بریده‌هایی از کتاب شاید نیاز داری با یک نفر حرف بزنی

خوشهٔ پ (مضطرب، ترسان): اختلال شخصیت اجتناب‌گر، اختلال شخصیت وابسته، اختلال شخصیت وسواسی – اجباری. در درمان سرپایی، ما اغلب بیماران خوشهٔ ب را می‌بینیم، افرادی که مشکل اعتماد کردن دارند (پارانوید)، گوشه‌گیرند (اسکیزوئید) یا غیرعادی و عجیب‌اند (اسکیزوتایپال) به دنبال درمان نمی‌گردند، بنابراین خوشهٔ الف حذف می‌شود. افرادی که از ارتباط اجتناب می‌کنند (اجتناب‌گر)، رفتار کردن مثل بزرگسالان برایشان مشکل است (وابسته)، یا وابستگی شدید به کار دارند (وسواسی – اجباری)، آنها هم اغلب به دنبال کمک نمی‌گردند، بنابراین خوشهٔ پ هم حذف می‌شود. گروه ضداجتماعی در خوشهٔ ب هم معمولاً دنبال ما نمی‌گردند. اما افرادی که در روابطشان مشکل دارند یا شدیداً عاطفی هستند (اختلال شخصیت نمایشی و مرزی) یا با افرادی این‌گونه ازدواج کرده‌اند (خودشیفته‌ها) راهشان را به سمت ما پیدا می‌کنند. (نوع شخصیت مرزی تمایل دارند با خودشیفته‌ها ازدواج کنند و ما این جفت را اغلب در زوج‌درمانی می‌بینیم.)

مرجع بالینی عارضه‌های روان‌شناختی، ده نوع اختلال شخصیتی را فهرست می‌کند و آنها را به سه دسته به نام خوشه طبقه‌بندی می‌کند: خوشهٔ الف (عجیب و غریب، ناجور، نامتعارف): اختلال شخصیت پارانوئید، اختلال شخصیت اسکیزوئید، اختلال شخصیت اسکیزوفرنی‌گونه؛ خوشهٔ ب (هیجانی، نابهنجار): اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت نمایشی، اختلال شخصیت خودشیفته؛

نمی‌فهمم چطور این قضیه هیچ‌وقت مطرح نشده. چطور راحت کنار کسی می‌خوابی و برای زندگی با او برنامه‌ریزی می‌کنی، درحالی‌که مخفیانه با این قضیه درگیری که ترکش کنی؟ (پاسخ ساده است – مکانیسم دفاعی رایجی به نام بخش‌بخش کردن.

اما چیزی را هم می‌دانم که عموم افراد کمتر از آن باخبرند: اینکه تغییر و فقدان، دو یار جدایی‌ناپذیرند. بدون فقدان نمی‌توانیم تغییر داشته باشیم، به این خاطر است که مردم اغلب می‌گویند خواهان تغییرند، اما دقیقاً همان‌طور باقی می‌مانند.

اهمیتی ندارد شرایط بیرونی‌مان چه باشد، ما حق انتخاب داریم که چطور زندگی کنیم

«طبیعت زندگی، تغییر است و طبیعت آدم‌ها، مقاومت در برابر تغییر.»

«طبیعت زندگی، تغییر است و طبیعت آدم‌ها، مقاومت در برابر تغییر.»

تغییر و فقدان، دو یار جدایی‌ناپذیرند. بدون فقدان نمی‌توانیم تغییر داشته باشیم، به این خاطر است که مردم اغلب می‌گویند خواهان تغییرند، اما دقیقاً همان‌طور باقی می‌مانند.

«انسان مدرن وقتی کارها را سریع انجام نمی‌دهد فکر می‌کند چیزی را – زمان را – از دست می‌دهد؛ اما نمی‌داند با زمانی که به دست می‌آورد چه کار کند جز کشتنش.»

اصطلاح اختلال شخصیت همه‌جور تداعی را ایجاد می‌کند نه فقط درمانگرها این بیماران را باعث دردسر می‌دانند، فرهنگ عمومی هم همین است. حتی یک مدخل ویکی‌پدیا هم هست که شخصیت‌های سینما و اختلال شخصیتی‌ای که آنها نماینده‌اش هستند را فهرست کرده است.

