کتاب هر روز موهبتی است

گفتم: «از اینکه این شغل را پذیرفته‌ام بسیار خرسندم چون دلم می‌خواهد برای برقراری صلح تلاش کنم.» در مراسم ورودم به وزارت امور خارجه، شخص معاون اول رییس‌جمهور، جو بایدن حضور پیدا کرد و این ماجرا پنج روز پس از انجام مراحل رسمی بود. من شصت و هشتمین وزیر امور خارجهٔ تاریخ آمریکا شدم و در آن سالن مجلل طبقهٔ هشتم وزارتخانه که نام بنجامین فرانکلین را بر خود داشت همه حضور داشتند: از خانواده و رفقای نزدیک بگیرید تا همهٔ کسانی که در این سالیان دراز با آن‌ها حشر و نشر داشتم، رفقای دوران دبیرستان، هم‌قطارانی که زمانی در نیروی دریایی با من بودند و حالا برخی در FBI خدمت می‌کردند، دوستان اهل ماساچوست، همکاران کارزارهای انتخاباتی از ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۴ و ۲۰۰۸، سناتورها و کارکنانی که در این ۲۸ سال یارم بودند. از آن لحظه‌ها بود که آدم به اطرافش نگاه می‌کند و یکدفعه تمام زندگی‌اش را در برابر خود می‌بیند.

از سویی ایرانی‌ها می‌خواستند ما را مجاب کنند که باید تضمین بدهیم این ایرانی‌ها پس از آزادی از زندان‌های آمریکا به ایران برمی‌گردند که ما با این درخواست موافقت نکردیم و کار را به خودشان واگذاشتیم و بعداً فهمیدیم هیچ‌کدام به این کشور برنگشتند.

از ظریف دعوت کردیم که به سالن بزرگ کنفرانس بیاید که آمد و نشست و طرحی که به آن رسیده بودیم را نشانش دادیم اما به ۳۰ ثانیه نکشید که کل طرح را رد کرد. از جا پا شد و برافروخته گفت: «این توهین است. شما می‌خواهید تهدیدم کنید. هیچ‌وقت یک ایرانی را تهدید نکنید.» لختی سکوت شد و این وقفه را سرگی لاوروف شکست و گفت: «روس‌ها را هم همین‌طور!»

کاتن سناتور آرکانزاس برداشت و نامه‌ای برای دولت ایران فرستاد و ۴۶ امضا هم برای آن جمع کرد و تویش نوشت که دولت اوباما سخنگوی آمریکا نیست. در این نامه، ایرانی‌ها را از اعتماد به ما برحذر داشته و این نکته را آورده بودند که رسیدن به هرگونه توافق با دولت اوباما، پس از رفتن او از کاخ سفید به چرخش قلمی بی‌اعتبار خواهد شد.

خیلی‌ها دلشان می‌خواهد آمریکا نسبت به تحولات جهانی بی‌تفاوت باشد و به مشکلات خودش برسد. این کار ناممکن است. ما این کار را پیش‌تر کرده و ثمره‌اش را دیده‌ایم. مدیریت هرگز به این معنا نیست که کنار بمانی و فقط وقتی کار به جاهای باریک رسید دکمه‌ای را فشار بدهی. برای مدیریت و راهبری باید همیشه و همه‌جا حی و حاضر بود.

از نظر من این توافقنامهٔ حسابی و محشری بود که کمک کرد دنیا برای آمریکا، منطقه، اسرائیل و دیگر کشورهای جهان جای امن‌تری باشد.

در صورت عدم همکاری ایران، ما همیشه امکان بمباران آن‌ها را داشتیم.

مضحک اینکه قواعدی که خودمان برای تحریم ایران وضع کرده بودیم، دست و پای ما را بسته بود و نمی‌توانستیم هیچ پولی را به شکل الکترونیک به حساب ایران واریز کنیم و به همین خاطر توافق کرده بودیم که پول نقد به آن‌ها بدهیم

ایران طی تمام این سال‌ها خواستار این بود که آمریکا این پول را با سودش برگرداند و به همین خاطر شکایت خود را به لاهه برد و تقاضای ۱۰ میلیارد دلار غرامت کرد که این پول شامل اصل بدهی و سود آن می‌شد. دست‌شان هم در این مدعا پر بود و دادرسی این پرونده حال و دمی بود که آغاز شود و امکان اینکه آمریکا با جریمهٔ سنگینی روبرو شود زیاد بود. سر آخر، دولت توافق کرد که به مانند دولت‌های پیشین با ایران از در مصالحه در آید و این جریمه به چیزی حدود یک پنجم مبلغ مورد ادعای ایران فرود آمد: ۱.۷ میلیارد دلار.

احتمال می‌دادیم که ایران حدود ۹ ماه زمان لازم داشته باشد تا بخش مربوط به خود را کامل کند و با این ترتیب «روز اجرا» به حوالی ماه مارس ۲۰۱۶ موکول می‌شد. اما ایران سریع‌تر از آنچه تصورش می‌رفت عمل کرد