بریده‌هایی از کتاب هوش هیجانی

- روی‌هم گذاشتن بازوها و پاها نشانهٔ این است که فرد تحت فشار ناخودآگاه قرار دارد. در این حالت، فرد از لحاظ هیجانی در وضعیت بسته قرار دارد و نسبت به نظرات شما یا شک دارد یا با آنها موافق نیست. این حالت نشان می‌دهد که فرد تمایلی به شنیدن نظرات شما ندارد یا علاقه‌ای به موضوع مورد بحث ندارد.

- روی‌هم گذاشتن بازوها و پاها نشانهٔ این است که فرد تحت فشار ناخودآگاه قرار دارد. در این حالت، فرد از لحاظ هیجانی در وضعیت بسته قرار دارد و نسبت به نظرات شما یا شک دارد یا با آنها موافق نیست. این حالت نشان می‌دهد که فرد تمایلی به شنیدن نظرات شما ندارد یا علاقه‌ای به موضوع مورد بحث ندارد.

- چگونه می‌توان لبخند صادقانه را از لبخند دروغین تشخیص داد؟ همه چیز در چشم‌ها نهفته است. ببینید آیا پوست اطراف چشم طرف مقابل مثل پای کلاغ چروک می‌شود یا خیر. مردم اغلب خود را شاد نشان می‌دهند تا احساسات واقعی خود را پنهان سازند. با این حال، اگر لبخند آنها موجب چروک شدن پوست اطراف چشم و دهانشان نشود، یعنی آنها به اندازه‌ای که وانمود می‌کنند خوشحال نیستند. لبخند مصنوعی فقط پوست اطراف دهان را چروک می‌کند، ولی لبخند واقعی پوست اطراف چشم‌ها را نیز چروک می‌کند.

- هنگامی‌که دارید برای جمعی از افراد سخن می‌گویید، با دقت به کسانی نگاه کنید که مرتباً سر خود را به نشانهٔ تأیید تکان می‌دهند یا رفتار اغراق‌آمیز از خود نشان می‌دهند. این‌ها افرادی هستند که دوست دارند از طرف شما مورد توجه و تأیید قرارگیرند.

- افراد عصبانی یا نگران تمایل دارند که چیزی را با دستان خود یا با چیز دیگری مچاله کنند. دیگر نشانه‌های عصبانیت عبارتند از: چشمک زدن زیاد، ضربه زدن با پاها یا مرتباً با دست خود صورت را لمس کردن یا مالیدن.

- نشانه‌های ابراز احساسات دریچه‌ای به سوی وضعیت هیجانی افراد است. وقتی فردی شگفت‌زده یا متعجب است، ابروهایش بالا می‌رود و پلک‌های بالایی چشمانش گشاد می‌شود. همچنین دهانش باز می‌شود.

- گشاد شدن مردمک‌ها نشان‌دهندهٔ هیجانات شدید مانند شور و هیجان، سرخوشی، لذت، تعجب و علاقه است. اگر کسی به شما علاقه دارد یا از دیدن شما لذت می‌برد، مردمک‌هایش ناخودآگاه بزرگ می‌شود.

- جهت قرار گرفتن پاهای فرد می‌تواند نشان دهد که در ذهن او چه می‌گذرد. چون پاها چندان در معرض توجه و دقت افراد نیستند، دستکاری و جعل زبان پاها دشوارتر است. اگر جهت پاهای فرد به‌گونه‌ای است که از شما دور شده‌است، آن فرد ناخودآگاه دارد به شما می‌گوید که نیاز به فرار دارد. ولی اگر پاهایش به سمت شما قرار گرفته باشد، یعنی فرد به گفته‌های شما علاقه دارد یا با آنها موافق است.

- نشانه‌های معمول درماندگی و اضطراب عبارتند از سفت شدن فک‌ها، چروک شدن ابروها و سفت شدن گردن. اگر این نشانه‌ها را در فردی دیدید بدانید که احتمالاً در شرایط استرس‌زا قرار دارد، حتی اگر با حرف‌هایش وانمود کند که آرام است. یکی از ترفندها برای پی بردن به هیجانات واقعی افراد این است که دقت کنید و ببینید بین نشانه‌های زبانی (یعنی گفتارش) و غیرزبانی او (یعنی زبان بدنش) ناهماهنگی و عدم انطباق وجود دارد یا خیر.

