بریده‌هایی از کتاب ۷۵ راز والدین موفق

خودتان الگو باشید. همه ما با این حقیقت آشنا هستیم که کودکان از بزرگ‌ترها الگوبرداری می‌کنند. اگر می‌خواهید فرزندتان سبزیجات بخورد باید در مقابل چشمان آن‌ها سبزیجات بخورید. اگر والدین به خوردن هله‌هوله و غذاهای ناسالم ادامه بدهند، کودکان چگونه باید یاد بگیرند؟ این امر ممکن است برای شما بسیار دشوار باشد چون نیازمند یک برنامه بسیار سخت و ثابت از جانب والدین هست، اما باید این صبر و تحمل را داشته باشید تا کودکانتان شما را ببینند و از شما پیروی کنند.

فصل هشتم: خوردن غذای سالم وادار کردن کودک به خوردن غذای سالم دشوارترین کار برای یک مادر است. بااین‌همه هله‌هوله و غذاهای پرکالری اطراف، کودکان دیگر به سمت غذای سالم نمی‌روند، اما به‌عنوان پدر یا مادر باید اهمیت رژیم غذایی مقوی و مغذی را به کودک خود یادآور شوید. عقل سالم در بدن سالم است. یک غذای پر از فیبر برای عملکرد صحیح بدن کودک ضروری است. هله‌هوله ویتامین‌های مورد نیاز برای رشد بدن را در خود ندارد. خوردن آن هرازگاهی بلامانع است اما اگر به‌طور مکرر از این غذاها مصرف شود مسائل جدی به بار خواهد آمد. با استفاده از نکات زیر می‌توانید کاری کنید فرزندتان از سبزیجات خوشش بیاید.

نیازی نیست والدین همه راه‌حل‌های مشکلات فرزندان خود را بدانند، اما وقتی کودک به شما چیزی می‌گوید فوراً و به‌راحتی از کنار آن رد نشوید و آن را جدی بگیرید. سعی کنید با هم برای مشکلات راه‌حلی پیدا کنید و از کودک بخواهید همه جوانب و راه‌ها را در نظر بگیرد. به کودک راهکارهای مختلف پیشنهاد کنید و نظر او را در مورد نتیجه هرکدام از این کارها جویا شوید.

حلال مشکلات فرزندانتان باشید. بتی دختر دوستم به مهدکودک می‌رود. او به پدرش گفته بود که دختری در کلاس بسیار بدجنس است و متقابلاً بقیه بچه‌های کلاس نیز با او بدجنسی می‌کنند. پس‌ازاینکه پدر به حرف‌های پنی خوب گوش کرد از او پرسید که چرا همه با آن دختر بد هستند، پس از گفتگو، دلایل بسیاری برای آن مشخص شد و پدر از دخترش خواست که با آن دوست بدجنس صحبت کند.

مادر که بسیار عصبانی شده بود با عجله به مدرسه رفت و در آنجا متوجه شد که اولیای دیگر نیز از دست این معلم شاکی بودند، ولی مدرسه کوچک‌ترین اقدامی نکرده بود. اگر او همان روز اول به حرف‌های پسرش توجه کرده بود، کار به اینجا نمی‌کشید.

به حرف فرزند خود گوش کنید. به‌عنوان پدر و مادر برقراری ارتباط با فرزندتان بسیار ضروری است. همیشه به آنچه می‌گوید گوش فرا دهید. از این راه متوجه می‌شوید که در غیاب شما چه اتفاقاتی برایش رخ‌داده است. استفان پسر خواهرم در کلاس سوم درس می‌خواند او مدام نزد مادرش از معلم جدید کلاس شکایت می‌کرد و می‌گفت معلم بدون دلیل بچه‌ها را کتک می‌زند. مادرش حرف‌های او را باور نمی‌کرد و فکر می‌کرد او دارد داستان سر هم می‌کند. ولی استفان به شکایت خود ادامه می‌داد. یک روز که استفان از مدرسه به خانه برگشته بود مادرش درحالی‌که شوکه شده بود دید صورت پسرش کبود شده و آثار مشت روی بدنش دیده می‌شود و اصلاً گریه‌اش بند نمی‌آید. او متوجه شد که استفان در کلاس اشتباه معلم را متذکر شده و معلم هم از عصبانیت او را به باد کتک گرفته است.

