بریده‌هایی از کتاب رؤیاهای فلسفی یک روانکاو: کتابی درباره روانکاوی قهرمان درون

چه بسیار کمک‌های ما که صدماتی بیش از مواهب به بار می‌آورند.

«هراس‌ها مانند ستارگان اند» ؛ در صبحگاه هم وجود دارند فقط خورشید آگاهی اجازه رؤیت آنها را نمی‌دهد و شب با خاموش شدن این نور، می‌توانیم هراس‌هایمان را روشن و در بالای سرمان ببینیم.

اما بسیاری از تلاش‌های ما برای دوری از رنج خود بزرگترین رنج را به ارمغان می‌آورد. رنجی نامحسوس اما سمج و پایدار. اضطراب ناشی از تنهایی، طرد شدن، انزوا، مورد خیانت واقع شدن، از دست دادن عزیزان، همه و همه از خود این فلاکت‌ها پایدار‌تر و سمج‌تر است. ما اضطراب را حس می‌کنیم و این مقدم بر تجربه رنج است.

یا با دوست خردمندی در آمیز یا به تنهایی ات بگریز: به آنجا که «بادی خنک و سرد وزان است» .

راست‌ترین و اصیل‌ترین سخن این است که از آلام جهان انسان را گریزی نیست و آن چه ما را با هم متفاوت می‌کند چگونگی برخورد با این آلام است. دفاع‌های روانی ما در مقابل حقیقت‌های گزنده وجود مهمترین وجه تمایزِ بین ما هستند و آن چه که ما هستیم مستقیماً به شیوه دفاع ما در برابر آلام جهان بستگی دارد.

نشانه بارز بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی خیرخواهانه امروزی این است که افراد صرفا برای آرام کردن میل سودمند بودن خود و اینکه معنایی برای خود دست و پا کنند، دست به فعالیت اجتماعی می‌زنند و اکثراً انگیزه اول آنها، خودخواهانه‌تر از آن است که بتوانیم با صفات بشردوستانه و عوام فریبانه از آن بگذریم. نمونه بارز این دسته آنهایی هستند که فعالیت‌های اجتماعی خود را در بوق و کرنا کرده و پرچم اصلاحات اجتماعی را با سر و صدا به دوش می‌کشند و در واقع در پی آرام کردن شهوت شهرت و مخفی کردن درون خالی از معنای خود هستند. هرگاه هیاهو را در رفتار گروهی از خیرخواهان دیده‌ام نیک دانسته‌ام که رفتار آنان بیشتر نفرت را در دیگران می‌پرورد و جای کمی برای آن چه خیرخواهی خوانده می‌شود باقی می‌گذارد.

که جهان از هر چیز تهی شود از رنج خالی نخواهد شد و این همان بزرگترین درس است: اگر از رنج‌هایت بگریزی، از تمام هستی و واقعیتش گریخته‌ای و این خود باعث رنجی سترگ‌تر و احوالی افسوس برانگیز‌تر می‌شود.

«عدالت خود با من گفت که انسان‌ها برابر نیستند.»

آلام جهان انسان را گریزی نیست و آن چه ما را با هم متفاوت می‌کند چگونگی برخورد با این آلام است

جهان از هر چیز تهی شود از رنج خالی نخواهد شد و این همان بزرگترین درس است

اگر نتوانی به خود و سرنوشتت مهر بورزی، کینه‌ای نهفته خواهی بود در پس هر تزویر، و ریاکاری خواهی بود در بهترین یا بدترین روابط اجتماعی.

آنان که ما را در کودکی درمانده حکم‌های والدی خود کرده‌اند، در بزرگسالی نیازی نمی‌بینند که مستقیم و واضح ارزش‌های خود را به ما القاء کنند. نخی برای بستن ما کافی است و ما درمانده زنجیر محکم عقاید والدی و اجتماعی و محیطیِ دوران کودکیِ خود هستیم. آن که تو را می‌گوید «به قهرمانت گوش فرا ده» و صدا‌های وهم آلودی که ارزش‌های کهنه را فریاد می‌زنند ساکت کن همان جانِ آزاده‌ای است که به فیلی که با نخ بسته شده می‌خندد و او را از این فریب آگاه می‌کند.

هراس‌هایم سر بر می‌کشند و در نیمه شب مرا تسخیر می‌کنند، به موازات آن احساسات رقیق و تخیلات خلّاق و شور عجیبی هم در شب به سراغم می‌آیند. این مرا به آن اندیشه فرو می‌برد که در زندان ذهنم، به جز هراس، زندانی‌های جالب دیگری هم دارم که صبحگاه اجازه ورود به حیطه آگاهی ام را ندارند.

ارزش‌های والا نیستند که جنگ را مقدس می‌کنند بلکه این جنگیدن خوب برای هر چیز است که آن را مقدس می‌کند. "

اگر راهی برای رسیدن به روشنایی باشد، حتما از تیرگی می‌گذرد.

مطالعه قبل از اندیشیدن، می‌تواند بیش از سود زیان به همراه آورد و باعث شود که تمام ذهن ما از آراء دیگران پر شود و فرصت زایش تفکر خودمان برای همیشه از بین برود. به قول شوپنهاور «هنر مطالعه نکردن بسیار مهم‌تر از هنر مطالعه کردن است.»

در رابطه عاشقانه باید محتاط باشی که قهرمان درونت قربانی احساسات گذرا نشود، چون در آینده انتقام سختی از آن رابطه خواهد گرفت و خواهد گفت «این رابطه نگذاشت من همانی شوم که باید می‌شدم.»

کسی که کار، پول، عشق و یا چیزی بیرونی را، با وجود خود اشتباه می‌گیرد، اسیر اضطرابی فراگیر خواهد شد.

هر که تو را گفت اول همسایه‌ات را دوست بدار سپس خودت را، بگو «اول آرزویم را دوست می‌دارم و هرچه او بگوید را پس از آرزویم.» قهرمان تو باید در مرکز همه توجهات تو به درون باشد و این همان نوع درست از خودخواهی است.

سترگ‌ترین غفلت همان است که برترین سرزنش گر وجودت آن را یادآوری می‌کند. همان که می‌گوید اگر قهرمان درونت را نپروری و ظاهر نکنی تو را نخواهم بخشید.