بریده‌هایی از کتاب شیطان

و به‌راستی اگر یوگنی اورتنیف را هنگام ارتکاب این جنایت دیوانه بشماریم همهٔ مردم را باید دیوانه بدانیم. و دیوانه‌تر از همه بی‌تردید کسانی هستند که در دیگران آثار جنونی را می‌بینند که در خود نمی‌بینند.

"گذشته را نگیر به دل که می‌روی به زیر گل" یا به‌قول قدیمی‌ها "ناکرده گنه دراین جهان کیست؟"

و دیوانه‌تر از همه بی‌تردید کسانی هستند که در دیگران آثار جنونی را می‌بینند که در خود نمی‌بینند.

سخت تعجب کرده بود و غصه‌دار بود از احساس زشتی که ناگهان در دلش پیداشده بود و او هیچ انتظارش را نداشت، زیرا گمان کرده بود که گردنش با ازدواج از قید آن آزاد شده است. از وقتی که ازدواج کرده بود حتا یک‌بار این احساس را نه نسبت به این زنی که شناخته بود در دل یافته بود و نه نسبت به هیچ زن دیگری. برای او فقط همسر خودش وجود داشت و بس. بارها دلش شاد شده بود که از بَند آزاد شده است و اکنون ناگهان این اتفاق ناچیز بر او آشکار ساخته بود که همچنان اسیر این بند است. آن‌چه عذابش می‌داد این نبود که باز قهر این تمایل را با زبونی حس می‌کند _در این‌باره حتا نمی خواست فکر کند _بلکه‌این بود که می‌دید دیو هنوز در او زنده است و باید در برابر آن پایداری کند و مراقب باشد.

به خود حکم می‌کرد: «به او فکر نکن، فکر نکن به او!» و در همان لحظه به فکر او افتاد و او را پیش چشم خود مجسم می‌دید