بریده‌هایی از کتاب همرزمان حسین (ع)

یک قسمت، مناسبات ائمّهٔ هدی (علیهم‌السّلام) است با قدرتهای زمان؛ اینکه با اینها چگونه عمل میکرده‌اند. یک بخش دیگر، مناسبات ائمّهٔ هدی (علیهم‌السّلام) است با شیعیان؛ اینکه با شیعیانشان چگونه عمل میکرده‌اند. یک قسمت، مناسبات ائمّهٔ هدی (علیهم‌السّلام) است با علما و فقها و شاعران زمان؛ یعنی سررشته‌داران فکر و فرهنگ جامعهٔ اسلامی آن روز.

موسی‌بن جعفر (علیه‌السّلام) در شام چه کار میکرده؟ در قریه‌های شام چه کار میکرده؟ چرا در کوه‌ها رفته بود؟ چرا فراری باشد؟ چرا متواری باشد؟ حالا شما به چه صورتی این را توجیه میکنید، اختیار با خودتان است. اجمالاً بدانید یک‌چنین فصلهایی در تاریخ زندگی ائمّهٔ ما وجود دارد. این یک مطلب.

تصوّر اشتباه در مورد چهارهزار نفر بودن شاگردان امام صادق (ع)

رفتار خشن خلفا با ائمّه (علیهم‌السّلام)؛ دلیلی بر وجود فعّالیّتهای حادّ ایشان

امام وقتی‌که دید اینها سربلند برگشتند، فرمود شما یکی از این دو حُسنیٰ را گیر آورده‌اید. آن چیست؟ پیروزی است. پس پیدا است که اینها به مبارزه رفته بودند، به جریان حادّی رفته بودند.

یک حُسنیٰ، پیروزی است، یک حُسنیٰ، شهادت است.

«قل هل تربّصون بنآ الّآ احدی الحسنیین». این منطق اسلام است. در جنگ، یکی از دو نیکی برای انسان هست: یا این است که بر رقیب و حریف غلبه میکند و پیروز میشود و یا این است که به دست او شهید میشود.

یکی از دو نیکی و یکی از دو شانس را دارد: «قل هل تربّصون بنآ الّآ احدی الحسنیین». این منطق اسلام است.

قرآنی که بعثت و نبوّت را جبهه‌بندی میداند: «الّذین ءامنوا یقاتلون فی سبیل الله و الّذین کفروا یقاتلون فی سبیل الطّاغوت فقاتلوا اولیآء الشّیطٰن»، آنگاه نمایندهٔ این آیه و این قرآن و این مکتب برود زیر بار طاغوت را بگیرد؟ دردتان نمی‌آید؟ ناراحت نمیشوید؟ تعجّب نمیکنید؟ این ظلم نیست؟ تحریف از این بالاتر؟ گناه از این بزرگ‌تر؟

سیّدبن طاووس_صاحب لهوف_ در اوّل کتاب لهوف، که کتاب مرثیه و روضه و مقتل است، یک جمله‌ای دارد که خیلی مهم است. او میگوید: «اگر این فجایع نبود که در کربلا انجام گرفت، اگر این انسان‌کشی‌ها و انسانیّت‌کشی‌ها در کربلا نبود، اگر این وحشیگری‌هایی که اصلاً نباید از یک انسان ناشی شود، نبود _ کشتن علی اصغر، یک بچّهٔ شش‌ماهٔ تشنه‌لب در آغوش پدرش! دیگر انسانیّت کجاست! _ اگر این قضایای تکان‌دهنده نبود، روز عاشورا را ما عید میگرفتیم، در روز عاشورا لباس عید میپوشیدیم، برای خاطر اینکه روز شکوه و افتخار است»؛ میگوید: «ما این روز را عید میگرفتیم.» چرا؟ چون روز شکوه انسانیّت، روز شکوه تشیّع است، روز جلوهٔ شیعه است.

افزایش قدرت تشکیلات شیعه؛ از علل به شهادت رساندن و تبعید سه امام آخر (ع)

یعنی شعار تشیّع یک روزی فدک بود احمق! امروز شعار تشیّع، حکومت است. حکومت مال ما است و تو آن را گرفته‌ای. این را هارون فهمید. آنچه را که امروز شیعهٔ موسی‌بن جعفر (علیه‌السّلام) بعد از ۱۳۰۰ سال نمیفهمد و بزور باید به او فهماند، هارون آن روز میفهمید.

