بریده‌هایی از کتاب سفر سیلکا

لکساندر سولژنیتسین که در سرآغاز اثر کلاسیک خود به نام، مجمع‌الجزایر گولاگ، آورده است: تقدیم به آنان که چندان زنده نماندند که این حکایت‌ها را بازگویند، و باشد که از سر تقصیر من بگذرند که همه‌چیز را ندیدم، همه‌چیز را به یاد نسپردم، و همه‌چیز را به فراست درنیافتم.

شاید وحشتناک‌ترین دیدگاه روانشناسانه‌ای که خاطرات ایوان سعی در به تصویر کشیدنش دارد، سازگار شدن انسانی مهربان و خیرخواه با سیستمی غیرانسانی است. «کم‌کم حس می‌کنم مُهر حماقت بر پیشانی دارم و احساس خفقان می‌کنم. قلبم به مخروبه‌ای مبدل شده و این موضوع به من هشدار می‌دهد.»

نماد خانواده برای سیلکا این است: مرد، زن، کودک و نعمت نگران هم بودن.

عشق باوجود بدترین ناملایمات امکان‌پذیر است.

خوش‌بینی‌اش را حفظ کند زیرا استوار نگهش می‌دارد.

شاید او بتواند جسم تو را از آنِ خویش کند، اما روح و ذهن و قلبت را هرگز نخواهد داشت.

«این قبیلهٔ گرگ‌ها چگونه ازمیانِ مردم خودمان برخاستند؟ آیا واقعاً از خودمان ریشه گرفته‌اند؟ از خون ما هستند؟ بله، از ما هستند.»

«برای بدی کردن لازم است شخص باور کند که کارش خوب است، درغیراین‌صورت رفتاری طرح‌ریزی‌شده منطبق با قانون طبیعت است.»

پدرش مرد خوبی بود. حتماً مردهای دیگری چون او وجود دارند، مثل لالیِ گیتا. عشق باوجود بدترین ناملایمات امکان‌پذیر است.

مردم از خودشان سلسله‌مراتبی از خیر و شر درست می‌کنند و بعد تصمیم می‌گیرند که جایگاه تو کجاست.

هر بار که آنها را از هم جدا می‌کنند، ممکن است آخرین دیدارشان باشد.

بعدها حتماً برای جوزی شرح خواهد داد که شاید او بتواند جسم تو را از آنِ خویش کند، اما روح و ذهن و قلبت را هرگز نخواهد داشت.

«اصل داستان یکیه، فقط جزئیاتش فرق می‌کنه. چه کاری کرده باشیم چه نه، همه‌مون دشمن مملکت به حساب می‌آییم. آوردنمون اینجا تا با کار اجباری درستمون کنن.»

بعدها حتماً برای جوزی شرح خواهد داد که شاید او بتواند جسم تو را از آنِ خویش کند، اما روح و ذهن و قلبت را هرگز نخواهد داشت.

سیلکا در چشمان او می‌خواند که فکر می‌کند هر چه بخواهد برآورده می‌شود. سیلکا می‌داند چقدر سریع این حس می‌تواند از او گرفته شود.

فراموش نکنید عشق، امید و شجاعتی را که نجات‌یافتگان و آنها که نرَستند برای ما به یادگار گذاشتند.

«مهم نیست، النا. آدم هروقت درمانده شه، احساس خشم می‌کنه.»

برای اولین‌بار طی سال‌های متمادی به خود اجازه داده تا از هولناکی آنچه تا حال دیده، شنیده، خود انجام داده یا نداده از پا دربیاید و بیندیشد به آنچه دیگر ندارد و نمی‌تواند هرگز سودایش را داشته باشد.

تقدیم به آنان که چندان زنده نماندند که این حکایت‌ها را بازگویند، و باشد که از سر تقصیر من بگذرند که همه‌چیز را ندیدم، همه‌چیز را به یاد نسپردم، و همه‌چیز را به فراست درنیافتم.

چه حس عجیبی دارد کاستن درد، نه چون گذشته افزودن به آن.