تا زمانی که مادر نشدم نتوانستم دو چیز حیاتی در مورد درمان را کاملاً بفهمم: هدف سؤال‌وجواب دربارهٔ والدین بیمار این نیست که همراه با آنها والدینشان را سرزنش کنیم، قضاوت کنیم یا از آنها انتقاد کنیم. در حقیقت، مسئله اصلاً والدینشان نیست. مسئله تنها درک کردن این است که تجربیات اولیهٔ آنها چطور دربارهٔ بزرگسالانی که هستند به ما اطلاعات می‌دهند تا آنها بتوانند گذشته را از زمان حال جدا کنند (و لباس‌های روانی‌ای که دیگر اندازه‌شان نیست را نپوشند).

هنگامی که زمان حال از هم می‌پاشد، آینده‌ای که به آن مرتبط کرده بودیم هم متلاشی می‌شود. و از دست دادن آینده مادرِ تمام چرخش‌های سرنوشت است.

جملهٔ معروف سارتر را به یاد دارید: «جهنم یعنی دیگران»؟ درست است – دنیا پر است از آدم‌های مشکل‌دار (یا به قول جان «ابله‌ها»). شرط می‌بندم بتوانید پنج آدم واقعاً مشکل‌دار را همین حالا بی آنکه نیازی به فکرکردنِ زیاد داشته باشید نام ببرید – از بعضی از آنها هوشیارانه اجتناب می‌کنید، از بقیه هم اگر نام خانوادگی‌تان مشترک نبود، هوشیارانه اجتناب می‌کردید. اما زمان‌هایی – از آن چیزی که دوست داریم بدانیم، بیشتر – این آدم‌های مشکل‌دار خود ماییم.

تغییر و فقدان، دو یار جدایی‌ناپذیرند. بدون فقدان نمی‌توانیم تغییر داشته باشیم

ساعات طولانی پرسه‌زدن در اینترنت (فعالیتی که همکارم آن را «مؤثرترین مسکّن کوتاه‌مدت بی‌نیاز به نسخه» می‌نامد).

رابطه‌ای که در آن دیگر سعی نکنیم خود را با توجیه از صدای درونی ناراحت‌کننده‌ای کنار بکشیم یا احساساتمان را با انحراف‌هایی ساکت کنیم، مثل مصرف بیش‌ازحد نوشیدنی یا غذا یا ساعات طولانی پرسه‌زدن در اینترنت (فعالیتی که همکارم آن را «مؤثرترین مسکّن کوتاه‌مدت بی‌نیاز به نسخه» می‌نامد).

هنگامی که زمان حال از هم می‌پاشد، آینده‌ای که به آن مرتبط کرده بودیم هم متلاشی می‌شود. و از دست دادن آینده مادرِ تمام چرخش‌های سرنوشت است. اما اگر زمان حال را صرف درست‌کردن گذشته یا کنترل آینده کنیم در جای خود گیر می‌افتیم در پشیمانی ابدی

تغییر رابطهٔ ما با گذشته جزو اصلی درمان است. اما دربارهٔ اینکه چطور رابطه‌مان با آینده، زمانِ حال را شکل می‌دهد خیلی کمتر حرف می‌زنیم. تلقی ما از آینده می‌تواند به اندازهٔ سدی در برابر تغییر قدرتمند باشد همچنان که تلقی‌مان از گذشته.

چرا شغلی را انتخاب می‌کنیم که از ما می‌خواهد افراد ناشاد، تحت فشار، ناهنجار یا ناآگاه را ببینیم و کنارشان، یکی بعد از دیگری، تنها در یک اتاق بنشینیم؟ جواب این است: چون درمانگرها می‌دانند که در آغاز، هر بیمار فقط یک عکس فوری است، که در یک لحظهٔ خاص ثبت شده. شبیه عکسی است که از زاویه‌ای نامناسب، ازتان گرفته شده و حالتی عبوس به چهره‌تان داده است. ممکن است عکسی هم باشد که در آن می‌درخشید، هدیه‌ای را باز می‌کنید یا وسط خنده‌هایتان با عاشقی هستید. هر دو شمایید در آن کسر از زمان و هیچ‌کدام شما نیستید در تمامیتتان.

عصب‌شناسان کشف کرده‌اند که انسان‌ها سلول‌های مغزی‌ای دارند به اسم نورون‌های آینه‌ای که باعث می‌شود از دیگران تقلید کنند و وقتی افراد از نظر احساسی برانگیخته‌اند، صدایی آرام می‌تواند سیستم عصبی‌شان را آرام کند و کمکشان کند که در لحظه حاضر باشند.