به کودک در دوست‌یابی کمک کنید. همه‌ی بچه‌ها اجتماعی و برون‌گرا نیستند. برخی تودار، خجالتی و درون‌گرا می‌باشند. این‌گونه افراد نمی‌توانند دوستی‌های جدید ایجاد کنند و در برخورد با افراد جدید احساس راحتی نمی‌کنند، ازاین‌رو خود را فردی مطرود می‌دانند. اگر حس کردید فرزند شما هم با چنین مشکلی مواجه است دست‌به‌کار شوید و به‌عنوان پدر و مادر محیطی را فراهم کنید که کودکان دیگر نیز حضور داشته باشند و فرزندتان بتواند از این طریق با آن‌ها صحبت کند و وارد بازی شود. پسر دوستم، کارا بسیار آرام و منزوی بود و نمی‌توانست دوستی پیدا کند. ازآنجایی‌که کارا به هنر علاقه‌مند بود، مادرش او را در کلاس آموزش کاردستی ثبت‌نام کرد و مشکلش را برطرف نمود. این امر باعث شد کودک از این طریق استعدادش دوستان جدیدی پیدا کند.

فصل هفتم: آداب معاشرت + مهارت کنترل احساسات = کودک موفق آداب معاشرت و کنترل احساسات درعین‌حال که به‌هم‌پیوسته هستند باهم تفاوت نیز دارند. همه ما به‌عنوان انسان دارای احساس هستیم، اما باید یاد بگیریم احساسات خود را به‌گونه‌ای اداره کنیم که بر ما غلبه نکنند تا بتوانیم در تحصیلات، کار و از همه مهم‌تر زندگی خود، فردی موفق باشیم. توانایی مدیریت هیجانات حتی در سخت‌ترین شرایط و به کار گرفتن آن‌ها در جهت نیل به اهداف خودمان، مهارت کنترل احساسات نامیده می‌شود. مهارت‌های اجتماعی و آداب معاشرت به چگونگی برقراری ارتباط با دیگران اطلاق می‌گردد. ازاین‌رو نیاز است همه ما با یکدیگر در ارتباط باشیم. مهارت‌های اجتماعی به ما کمک می‌کند خود را با محیط خانواده، دوستان، کار، مدرسه، دانشگاه و... وفق دهیم.

سپس او را به مدت یک هفته از بیرون رفتن محروم کردند اما بازهم نتیجه‌ای نداشت. مادرش که دیگر از این اوضاع خسته شده بود تصمیم گرفت با دوست خود که او هم دختری هم سن هنری داشت صحبت کند. دوستش به او راه‌حلی عالی پیشنهاد کرد و گفت: «همه‌ی دستگاه‌های الکترونیکی را از او بگیر و تا وقتی‌که اتاقش را مرتب نکرده به او پس نده» . مادر هنری به این روش عمل کرد و باکمال شگفتی دید که ظرف مدت ۴ ساعت هنری کل اتاقش را مرتب کرد. نکات ذکرشده واقعاً شما را شگفت‌زده خواهد کرد، اما یادتان باشد بگذارید خودش به‌تنهایی وظیفه‌اش را انجام دهد این باعث می‌شود در آینده فردی مستقل باشد.

دستگاه‌های الکترونیکی را از آن‌ها دور کنید. این روش بیشتر در مورد نوجوانان کاربرد دارد. برای اینکه آن‌ها را مجبور کنید اتاقشان را مرتب کنند، دستگاه‌های الکترونیکی‌شان را از آن‌ها بگیرند. به آن‌ها تفهیم کنید تا زمانی که اتاق خود را مرتب نکرده‌اند حق ندارند از موبایل، پی اس پی، MP۳ پلیر یا کامپیوتر استفاده کنند. از آن‌ها بخواهید این وسایل را فعلاً درجایی که در معرض دید است مثلاً روی میز ناهارخوری قرار دهند و بعد از تمیز کردن اتاق آن را بردارند. دوستم پسری ۱۵ ساله به نام هنری داشت که دائماً سرش در گوشی موبایلش بود و همیشه یک هدفون در گوشش داشت. لباس‌هایش کف اتاق پخش‌وپلا بود وزیر تختش پر از بشقاب‌های کثیف بود. پدر و مادرش سعی کردند با زبان خوش او را متقاعد کنند که اتاقش را تمیز کند اما او گوشش بدهکار نبود.

