بریده‌هایی از کتاب تسخیر نان

میلیون‌ها انسان کار کرده‌اند تا تمدنی را بسازند که امروز بدان می‌بالیم

فضای خالی میان تیرهای سقف تالارهای زیرزمینی، می‌تواند نشان گور کارگری باشد. چه کسی می‌تواند بگوید هرکدام از این گورها چه اشک‌ها و چه محرومیت‌هایی را برای خانوادهٔ فلاکت‌زده‌ای به‌همراه داشته است که زندگی‌اش، بسته به حقوق بخور و نمیری کارگری بوده که اینجا به‌واسطهٔ انفجاری، یا ریزش سنگی یا جریان سیلی جان داده است؟

از آن روی اتفاق می‌افتد که این اقلیت محدود، توده‌ها را به جایی رسانده‌اند که حتی قادر به تأمین نیازها اولیهٔ زندگیشان برای یک ماه یا حتی یک هفتهٔ بعد نباشند و در چنین شرایطی، تنها به این شرط به آن‌ها اجازهٔ کار [و کسب درآمد] می‌دهند که سهم شاهانهٔ اقلیت را بپذیرند؛

هر آن‌چه برای تولید ضروری است - زمین، معدن، راه‌ها، ماشین‌آلات، غذا، سرپناه، تحصیل و دانش - همگی به‌دست گروهی اندک افتاده است.

ما به‌واقع ثروتمندیم. ثروتمندتر از آنچه گمان می‌کنیم

سه بنیان‌گذار بزرگ نظریهٔ سوسیالیسم مدرن - فوریه، سن‌سیمون و اوئن

پس از آن، نخستین مسیحیان در قالب گروه‌های کمونیستی در کنار یکدیگر جمع شدند

خشونت برای کروپتکین نقش بسیار جزئی‌تری را در راه رسیدن به آنارشیسم بازی می‌کند.

کروپتکین خود واضع عبارت کمونیسم آنارشیستی نبود، اما به یکی از اصلی‌ترین مبلغان آن مبدل شد

اما پس از تحمل سه سال زندان آزاد گردید. بخشی از این آزادی زودهنگام را مدیون چانه‌زنی‌های پویشی بین‌المللی از هوادارانش بود.

اما عوام‌گرایی روسی، صرف‌نظر از تعهدش به سوسیالیسم و دهقانان، نه برنامهٔ عملی داشت و نه دکترینی و حتی کمتر از این دو، سازمان‌دهی متمرکزی. عدم توافق گسترده‌ای میان عوام‌گرایان وجود داشت. موضوعات اختلاف مواردی از این دست بود که آیا دولت باید در تحول اجتماعی و اقتصادی نقشی ایفا کند یا نه؟

اما من چه حقی نسبت به این مشاغل رده‌بالا داشتم، در حالی که گرداگردم چیزی جز فلاکت و نزاع سر لقمه‌نانی گندیده در جریان نبود؛ زمانی که هر آن‌چه باید خرج من می‌شد تا بتوانم در جهان چنین ظرایف والایی زندگی کنم، باید از دهان کسانی بیرون کشیده می‌شد که گندم می‌کاشتند، اما نان کافی برای کودکان خود نداشتند؟

میخائیل باکونین و پیتر کروپتکین (هرچند که یک روس دیگر، لئو تالستوی،

اما کروپتکین در پاسخ به مالتوس می‌نویسد: «می‌دانیم که برخلاف نظرات طرح شده توسط مالتوس - این پیشگوی اقتصاد طبقهٔ متوسط - توان تولیدی نوع بشر با سرعتی به‌مراتب بیش از رشد توان تولیدمثلش افزایش یافته است. هرچه جمعیت مردمان روی زمین بیشتر می‌شود، سرعت رشد توان ثروت‌آفرینی‌شان نیز افزایش می‌یابد.»

کنار گذاشتن حکومت از آنچه فکر می‌کنیم ساده‌تر [و عملی‌تر] است.»

«آنانی که گمان می‌کنند مردم، توده‌هایی از وحوش‌اند که به‌محض کنار رفتن مداخلهٔ مستقیم حکومت، آمادهٔ یورش و دریدنِ یکدیگرند. اما تنها آنانی که هیچ‌گاه مردم را در حال حل‌وفصل امور به‌طریق خودشان ندیده‌اند، می‌توانند در این واقعیت تردید کنند که اگر توده‌ها مسئولیت اوضاع را به‌عهده گیرند، جیره‌ها را به‌طور دقیق عادلانه و برابر میان یکایک مردم توزیع خواهند کرد.»

اگر یک جامعهٔ سوسیالیست اقتدارگرا بتواند در استقرار خود توفیق یابد، باز هم عمر چندانی نخواهد داشت؛ نارضایتی عمومی خیلی زود آن را در هم خواهد شکست یا وادار خواهد کرد تا خود را بر اساس اصل آزادی از نو سازمان دهد.»

کمونیسم ما، نه کمونیسم فوریه و فالانسترین‌ها است و نه کمونیسمِ سوسیالیست‌های دولت‌گرای آلمانی. بلکه کمونیسمی آنارشیستی است؛ یک کمونیسم بدون حکومت. کمونیسمِ آزاد مردان. کمونیسم آنارشیستی، سنتزی است از دو آرمانی که بشریت از خلال دوران و اعصار در جست‌وجوی آن بوده است: آزادی اقتصادی و سیاسی.»

اجتماع بیهوده کوشید تا ضروریات عام زندگی افراد را تأمین کند؛ هر آموزشی را سرکوب کند که به بسط فردیت افراد یاری می‌رساند؛ و تمام متون خواندنی را، مگر انجیل، از میان ببرد... جامعه نمی‌تواند در شرایطی که احساسات فردی، تمایلات هنری و تمام مسیرهای پیشرفت را از میان می‌برد، به حیات خود ادامه دهد.

دشوار می‌توان ملتی را که گرسنگی‌اش ارضا شده است، به زیردستی کشید.