یعنی شعار تشیّع یک روزی فدک بود احمق! امروز شعار تشیّع، حکومت است.

فرمود: «مرز اوّل فدک، کشور عدن است»؛ منتهی‌الیه جنوبی جزیرةالعرب. «فتغیّر وجه الرّشید»؛ رنگ هارون تغییر کرد. «و قال: إیهاً!»؛ گفت: «چه میگویی؟ فدک تا آنجاها است؟» «قال: و الحدّ الثّانی سمرقند.»؛ فرمود: «حدّ دوّم فدک، سمرقند است»؛ منتهی‌الیه مشرق کشور اسلامی، انتهای خراسان؛ آنجایی که امروز دست روسها است. «فاربدّ وجهه»؛ صورت هارون کبود شد. «و الحدّ الثّالث إفریقیّة»؛ فرمود: «مرز سوّم، تونس است»؛ یعنی منتهی‌الیه غربی کشور اسلامی آن روز. «فاسودّ وجهه»؛ صورت هارون سیاه شد. «و قال: هیه»؛ بی‌اختیار گفت: «ای وای!»؛ «قال: و الرّابع سیف البحر ممّا یلی الجزر و إرمینیة.»؛ فرمود: «حدّ چهارم، کناره‌های دریا است؛ در آنجایی که ارمینیّه و جزایر قرار دارد»؛ کنار دریای مدیترانه، منتهی‌الیه شمالی کشور اسلامی آن روز.

فرمود: «مرز اوّل فدک، کشور عدن است»؛ منتهی‌الیه جنوبی جزیرةالعرب. «فتغیّر وجه الرّشید»؛ رنگ هارون تغییر کرد. «و قال: إیهاً!»؛ گفت: «چه میگویی؟ فدک تا آنجاها است؟» «قال: و الحدّ الثّانی سمرقند.»؛ فرمود: «حدّ دوّم فدک، سمرقند است»؛ منتهی‌الیه مشرق کشور اسلامی، انتهای خراسان؛ آنجایی که امروز دست روسها است.

عمربن عبدالعزیز هم از جملهٔ مفاخر و محاسنش (!) این است که فدک را رد کرده. خیلی هنر کرده، یک باغستانی را برگردانده! از جمع هزاران باغستان دیگری که از مردم خورده، حالا یکی را هم داده، به قیمتی که بنی‌هاشم را ساکت کند؛ مثلاً به خیال خودش حقّ‌السّکوت داده.

فدک در روزی شعار بود که غصب‌کنندگان فدک بر سر کار بودند؛ بعد از آنکه غصب کنندهٔ فدک رفته، آن کسی هم که فدک از او غصب شده، رفته، دیگر فدک نمیتواند شعار باشد. لذا می‌بینیم که حسین‌بن علی (علیه‌السّلام) در ماجرای کربلا از فدک نامی نمیبَرد. آخر، فدک را چه کسی غصب کرده؟ مگر معاویه فدک را غصب کرده که با نام فدک علیه معاویه بشورند؟

اوّلْ‌شعاری که شیعه با آن موجودیّت خودش را اعلام کرد، شعار فدک بود.

جایی که تاکنون به آن رسیده‌ام، این است که موسی‌بن جعفر قضایا را بی‌پرده‌تر مطرح میکرد. شاید نیاز اجتماعی آن روز این‌جور ایجاب میکرد. مردم احتیاج داشتند که از مرکز قدرت امامت و رهبری عالی شیعه تقویت خاطر بیشتری پیدا کنند.

«یاران حسین‌بن علی در قیامت _ آن کسانی که با او هستند _ اجر دو شهید خواهند داشت.» پیغمبر (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) خبر از شهادت او داده بود. خب، شهادت مطلبی نبود که برای اهل بیت (علیهم‌السّلام) یک چیز بزرگ و سنگینی باشد؛ همه آمادهٔ شهادت بودند. این مربوط به حسین‌بن علی _ شهید فخّ _ است. دربارهٔ دیگر شهدا، این تعبیر از پیغمبر نقل نشده.