وسایل اضافی را دور بیندازید. هیچ‌گاه نگذارید وسایل اضافی در اتاق کودک روی‌هم انباشته شود. همه کودکان دلشان می‌خواهد تا جایی که ممکن است در اتاقشان اسباب‌بازی نگه‌دارند. قانونی دراین‌باره وضع کنید که ابتدا آن اسباب‌بازی که کودک با آن بازی می‌کرد را از او پس بگیرید و بعد اسباب‌بازی دیگری را به او بدهید. این امر نه‌تنها به کودکان می‌آموزد که به وسایل خود نظم ببخشند بلکه بخشنده بودن را نیز به آن‌ها یاد می‌دهد.

برای کودکان بزرگ‌تر که به مدرسه می‌روند سبدهایی تهیه کنید و آن‌ها را جایی قرار دهید که دست کودک به آن‌ها برسد مثلاً زیر تخت یا در قفسه‌های پایینی کمد. از آن‌ها بخواهید اسباب‌بازی‌ها را در یک سبد، کتاب‌ها را در یک سبد و لوازم‌التحریر را در سبد دیگر قرار دهند.

جای وسایل را برای کودک مشخص کنید. برای کودکان کم سن و سال، مرتب کردن اتاق امری دشوار است، هم به این خاطر که نمی‌دانند چگونه این کار را انجام بدهند وهم اینکه نمی‌دانند وسایلشان را باید کجا بگذارند. جای وسایل را به‌طور دقیق مشخص کنید. برای کودکان در سال‌های پیش از دبستان، جعبه‌های رنگی تهیه کنید و مشخص کنید اسباب‌بازی‌ها را باید در کدام جعبه قرار دهند، مثلاً می‌توانید بگویید اسباب‌بازی‌هایی که در آن‌ها رنگ‌های زرد و سبز وجود دارد را در جعبه زردرنگ قرار دهند. این امر باعث می‌شود آن‌ها سریع‌تر اتاق را جمع کرده و درعین‌حال نام رنگ‌ها را نیز بیاموزند.

ما به دخترمان ویولت از سن ۴ سالگی یاد داده بودیم که اتاقش را مرتب کند. یک‌شب قرار بود دوستانش به خانه ما بیایند و همان‌جا بخوابند. دخترها آن شب تا نزدیکی صبح بیدار ماندند و باهم اوقات خوشی را سپری کردند. وقتی حدود ساعت ۸ صبح مادر ویولت وارد اتاقش شد با کمال تعجب دید که او بیدار شده است و تخت خود را نیز مرتب کرده است. شگفتی مادرش حتی بیشتر نیز شد وقتی دید ویولت ریخت‌وپاش شب قبل را نیز جمع کرده است.

یک برنامه ثابت داشته باشید و آن را به‌طور منظم اجرا کنید. مرتب کردن را جزء برنامه روتین خود قرار دهید؛ مثلاً ماهی یک‌بار برای مرتب کردن بسیار کم است، به کودک بگویید هرروز تخت خود را مرتب کند. همچنین از او بخواهید پس از هر بار حمام رفتن، لباس‌های کثیف خود را درون سبد رخت‌های چرک قرار دهد. یک روز مشخص را به تمیز کردن اختصاص دهید و از آن‌ها بخواهید آن روز همه‌چیز، از اسباب‌بازی و لباس گرفته تا کتاب و لوازم‌التحریر را جمع کنند و در جای خود قرار دهند. این باعث می‌شود آن‌ها هر جا که هستند از این برنامه ثابت پیروی کنند.

