروند شالوده‌اش در سال‌های اول زندگی پایه‌ریزی می‌شود، همان‌طور که احساساتی مثل اینکه مادر نمی‌خواهد بفهمد، زمان و انرژی رسیدگی به فرزند را ندارد یا چندان کمک حالش نیست نیز در همان سال‌های اول زندگی شکل می‌گیرد. وقتی کودک به نوجوانی برسد اغلب کار از کار گذشته و تلاش برای رسیدگی به او در دوره‌های استرس شدید دیگر کمی دیر شده است

مسئولیت مادر است که شالودهٔ این کار را بنا کند. نمی‌توان از کودکان انتظار داشت که خودشان بفهمند چه زمانی برای کمک‌خواستن از مادر مناسب است.

تک‌فرزندبودن با وجود مادری توانا و هم‌آهنگ شاید نقص بزرگی محسوب نشود، ولی تک‌فرزندی که والدی آشفته از او مراقبت می‌کند رنج زیادی می‌کشد.

"به نظر می‌رسد دردناک‌ترین تجربه برای کودک عدم توانایی در جلب توجه مادر باشد"

"خویشتن حقیقی" کودک باید دیده شود تا مجال بروز پیدا کند. کودک تنها از یک راه می‌فهمد که دیده می‌شود، اینکه دیگران احساسات و تجربیات او را منعکس یا تصدیق کنند.

دانستن اینکه شکاف‌ها ترمیم‌پذیر هستند بُعد دیگری از دلبستگی ایمن است و در حس انعطاف‌پذیری کودک سهم دارد.

خانهٔ شاد جایی است که حضور در آن احساس خوبی به ما می‌دهد. افراد خانه رفتار دوستانه‌ای با هم دارند و خودشان نیز آرام هستند. اعضای خانه درک می‌کنند که خانواده واحدی است مبتنی بر تعاون و همکاری، و نیازها و رضایت همهٔ افراد در آن مهم است. اینکه شما در کودکی احساس کنید که نیازهایتان دقیقاً در صدر بقیهٔ خواسته‌ها در نظر گرفته می‌شود به شما جایگاهی می‌دهد و کمک می‌کند که نیازهایی داشته باشید و خودتان باشید.

اولین ظرف رشد کودک رابطهٔ ایمن با مادر است، و ظرف دوم و بزرگ‌تر خانه‌ای شاد برای اوست

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که دلبستگی ایمن به پدر (یا هر مراقب ثانویه‌ای) مهم‌ترین عامل برای جبران دلبستگی غیرایمن به مادر و غلبه بر آن است. (۳۹)

چندین رویداد وجود دارد که اگر برای شخصیت مورد دلبستگی اتفاق بیفتد کودک را دچار ضربهٔ روانی می‌کند. (۳۵) تنها رهاکردن کودک،‌ جدایی بیش‌ازحد تحمل کودک،‌ شکاف‌های قابل‌ملاحظه در روابط دلبستگی،‌ ازدست‌دادن شخصیت مورد دلبستگی و آزار فیزیکی و جنسی از سوی شخصیت مورد دلبستگی به کودک ضربهٔ روانی وارد می‌کند. رهاکردن کودک، در مواقعی که نیاز اضطراری دارد، نیز ضربهٔ روانی محسوب می‌شود و به ایجاد زخم‌های دلبستگی می‌انجامد

اگر مادر همیشه در دسترس کودک نباشد،‌ در خودش فرورفته یا جای دیگری مشغول باشد، پریشان و بی‌ثبات باشد یا نتواند به‌لحاظ عاطفی حضور داشته باشد، در این صورت ما نمی‌توانیم او را همچون ستون خانواده بدانیم. دیگر آغوش مادری وجود ندارد. این مشکل ممکن است در بزرگ‌سالی به این شکل بروز یابد که در ایجاد خانه‌ای گرم ناتوان هستیم.

اگر مادری می‌خواهد نقش محافظ را تمام و کمال انجام دهد، باید مرزبندی و خودپایی را به کودکش بیاموزد.

مربی خوب بودن مستلزم چندین چیز است: آن مهارت‌ها را در خودمان پرورش داده باشیم. بتوانیم کاری را به چندین بخش تقسیم کنیم و هر گام را با دستورات آموزشی کلامی و یا توضیحات روشن یاد بدهیم. با نیازهای فرد دیگر هم‌آهنگ باشیم. زمان و حوصلهٔ لازم برای مربیگری را داشته باشیم.

مربی خوب کسی نیست که زندگی‌اش را بکند و امیدوار باشد که دیگران دانسته‌های او را فرابگیرند، بلکه کسی است که به‌صورت فعال به یادگیری دیگران کمک کند. چنین مادری آن‌قدر با کودکش هم‌آهنگ است که متوجه می‌شود کودک چه مهارت‌هایی لازم دارد و آن‌قدر صبور است که آن مهارت‌ها را به او یاد می‌دهد.

در اینجا مادر معلم است، ولی نه فقط در یک درس خاص بلکه برای برنامهٔ درسی بزرگ‌تر. او کودک را به‌سمت زندگی موفق در دنیا هدایت می‌کند، به کودکش یاد می‌دهد که چطور با دیگران کنار بیاید، چطور تصمیمات خوب بگیرد و چطور زمانش را مدیریت کند، مسئولیت‌هایش را انجام دهد و اهدافش را دنبال کند. از این حیث، مادر اولین "مربی مهارت‌های زندگی" است.