اگر در لحن کلام فرد ناهماهنگی و بی‌ثباتی مشاهده کنید، احتمالاً نشان‌دهندهٔ آن است که آن فرد بسیار عصبانی، آزرده‌خاطر، هیجان‌زده یا خشمگین است.

اگر فرد در پایان جمله لحن صدایش را بالا ببرد (یعنی لحن کلامش خیزان باشد) نشانهٔ این است که درمورد چیزی شک و تردید دارد یا می‌خواهد سؤال بپرسد. به همین ترتیب، اگر جملهٔ خود را با لحن پایین تمام کند (یعنی لحن کلامش افتان باشد) به این معناست که دارد نظر یا حکمی را اعلام می‌کند. ببینید افراد چگونه جملات خود را به پایان می‌رسانند تا از احساس درونی آنها آگاه شوید.

هیجانات فرد بر روی سرعت گفتار او تأثیر مستقیم می‌گذارد. هنگامی‌که عصبانی یا پریشان باشید، سرعت گفتار شما از حالت عادی بیشتر می‌شود، یعنی تعداد کلماتی که در هر دقیقه بر زبان می‌آورید بیشتر از حالت عادی است. گفتار سریع می‌تواند نشانهٔ فقدان سازماندهی، عدم قطعیت یا عدم شفافیت باشد. یعنی فرد احساس راحتی چندانی نمی‌کند و فقط می‌خواهد هرچه سریع‌تر حرفش را بزند.

اگر سرعت گفتار فرد کمتر از حد معمول باشد نشان‌دهندهٔ اعتماد به نفس پایین، ناتوانی در بیان احساسات، ناتوانی در همراه شدن با هیجانات طرف مقابل، فقدان اطمینان‌آفرینی هیجانی و دیگر احساسات مشابه است.

مغز انسان واقعاً یک معجزه و شاهکار شگفت‌انگیز است. هنگامی‌که فکر می‌کنیم، یا اندیشه‌های عقلانی و منطقی را پردازش می‌کنیم، تمایل بیشتری به استفاده از اسم‌ها و فعل‌ها داریم. برعکس، وقتی که تلاش می‌کنیم اندیشه‌ها و احساسات خود را به صورت شفاهی یا مکتوب بیان کنیم تمایل بیشتری به استفاده از صفت‌ها و قیدها داریم.

یکی دیگر از سرنخ‌های مهمی که ما را به شناخت اندیشه‌ها یا احساسات افراد می‌رساند این است که ببینیم آنها دربارهٔ دیگران چگونه حرف می‌زنند.

پیتر هارمز از دانشگاه نبراسکا و سیمین وزیر از دانشگاه سن‌لوئیز به این نتیجه رسیدند که اگر از یک فرد بپرسید که ویژگی‌های مثبت و منفی سه نفر دیگر را بیان کند، به اطلاعات زیادی دربارهٔ توانش اجتماعی، سطح رفاه و رضایت و سطح سلامت ذهنی آن فرد و همچنین نظرات دیگران دربارهٔ او دست می‌یابید.

اگر فرد دیگران را با دید مثبت نگاه کند و دربارهٔ آنها نظرات مثبت داشته باشد نشان‌دهندهٔ این است که خود آن فرد دارای هیجانات مثبت شدیدی است. رابطهٔ تنگاتنگی بین این دو مسأله وجود دارد؛ هرچه فرد نگاه مثبت‌تری به دیگران داشته باشد، از نظر هیجانی باثبات‌تر، شادتر، سرزنده‌تر و پرشور و اشتیاق‌تر است.

از طرف دیگر، هرچه فرد دیگران را با نگاه منفی‌تری ببیند نشان می‌دهد که از احساس نارضایتی، کمبود عزت‌نفس، رفتار ضداجتماعی و خودشیفتگی رنج می‌برد. افرادی که درونشان پر از هیجانات منفی است، دربارهٔ دیگران نیز نظر منفی و ناخوشایند بروز می‌دهند

اگر فردی پس از درنگ و تأمل زیاد نظر خود را دربارهٔ کسی دیگر این‌گونه بیان کند و بگوید «ذهنش را سر و سامان داده‌است»، این جمله نشان می‌دهد که گوینده ذهنیتی منطقی و تفکری عقلانی دارد.

آیا می‌دانید فرازبان چیست؟ فرازبان یعنی چیزی که در پشت حرف‌های خود پنهان می‌کنید و در اصل منظور شما همان است