کارها را به کمک هم انجام دهید. نمی‌توانید از همان ابتدا از یک کودک ۳ – ۴ ساله توقع داشته باشید به‌محض اینکه می‌گویید اتاقت را تمیز کن این کار را انجام دهد. باید به آموزش دهید چگونه باید این کار را انجام دهد و وسایلش را کجا باید قرا دهد. به او یاد بدهید که لباس‌هایش را تا کند. لباس‌های شسته شده را یک‌بار تا بزنید و از او بخواهید به شما نگاه کند و او هم یک تای دیگر بزند. به‌تدریج او را راهنمایی کنید و به او بگویید باید چه‌کار کند، بگذارید کارش را به‌تنهایی انجام دهد. برای کودکان کوچک‌تر که خواندن بلد نیستند می‌توانید یک لیست تصویری از کارهایی که باید انجام دهد تهیه کنید و روی دیوار اتاقش بچسبانید.

نمی‌توانید توقع داشته باشید کودکان در سن ۱۱- ۱۲ سالگی یک‌شبه نظم را یاد بگیرند. نظم را باید در سنین پایین‌تر مثلاً حدود ۳ - ۴ سالگی به آن‌ها آموزش داد. پنج نکته‌ای که در زیر خواهیم گفت به شما کمک می‌کند به فرزند خود بیاموزید چگونه یک اتاق تمیز و مرتب داشته باشد.

فصل ششم: چه اتاق به‌هم‌ریخته‌ای! «نیک! یک نگاه به اتاقت بنداز! واقعاً نمی‌فهمم چطور می‌توانی این اتاق را تحمل‌کنی!» «بتی! هزار سال طول می‌کشد که این اتاق تمیز شود» این صحنه‌ها در هر خانه‌ای که بچه وجود داشته باشد به‌خصوص آخر هفته‌ها یا در ایام تعطیل مشاهده می‌شود. کودکان اتاق خود را زودتر از بزرگ‌ترها به هم می‌ریزند. درواقع آن‌ها اصلاً به این وضع به‌عنوان به‌هم‌ریختگی نگاه نمی‌کنند، درحالی‌که والدین از دیدن این‌همه شلختگی از کوره در می‌روند. در مورد کودکان، این نامرتبی، نظم آن‌ها به شمار می‌رود و آن‌ها دوست دارند وسایل خود را به همین‌گونه که هست بچینند. آن‌ها به‌طور ذاتی حس نظم و پاکیزگی را در خود ندارند و باید به آن‌ها آموزش داده شود که چگونه اتاق خود را تمیز و مرتب نگه‌دارند.

مثلاً وقتی به خرید می‌روید، دو کالای مختلف را بردارید و از کودک بخواهید قیمت آن‌ها را باهم جمع بزند و به شما قیمت کل را بگوید. نکات فوق‌الذکر به فرزندتان کمک می‌کند که مدرسه را دوست بدارد. امید است با کمک این راهنمایی‌ها و کمی ممارست فرزندتان به‌طور شگفت‌انگیزی مجذوب مدرسه بشود.

در انجام تکالیف به کودک کمک کنید. کودکان کوچک‌تر معمولاً به دو دلیل از انجام تکالیف سر باز می‌زنند: اول اینکه نمی‌دانند چگونه باید آن را انجام دهند، دوم اینکه نمی‌دانند فایده آن در زندگی چیست. برای کودک خود زمانی را بدون هیچ مزاحمتی برای انجام تکلیف در نظر بگیرید. تلویزیون را خاموش کنید و تلفن خود را حین انجام تکلیف کودک دور نگه دارید. اگر مطلبی را کودک نمی‌فهمد برایش توضیح دهید. همچنین باید کاربرد عملی تکالیف را به آن‌ها بیاموزید. اگر کودک خواندن بلد نیست از او بخواهید قبل از خواب، کتابی را بلند بخواند. وقتی کمی بزرگ‌تر شد و در کلاس ریاضی، جمع‌کردن را یاد گرفت، محاسبات کوچک را به او بدهید که انجام دهد؛